پس از اینکه روسیه ابتکار دیپلماتیک جدیدی را در مورد حل بحران سوریه مبنی بر بقای نظام بشار اسد و ائتلاف با مخالفان برای مقابله با گروههای تندرو و نابودی آنان عرضه کرد، به نظر می رسد مواضع جدید نه سوی روسیه بلکه از سوی واشنگن عرضه می شود، زیرا این واشنگتن است که آمادگی کامل خود را برای قبول راه حلی که شامل بقای اسد در قدرت باشد، اعلام کرده است و البته این موضع  تحت فشار لابی های نزدیک به یک کشور حاشیه خلیج فارس که از دو سال پیش در واشنگتن به تکاپو افتاده اند، اتخاذ شده است.

در همین چارچوب و در حالی که دولت مصر حامی سناریوی روسی- کشورهای حوزه خلیج فارس در مورد سوریه است، مخالفان داخلی و خارجی سوریه عازم قاهره شدند.

در همین ارتباط فرانک ویزنر سفیر سابق آمریکا در قاهره که در شرکت باتون بوگز فعالیت دارد و از نزدیک هماهنگی با یک کشور حوزه خلیج فارس را انجام می دهد در فوریه 2011 دولت باراک اوباما را متقاعد کرد که می تواند با حسنی مبارک رئیس جمهور سرنگون شده مصر به راه حل دست یابد.

وی پس از سفر به قاهره و دیدار با حسنی مبارک گفت، راه حل بحران مصر در مرحله انتقالی مصر نهفته است که بر اساس آن مبارک در قدرت باقی مانده و اوضاع را تحت نظارت داشته باشد.

ویزنر سپس در پی تحولات مصر در صدد جلب حمایت آمریکا از عبدالفتاح السیسی پیش از ریاست جمهوری او برآمد اما آمریکا خیلی سریع او را کنار گذاشت.

با وجود اینکه ویزنر کارشناس مسائل مصر بوده و با کمک یک کشور عربی خلیج فارس کار می کرد، نکته بسیار قابل توجه اینکه در ژانویه گذشته در روزنامه دیلی بیست مقاله ای را منتشر و در آن به کنفرانس ژنو -2 که در آن زمان در ارتباط با بحران سوریه تشکیل شد، پرداخت.

وی در این مقاله نوشت کنفرانس با شکست روبه رو می شود و دولت آمریکا نیز از پیش به این موضوع آگاه بود از همین رو به دولت اوباما پیشنهاد کرد در اهداف مورد نظر خود در سوریه تجدید نظر کند.

ویزنر در آن زمان گفت، اکنون هدف نخست و کلید بحران سوریه تلاش برای حمایت از همکاری بین نظام بشار اسد و مخالفان میانه رو علیه گروههای افراطی جهادی است زیرا این گروهها خطر اصلی برای سوریه و همسایگان آن هستند.

این بخش از پیشنهاد او یعنی همکاری بین نظام اسد و مخالفان میانه رو علیه گروههای افراطی با موضع دولت آمریکا و دیدگاه آن در خصوص حل و فصل بحران سوریه تفاوت زیادی ندارد، اما تفاوت پیشنهاد او با دیدگاه اوباما که در مقاله مزبور نیز به آن اشاره شده است در این است که ویزنر گفت: « باید بین سوری های میانه رو و دولت اسد هماهنگی صورت بگیرد حتی اگر این اقدام ضامن ادامه بقای اسد دست کم در شرایط کنونی باشد».

بقای اسد که ویزنر به آن اشاره دارد کاملا با مواضع آمریکا و عربستان و مخالفان میانه رو سوری متفاوت است و در مقابل کاملا با مواضع روسیه و ایران و شخص بشار اسد مطابقت دارد.

ویزنر نوشت: ضرورتی ندارد که بدون بررسی سرنوشت اسد، در مورد نابودی تروریست و موضوع انسانی بحث و گفت وگو شود.

پس از آن آمریکا در صدد اجرای توصیه ویزنر بر آمد و آن را محور فعالیت استیفان دی میستورا فرستاده سازمان ملل در سوریه قرار داد و او نیز طرح توقف درگیری در مناطق سوریه و موافقت با ورود کاروان های کمک های بشردوستانه را مطرح کرد.

بر اساس این گزارش، فعالیت دی میستورا با هماهنگی مستقیم با شورای امنیت ملی آمریکا به ویژه رابرت مالی مدیر ارشد خلیج فارس و دوست بشار اسد انجام می شود.

رابرت مالی پیش از سال 2011 بارها در دمشق با بشار اسد ملاقات داشت و ناگهان در فوریه گذشته به عنوان مسئول ارشد پرونده سوریه در واشنگتن تعیین شد و دو هفته پیش در دیدار هیئت آمریکایی و ایرانی در ژنو در ارتباط با پرونده هسته ای ایران شرکت داشت و این مشارک به این معنی است که در این دیدار موضوع هسته ای مورد بحث و بررسی قرار نگرفت، بلکه محور گفت وگو بر مسائل خاورمیانه به ویژه سوریه متمرکز بود.

از زمانی که مالی از دیدار با ایرانی ها بازگشت فعالیت دیپلماتیک مسکو نیز دو چندان شد و در نهایت روسیه توانست مخالفان سوری را به طرح موسوم به ابتکار روسیه متقاعد کند در حالی که کشورهای عربی خلیج فارس نیز متحد مصری خود را متقاعد کردند که با میزبانی از نشست مخالفان سوری زمینه موضع گیری یکپارچه آنان را فراهم کند تا بتوان آن را در کنفرانسی که قرار است در مسکو برگزار شود، عرضه کرد.

با وجود اینکه مسئولان وزارت خارجه آمریکا بارها  تاکید کردند که کنار رفتن اسد از قدرت محور هر گونه توافق در مسکو خواهد بود اما به نظر می رسد وزارت خارجه مانند فرد فریب خورده ای است که از یک سناریو سخن می گوید و مالی و همراهانش نیز در تلاش برای طراحی سناریویی هستند که به بشار اسد امکان می دهد در قدرت باقی مانده و مخالفان را مجبور کند با وی وارد حل و فصل شوند که به احتمال زیاد این حل و فصل نیز به مثابه امتیاز دادن و حفظ بقای اسد باشد.

اکنون فقط عربستان است که با سناریوی بقای بشار اسد مخالف است و اصرار دارد که در هرگونه ائتلاف بین مخالفان میانه رو و نظام حاکم سوریه باید شروط خروج اسد از قدرت مطرح شود.

با توجه به این موضوع عربستان و در حالی که یک سال از پافشاری بشار اسد بر پایبندی به طرح خود در کنفرانس ژنو می گذرد، باید پرسید آیا عربستان می تواند سمت و سوی رویکرد موجود در صحنه بین المللی و عربی را که به سمت توجه به دیدگاه بشار اسد و طرح آن در کنفرانس مسکو پیش می رود، متوقف کند؟