میرعلی اشرف عبدالله پوری‌حسینی در یک گفت‌وگوی تفصیلی با روزنامه همشهری زمان بعدی آزاد‌سازی‌ سهام عدالت را اعلام و تأکید کرد که لایحه سهام عدالت بر آزاد‌سازی‌ سهام عدالت در قالب صندوق‌های سرمایه‌گذاری بنا شده است و مردم می‌توانند در سال96 سهام عدالتشان را دریافت کنند.

• مشمولان سهام عدالت چقدر باید پرداخت کنند؟

مدیرعامل سازمان خصوصی‌سازی‌ درباره زمانبندی آزاد‌سازی‌ سهام عدالت گفت: از سال85 به یکسری از مردم که ما به آنها مشمولان سهام عدالت می‌گوییم سهام برخی از شرکت‌های دولتی که ما به آنها شرکت‌های سرمایه‌پذیر می‌گوییم اختصاص پیدا کرد. براساس این طرح به هر نفر یک میلیون تومان سهام عدالت تعلق گرفت ولی چون مشمولان سهام عدالت پولی بابت این سهام پرداخت نکرده بودند قرار شد بدهی مشمولان به دولت از محل سود سالانه شرکت‌های سرمایه‌پذیر تسویه شود.

او با بیان اینکه اجرای چنین روشی از قبل انقلاب در ایران مرسوم بوده، تأکید کرد: روش اجرای این طرح چیز جدیدی نیست ما در گذشته نیز پس از واگذاری سهام هر شرکت دولتی، 5درصد از سهامش را در قالب سهام ترجیحی به مردم واگذار می‌کردیم. قبل از انقلاب نیز با همین روش سهام وکالتی به کارکنان شرکت‌ها واگذار می‌شد.40سال است که این روش در ایران اجرا می‌شود. او درباره این روش واگذاری سهام توضیح داد:

طبق این روش مبلغ سهامی که به مشمولان اختصاص داده می‌شود، ظرف مدت مشخصی مثلا 10سال، از محل سود سالانه همان شرکت تسویه می‌شود. اگر کمتر از 10سال این مبلغ تسویه شد سهام در زمان کوتاه تری آزاد می‌شود و اگر در طول 10سال تسویه نشد سهامدار باید بقیه مبلغ سهام را از جیبش پرداخت کند تا همه سهام آزاد شود و اگر پرداخت نکرد به اندازه‌ای که از محل سود سهام تسویه شده است به همان نسبت و اندازه سهامش آزاد می‌شود.

• زمانبندی آزادسازی سهام عدالت

پوری‌حسینی درباره زمانبندی آزاد‌سازی‌ سهام عدالت گفت: اجرای طرح واگذاری سهام عدالت از سال85 آغاز شد و در سال94 به پایان خواهد رسید. درپایان دوره اجرا یعنی در سال95 سازمان خصوصی‌سازی‌ سود سالانه پرداخت شده شرکت‌های سرمایه‌پذیر را محاسبه می‌کند و سپس با محاسبه مبلغ تسویه شده بابت بدهی هر فرد، سهام را آزاد خواهد کرد. این فرایند تا سال96 به پایان خواهد رسید.

او افزود: در حال حاضر 60شرکت به‌عنوان شرکت‌های سرمایه‌پذیر در سبد سهام عدالت حضور دارند که از این تعداد 55شرکت سال مالی‌شان در 29 اسفند‌ماه به پایان می‌رسد و 5شرکت نیز تا خرداد یا شهریور سال آینده مجامع عمومی‌شان برگزار می‌شود.براین اساس تا پایان شهریور میزان و رقم سود سالانه این شرکت‌ها مشخص خواهد شد. پس از آن یعنی در نیمه دوم سال95 به مشمولان طرح سهام عدالت که نزدیک به 50میلیون نفر هستند، صورتحسابی خواهیم داد.

