از اقتصاد دانش بنیان به عنوان اقتصادی جدید و متناسب با نیازها و توانمندی‌های جامعه ایران یاد می‌شود که با رشد جهشی سریع و مبتنی بر دانش، خلاقیت، نوآوری و کارآفرینی همراه است. این نوع اقتصاد سازگار با محیط زیست بوده و با محوریت کسب و کارهای نوآور و کارآفرینی، موجبات اشتغال نیروی جوان و تحصیل کرده را فراهم می‌آورد.

مسئله کمبود منابع و محدویتهای شدید در دسترسی به آن که همواره یکی از دغدغه های فعالان عرصه اقتصاد کشور بوده است در این شکل از اقتصاد، به دلیل تمرکز عمده بر دارایی های نامشهود که حاصل هوشمندی و ظرفیتهای علمی نیروی تحصیل کرده و نخبه است، رنگ می بازد و نوآوری نیروی انسانی و ابتنای بر دارای های نامشهود درک متفاوتی از نیازهای اولیه شکل گیری یک کسب و کار پر رونق را ایجاد می کند.

بیش از 33 میلیون نفر جمعیت جوان بین سن 20 تا 40، برخورداری از یکی از بالاترین نرخ های تحصیلات دانشگاهی در جهان، پنجمین کشور از حیث دارا بودن فارغ التحصیلان مهندسی، ظرفیت بالای نوآوری در فضای مجازی از قبیل رسوخ تلفن همراه در ایران به ازای هر 100 نفر 129 تلفن و با بهره برداری از بیش از 40 میلیون تلفن هوشمند، ظرفیت بالای خدمات و صنایع خلاق و بازار بزرگ ملی و منطقه ای به ویژه در محدوده تمدنی ایران، زمینه های مساعدی برای استقبال از این اقتصاد در کشور فراهم آورده است.

از جمله نمونه‌های موفق و در حال شکل‌گیری در رویکرد نوین اقتصاد ایران (اقتصاد دانش بنیان) می‌توان به صنعت برق، الکترونیک و قدرت، دارو و فرآورده‌های گیاهی، فناوری اطلاعات و ارتباطات، زیست فناوری تولید داروهای نوترکیب و نفت، گاز و پتروشیمی اشاره کرد.

امروزه کارآفرینان بسیاری قدم در این وادی نهاده‌اند و به سرعت به پیش می روند براساس آمارهای موجود، از تعداد 7843 شرکت متقاضی تاکنون 2922 شرکت مجوز دانش‌بنیان دریافت کرده‌اند که موجب اشتغال 80 هزار نفر را فراهم آورده و درآمد آنان بالغ بر سیصد هزار میلیارد ریال برآورد می‌شود.

در جلسه امروز دولت، معاونت علمی و فناوری رییس‌جمهور گزارشی درباره «تقویت زیست‌بوم کارآفرینی دانش‌بنیان» ارائه کرد. توسعه چنین اقتصادی نیازمند زیست بوم نوآوری و کارآفرینی ویژه ای است که ابعاد و ماهیت چنین اقتصادی را درک کرده و متناسب با آن تغییر کرده باشد. روشها و رویه های پیشین توان همپائی با این شکل از اقتصاد را دارا نیست اقتصاد دانش‌بنیان به عنوان اقتصادی مبتنی بر فناوری، نوآوری نیروی انسانی و دارایی نامشهود، از ویژگی‌هایی نظیر نرخ بالای سرمایه انسانی و نیروی متخصص، استقلال، رشد سریع، استفاده از فناوری نوین و جوان بودن به عنوان ویژگی‌های کارآفرینی دانش‌بنیان یاد شده است.

بهبود 42 رتبه‌ای ایران در سه سال اخیر در حوزه اقتصاد دانش‌بنیان و نوآور براساس شاخص جهانی نوآوری GII، بهبود 48 رتبه در معیار خروجی دانش و فناوری ، 53 رتبه در خروجی‌های خلاق ، 19 رتبه در بلوغ بازار، 25 رتبه در بلوغ کسب و کار ، 2 رتبه در معیار سرمایه انسانی و پژوهش و 10 رتبه در معیار زیرساخت حکایت از حرکت پرشتابی است که آغاز شده است

پیوستن ما به قافله نسل های پیشین تکنولوژی و پیشرفتهای صنعتی هرچند با تاخیر طولانی و ناقص انجام شد اما اینک با بهره مندی از این ظرفیت بزرگ این آمادگی به دست آمده است که راه پیشرفت کشور با شتاب بشتری پیموده شود و فاصله های دیرین با کشورهای پیشرو کوتاه‌تر شود.