دریچه میترال دو پره دارد و بین حفره های سمت چپ قلب یعنی دهلیز چپ و بطن چپ قرار دارد. در حین انقباض دهلیز چپ، این دریچه باز و خون از دهلیز وارد بطن می شود و در چنین شرایطی بطن چپ بسته و مانع ورود خون به دهلیزها می شود. ولی در برخی افراد یکی از این پره ها یا هر دوی آنها بزرگ تراست یا بافت نرم تری نسبت به شرایط طبیعی دارد. به همین دلیل، هنگامی که بطن چپ منقبض می شود، پره های دریچه میترال دچار خمیدگی غیرمعمول می شود که به آن پرولاپس یا پس زدن خون از دریچه میترال به داخل دهلیز گفته می شود. البته بررسی ها نشان داده است که در اکثر موارد، پرولاپس دریچه میترال یا بدون نارسایی قلبی است یا با نارسایی و عوارض خفیف دریچه قلبی همراه است.

علائم اختلال دریچه میترال

گرچه پرولاپس دریچه میترال معمولا علامتی ندارد، اما به گفته دکتر قاسمی در مواقع نادری، پرولاپس پیشرفته دریچه میترال، موجب بروز نارسایی قلبی می شود.

این متخصص قلب و عروق با تاکید بر این که پرولاپس دریچه میترال، اکتسابی نیست و از ابتدای کودکی وجود دارد، اما اغلب بدون علامت است، می گوید: البته آمارها نشان می دهد زنان قدری بیشتر به این عارضه دچار می شوند که معمولا طی یک معاینه ساده از سوی متخصص قلب از روی صدای تپش قلب، قابل شناسایی است، اما یک اکوکاردیوگرافی، مفید ترین آزمون برای تشخیص پرولاپس دریچه میترال است.

البته متخصصان قلب تاکید می کنند که گاهی این عارضه در موارد شدیدتر با علائمی نیز همراه است که شامل درد سینه یا ناراحتی قفسه سینه، تپش قلب و اضطراب ، احساس سبکی سر هنگام برخاستن از حالت نشسته یا خوابیده ، خستگی و تنگی نفس می شود. علت بروز این اختلال همچنان در بسیاری موارد ناشناخته است ، اما از آنجا که ریشه ژنتیکی دارد ممکن است با برخی بیماری های مادرزادی قلب نیز همراه باشد.

اختلالی که معمولا درمان نمی خواهد

پرولاپس دریچه میترال اختلالی قابل پیشگیری نیست، اما خوشبختانه اغلب بیماران مبتلا به آن می توانند زندگی طبیعی و بدون علامتی را داشته باشند. البته در موارد معدودی نیز بیماران دچار این اختلال، علائمی دارند که کیفیت زندگی شان را تغییر می دهد.

دکتر قاسمی با تاکید بر این که پرولاپس دریچه میترال معمولا نیاز به درمان خاصی ندارد مگر آن که فرد دچار بی نظمی در ضربان یا نارسایی قلب شود، می افزاید: در چنین شرایطی نیز درمان دارویی مطرح می شود. فقط در موارد بسیار نادر و در صورت پیشرفت قابل توجه نارسایی دریچه میترال، ترمیم یا تعویض دریچه از طریق جراحی باز یا بسته ضروری خواهد بود.

زندگی کم محدودیت با اختلالی قلبی

افرادی که مبتلا به نوع خفیف پرولاپس دریچه میترال هستند و عارضه جدی قلبی نیز ندارند، می توانند بدون هیچ ملاحظه خاصی به فعالیت های روزمره بپردازند و حتی بارداری را مانند افراد معمولی تجربه کنند.

دکتر قاسمی در این باره توضیح می دهد: افراد مبتلا به نوع خفیف اختلال پرولاپس دریچه میترال، ملاحظات خاص تغذیه ای و محدودیت تحرکی نیز ندارند و رعایت بهداشت عمومی، تغذیه و سلامت در این دسته افراد نیز مشابه سایر توصیه های پزشکی برای عموم افراد است. البته در مورد افرادی که اختلال شدید پرولاپس دریچه میترال و عوارضی چون درد سینه یا تپش قلب دارند، قطع مصرف مواد حاوی کافئین، قهوه، نسکافه، شکلات، کاکائو، چای پررنگ و نیز مشروبات الکلی توصیه می شود.

وی یادآور می شود: تنها نکته مهم در مبتلایان به این اختلال، پیشگیری از عفونت است که بر این اساس به مصرف آنتی بیوتیک قبل از اعمال جراحی و دندانپزشکی با نظر پزشک تاکید می شود.

پونه شیرازی / گروه سلامت