در این صورتحساب به مشمولان اعلام خواهد شد که در 10سال گذشته چه میزان از سهامشان آزاد شده یا با پرداخت چه مبلغی مابقی سهام عدالتشان قابل آزاد‌سازی‌ است. او گفت: از میان کل مشمولان 2دهک اول درآمدی طبق قانون مشمول 50درصد تخفیف در پرداخت مبلغ سهام عدالت خواهند شد و به بقیه مشمولان 6‌ماه فرصت داده خواهد شد تا بقیه مبلغ سهامشان را پرداخت کنند. او ادامه داد:اگر هر یک از مشمولان در مهلت قانونی 6ماهه این پول را پرداخت کردند همه سهامش آزاد می‌شود درغیر این صورت سهام عدالت به اندازه‌ای که از محل سود سالانه در 10سال گذشته تسویه شده، آزاد می‌شود. این فرایند با درنظر گرفتن مهلت قانونی 6ماهه در اسفند سال95 به پایان می‌رسد.

رئیس هیأت عامل سازمان خصوصی‌سازی‌ تأکید کرد: سازمان خصوصی‌سازی‌ در نهایت تا فروردین96 در قالب یک صورتحساب به همه مشمولان اعلام می‌کند که سهام کدامیک از شرکت‌ها به آنها اختصاص پیدا کرده است یا اینکه چه مقدار از واحد‌های یک صندوق سرمایه‌گذاری قابل معامله در بورس یا فرابورس به آنها اختصاص پیدا کرده است.

• نحوه واگذاری سهام عدالت

رئیس هیأت عامل سازمان خصوصی‌سازی‌ در پاسخ به این پرسش که سهام عدالت در قالب شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی آزاد می‌شود یا از طریق صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله در بورس و فرابورس؟ گفت: در تلاش هستیم این سهام در قالب صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله به مشمولان اختصاص پیدا کند.درصورت موافقت نهایی دولت و مجلس به مشمولان سهام عدالت واحد‌های صندوق‌های سرمایه‌گذاری را ارائه خواهیم داد.

• خطرات واگذاری در قالب سرمایه‌گذاری‌ها

پوری‌حسینی درباره مخاطرات واگذاری سهام عدالت از طریق شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی گفت:دراین خصوص 2نکته وجوددارد: نکته اول، این است که اگر سهام شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی به مشمولان اختصاص یابد از همان ابتدا 31قیمت برای سهام عدالت در کشور تولید می‌شود چون هر شرکت سرمایه‌گذاری استانی یک سبد سهام و یکسری قابلیت‌های خاص خود را دارد و ممکن است که عدالت بین همه مشمولان رعایت نشود.

او افزود: حدس می‌زنیم با این روش واگذاری سهام شرکت‌هایی سرمایه‌گذاری استان‌های برخوردار، گران‌تر می‌شود و آنها که دوردست‌تر هستند قیمت سهامشان ارزان‌تر می‌شود بنابراین از همان ابتدا این پرسش ایجاد می‌شود که این چه عدالتی است که در تهران، اصفهان، شیراز، مشهد و تبریز برگه سهم یک میلیون تومانی یک مشمول 3میلیون تومان می‌ارزد و در ایلام، چهارمحال‌وبختیاری، سیستان و بلوچستان و غیره مثلا یک میلیون و 100هزار تومان می‌ارزد. پاسخ به این قبیل سؤال‌ها کار بسیار سختی است و ما جوابی هم نداریم که به این سؤال بدهیم.

رئیس هیأت عامل سازمان خصوصی‌سازی‌ ادامه داد:نکته دوم در مورد آزاد‌سازی‌ سهام عدالت در قالب سرمایه‌گذاری‌های استانی این است که ممکن است مردم یک استان به نقدینگی نیاز داشته باشند به همین دلیل برای فروش سهام عدالتشان هجوم ببرند در چنین شرایطی وقتی شرکتی با تقاضای زیاد فروش مواجه می‌شود به‌شدت از ارزش سهامش کاسته می‌شود.

