علی الهیار ترکمن معاون برنامه‌ریزی و توسعه منابع وزیر آموزش و پرورش در گفتگو با خبرنگار مهر در خصوص مشکلات آموزش و پرورش که به گفته وی برای حل آن نیازمند نگاه سیستمی هستیم، گفت: مشکلاتی که آموزش و پرورش با آن دست به گریبان است خصوصاً در حوزه‌های مالی و اداری از گذشته شکل گرفته است و امروزه اثراتش پدیدار شده است. مسائلی که در حوزه تأمین منابع انسانی و به کار گیری نیروی انسانی و ساختار آن وجود دارد، برای امروز و دیروز نیست. ما به طور مشخص مشکلمان این است که درباره بسیاری از موارد در آموزش و پرورش معلول محور حرکت می‌کنیم و نه بر اساس نگاه به اثر آن. چون عجله داریم که تصمیمات زودبازده باشد. تفکر سیستمی این نگاه را نقد می‌کند.
وی ادامه داد: وقتی ما به دنبال طرح‌هایی هستیم که در کمتر از شش ماه جواب بدهد، نمی‌توانیم راه حل اساسی پیدا کنیم. باید چنان اشرافی وجود داشته باشد که مشکل را از نشانه‌ها بشناسیم. نباید این‌طور باشد که شاهد هستیم هر دولتی می‌آید دولت‌های قبلی را نقد می‌کند و عملکرد خود را مطرح می‌کند. این مساله به ما اجازه نمی‌دهد درست و صحیح عمل کنیم. در فرصت‌های پیش رو برای اجرای برنامه‌ها باید این نگاه را ترک کنیم. باید روی پذیرش تغییرات در بدنه آموزش و پرورش کار اساسی بکنیم تا هر تغییر با مقاومت ایجاد نشود بلکه هر کس در این فضا نقش خود را ایفا کند.
الهیار ترکمن با اشاره به اینکه در چشم انداز سند توسعه پس از ۱۴۰۴ و در بیانیه گام دوم انقلاب عمده کار در آموزش و پرورش اجرا می‌شود، بیان کرد: باید در اجرای همه این موارد نگاه دقیقی داشته باشیم. واقعاً روش‌های قدیمی دیگر جواب نمی‌دهد.
معاون برنامه‌ریزی و توسعه منابع وزیر آموزش و پرورش در پاسخ به این پرسش که این موضوع نداشتن تفکر سیستمی بیش از هر جا در تنوع به کارگیری و استخدام معلمان خود را نشان می‌دهد و همین باعث می‌شود سند تحول بنیادین هم اجرا نشود، راه چاره چیست، گفت: ما در حوزه نیروی انسانی دو موضوع مهم را باید مدیریت کنیم. یکی بحث کمیت است و دیگری بحث کیفیت. آموزش و پرورش از تعداد نیروی انسانی مشخصی برخوردار است. اینکه عده‌ای به دلیل بازنشستگی و یا خروج از خدمت از این حوزه خارج می‌شوند باعث می‌شود بلافاصله نیاز باشد نیرو جایگزین شود. حوزه‌های متنوع و مورد نیاز آموزش و پرورش را هم باید در نظر بگیریم. نیاز آموزش و پرورش در حوزه نیروی انسانی فقط در بخش آموزش نیست؛ به طور مثال در بحث جلوگیری از آسیب‌های اجتماعی، مشاوران، اداره ساختار مدرسه و نیروی اداری هم نیازهایی دارد. کمیت اینها باید بر اساس یک الگو باشد. ما به اجماع مشخصی برای تأمین کمیت نیروی انسانی مورد نیاز دست پیدا نکرده‌ایم.
وی ادامه داد: بین ما و سازمان امور اداری و استخدامی یک تفاوت دیدگاهی وجود دارد که اجازه نمی‌دهد به تفاهم لازم برسیم. وزارت آموزش و پرورش موظف است تمام افراد لازم التعلیم در اقصی نقاط کشور را تحت پوشش ببرد و فلسفه این است که آموزش ارائه دهد اما کمیت مورد تصویب بر اساس نیروی انسانی مورد نیاز نیست و برای همین ما مجبور هستیم نیرو به روش‌های دیگری استخدام کنیم. وقتی در سازمان اداری و استخدامی به تفاهم نمی رسیم یک خلاء هایی برای پوشش ایجاد می‌شود و ما باید یک کاری انجام دهیم.
معاون برنامه‌ریزی و توسعه منابع وزیر آموزش و پرورش ادامه داد: سال‌های قبل از نیروهای حق التدریس استفاده می‌شد اما در حال حاضر یک سری ممنوعیت‌هایی در این حوزه وجود دارد و به سمت خرید خدمات آموزشی و سرباز معلم و حق التدریس های آزاد رفته‌ایم. اینها هم به صورت کامل همه نیازها را نمی‌پوشاند و یک چرخه باطل ایجاد می‌شود.
الهیار ترکمن اظهار کرد: بخش بعدی نیز کیفیت نیروی انسانی است. در قانون برنامه ششم توسعه گفته کیفیت باید در صدر قرار بگیرد. بحث رتبه بندی فرهنگیان نیز در همین راستاست اما در بحث کیفیت نیز به رأی متقنی نرسیده‌ایم. الان صلاحیت‌های حرفه‌ای عمومی و تخصصی را تعیین کرده‌ایم ولی باید آن را کامل مستقر کنیم تا بتوانیم به نتیجه برسیم.
