محمدصادق کوشکی استاد دانشگاه تهران در گفت‌وگو با خبرنگار آیین و اندیشه خبرگزاری فارس درباره مقوله هویت و تمدن‌سازی عنوان کرد: دین مهم‌ترین بخش تمدنی محسوب می‌شود چرا که هدفش این است حرکت‌های انسانی را موجه و با ارزش ایجاد کند. بر این اساس از مهمترین وظایف دین این است که تمدن‌سازی را میسر کند و نخستین حرکتش نیز هویت‌سازی دراین مسیر است.

وی در ادامه با اشاره به اینکه اگر دین هویت غالب جامعه شود،‌ تمدن‌سازی نیز صورت می‌گیرد،‌ اظهار داشت: بر این اساس به این نتیجه می‌رسیم که پیامبر اسلام (ص) نیز در مسیر هویت‌سازی حرکت می‌کرده و دراین راه توانسته تمدن اسلامی را پایه‌گذاری کند.

کوشکی درباره تمدن اسلامی که اکنون ما در اختیار داریم،‌ توضیح داد: هرچه قدر هویت به مبنای دینی آن نزدیک‌تر شده باشد ما به تمدن دینی نزدیک‌تر هستیم. بنابراین تمدنی اسلامی است که مبادی خود را از دین دریافت کرده باشد اینها می‌تواند در جوامع مختلف معنی شود مثلا تمدن اسلامی‌ایرانی یا تمدن اسلامی‌مصری.

استاد دانشگاه تهران درباره امکانات بومی که ما در ایران اسلامی در اختیار داریم، گفت: آداب و سنن، فرهنگ‌ها و خرده‌فرهنگ‌ها، مجموعه امکانات هویتی ما هستند و علاوه بر اینها نیز امکانات بسیاری است که نباید همه چیز را با خط‌کش غربی‌ها بسنجیم.

کوشکی با اشاره به اینکه واژگانی چون شیعه و سنی در هویت اسلامی وجود ندارد ما هستیم که این واژگان را به دین تحمیل کرده‌ایم، یادآور شد: اینها را دشمنان نخستین بار ایجاد کردند خود ائمه هم تنها خود را مسلمان می‌دانستند، چنین تفکیکی نمی‌کردند البته اختلافات وجود دارد منتها نباید هویت اسلامی بودن خود را از هم جدا کنیم.

وی در پایان یادآور شد: برای دست یافتن به افق تمدنی مناسب اسلامی باید هویت خود را یکی بدانیم و از صحبت کردن با یکدیگر و پیدا کردن راه حل ابایی نداشته باشیم.انقلاب اسلامی ایران نیز به دنبال چنین افقی بوده و دراین مسیر نیز حرکت کرده است.