او تأکید کرد: این دو خطر به تنهایی آنقدر آسیب‌زا تلقی می‌شوند که نیازی به پیدا کردن عوامل سوم و چهارم نیست. ما این دو عامل را در کنار سایر عوامل خطرزا قراردادیم و به این نتیجه رسیدیم که اگر می‌خواهیم منافع 50میلیون نفر مشمول سهام عدالت را رعایت کنیم باید سهام عدالت در قالب صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله آزاد شود. پوری‌حسینی توضیح داد: سازوکاری که برای صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل‌معامله درنظر گرفته شده اینگونه است که این صندوق‌ها می‌توانند خودشان سهام خودش را ابطال کنند و خودشان را کوچک‌تر کند و درنهایت پول سرمایه‌گذاران را پرداخت کنند، به این ترتیب صندوق سرمایه‌گذاری می‌تواند خود سبد سهامش را کوچک‌تر کند و پول مردم را می‌دهد اما شرکت‌های سهامی این قابلیت را ندارند.

• چند صندوق سرمایه‌گذاری تأسیس می‌شود؟

رئیس هیأت عامل سازمان خصوصی‌سازی‌ در پاسخ به این پرسش که چند صندوق سرمایه‌گذاری سهام عدالت تشکیل خواهد شد؟ گفت: به‌دلیل اینکه شرکت‌های سرمایه‌پذیر سهام عدالت در رشته‌های مختلفی مانند نفت و گاز، نیرو، صنعت، معدن، بازرگانی، بانکداری و غیره فعال هستند برنامه این است که صندوق‌هایی تاسیس کنیم که به‌صورت حرفه‌ای اداره شوند چرا که این کار نیز باعث برقراری عدالت و ارتقای بهره‌وری صنعت می‌شود. یعنی صندوق‌هایی را تشکیل دهیم که به‌طور مثال اختصاصا در حوزه صنعت بانکداری، نفت و... کار کنند.

• آیا شرکت‌های حاضر در سبد عدالت سود آور هستند؟

پوری‌حسینی درباره وضع سودآوری شرکت‌های سرمایه‌پذیر سبد سهام عدالت گفت: از میان 60شرکت حاضر در سبد سهام عدالت وضع سودآوری 20شرکت عالی است و وضعیت 20شرکت نیز متوسط است. 20شرکت نیز سودشان در 10سال گذشته کمتر از یک درصد بوده است. از میان این 20شرکت نیز 8شرکت مطلقا سودی پرداخت نکرده‌اند بنابر این معتقدیم باید سهام این قبیل شرکت‌ها از سبد سهام عدالت کنار گذاشته شود چون به بقیه مجموعه لطمه وارد می‌کند. به گفته مدیرعامل سازمان خصوصی‌سازی‌ این شرکت‌ها برای حفظ منافع مردم از سبد سهام عدالت خارج خواهند شد.

او با بیان اینکه سازمان خصوصی‌سازی‌ از طریق تنظیم اساسنامه برعملکرد صندوق‌های سرمایه‌گذاری نظارت خواهد کرد، در پاسخ به این پرسش که آیا صندوق‌های سرمایه‌گذاری سهام عدالت دولتی اداره خواهند شد؟ گفت:قرار نیست صندوق‌های سرمایه‌گذاری سهام عدالت دولتی بمانند اما این صندوق‌ها دولتی‌زاده می‌شوند و به مرور غیردولتی خواهند شد.

پوری‌حسینی درباره زمان تصویب لایحه آزاد‌سازی‌ سهام عدالت در مجلس گفت: نمی‌دانم این لایحه چه زمانی تصویب خواهد شد اما امیدوارم تکلیف این لایحه تا شهریور‌ماه روشن شود، در هر صورت برخی نمایندگان مجلس با آزاد‌سازی‌ سهام عدالت در قالب صندوق‌های سرمایه‌گذاری موافق هستند و برخی دیگر مخالفند اما ماامیدورایم که کلیات صندوق‌های سرمایه‌گذاری در مجلس تصویب شود چون اگر غیرسهام عدالت با طرحی غیراز این لایحه آزاد شود، سهام عدالت آسیب‌های بسیار جدی خواهد دید.