دکتر رضا مقدس علی، عضو هیئت علمی پژوهشکده سلول های بنیادی پژوهشگاه رویان و مجری طرح «درمان بیماری کلیه پلی کیستیک با سلول بنیادی» به خبرنگار مهر گفت: بیماری کلیه پلی کیستیک یا اختصاراً PKD یک بیماری ژنتیکی کلیه است که در آن در دو کلیه به تدریج کیست‌های متعددی ایجاد و منجر به نارسایی کلیوی می شوند.
وی با بیان اینکه در صدد هستیم در قالب پروژه ای، دارویی برای درمان این بیماری ژنتیکی و ارثی پیشنهاد و طراحی کنیم، بیان کرد: در این بیماری به دلیل جهش ژنتیکی، کلیه ها کیست ایجاد می کنند و دچار نارسایی کلیه می شوند از این رو لازم است که جلوی این کیست ها را بگیریم.
وی گفت: امیدوار هستیم تا سه سال آینده بتوانیم این دارو را در مرحله آزمایشگاهی طراحی کنیم و سپس در مدل های حیوانی آزمایش کنیم.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه رویان گفت: یکی از طرح‌های تحقیقاتی این مرکز درباره تشخیص ژنتیکی بیماران مبتلا به کلیه های پلی کیستیک «اتوزومال» غالب است.
وی با اشاره به هدف این مطالعه اظهار داشت: در این طرح به بررسی جهش های ژنتیکی این بیماری می پردازیم و جهش های تاثیر گذار و بیماری زا در این بیماری مورد مطالعه قرار می گیرند.
امکان تشخیص ژنتیکی بیماری پلی کیستیک کلیه
این محقق پژوهشگاه رویان افزود: در حال حاضر امکان تشخیص ژنتیکی این بیماری در افراد مبتلا و خانواده های آنها در پژوهشگاه رویان فراهم شده است و ما می توانیم خیلی زودتر از اینکه این افراد علائم بالینی بیماری را بروز دهند آنها را شناسایی و تحت مراقبت قرار دهیم.
وی ادامه داد: در این صورت افراد سالم خانواده از نگرانی در می آیند که دیگر به این بیماری مبتلا نخواهند شد و افرادی که مبتلا هستند زودتر تحت مراقبت قرار می گیرند و دیرتر به سمت انتهای بیماری می روند.
مقدس علی با اشاره به دیگر هدف این طرح بیان کرد: زوج هایی که قصد بچه دار شدن دارند و ژن این بیماری در خانواده شان وجود دارد می توانند برای مطمئن شدن از داشتن جنین سالم، این آزمایش را انجام دهند.
به گفته وی، البته از سوی دیگر می توانیم با این آزمایش تشخیص دهیم که برای پیوند کلیه بین فرد مبتلا و یکی از اعضای خانواده آن، کلیه فرد دهنده سالم است یا خیر. در اصل این آزمایشگاه ژنتیکی نشان می دهد که کلیه برای پیوند سالم است و در آینده کیست تولید نمی کند.
مقدس علی افزود: این آزمایش در کشورهای دیگر با قیمت بالایی انجام می گیرد و انجام آن برای ایرانی ها زمان و هزینه زیادی می خواهد. اکنون ما آمادگی داریم که این آزمایشات را با هزینه کمتری به صورت قطعی انجام دهیم.
مجری طرح تحقیقاتی با بیان اینکه این بیماری در بین خانواده های مبتلا شیوع بالایی دارد گفت: آمار دقیقی از مبتلایان به این بیماری در کشور وجود ندارد ولی بنظر می رسد که حدود ۱۲۰ تا ۱۵۰ هزارنفر یا خانواده در ایران در گیر این بیماری باشند.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه رویان تصریح کرد: ما هر چه بتوانیم زودتر این بیماری را تشخیص بدهیم بهتر می توانیم با داروها و مراقبت ها از پیشرفت سریع بیماری جلوگیری کنیم.
وی با بیان اینکه علائم بالینی چنین بیماری بیشتر در دهه دو و سوم به بعد خود را نشان می دهد، گفت: با این آزمایش می توانیم در سنین پائین بیماری را تشخیص قطعی بدهیم.
تعویق دیالیز با تشخیص به موقع
وی گفت: با تشخیص ژنتیکی زود هنگام این بیماری می توان از طریق کنترل تغذیه، فشار خون و استفاده از داروها از پیشرفت سریع بیماری جلوگیری کرد و در نهایت دیالیز و پیوند کلیه را چندین سال به تعویق انداخت.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه رویان تاکید داشت: در اروپا، امریکا و کشورهای پیشرفته این آزمایش انجام می شود؛ برای این بیماری درمان قطعی وجود ندارد ولی با مراقبت های پیشگیرانه می توان آن را مدیریت کرد.
وی با بیان اینکه تحقیقات در زمینه تشخیص ژنتیکی این بیماری از ٣ سال پیش آغاز شده است، گفت: اکنون آمادگی داریم این آزمایش را انجام دهیم و تا پایان سال ١٣٩٨به صورت عمومی ارائه خدمات داشته باشیم.
مقدسعلی تاکید کرد: اجرای این پروژه های تحقیقاتی نیاز به بودجه دارد و ضروری است که سیستم های درگیر و مرتبط با این موضوعات تکلیف خود را در این زمینه مشخص کنند که خواستار انجام تحقیقات بنیادی هستند یا خیر تا بتوانیم بسیاری از بیماری ها را با سلول های بنیادی بهبود ببخشیم.
این محقق با بیان اینکه در حال حاضر کارآزمایی های بالینی ما متوقف شده است، بیان کرد: هزینه سلولی این طرح ها زیاد است و به همین دلیل این پروژه ها متوقف شده است.
