استانی 04:18 - 28 شهریور 1397

توزیع غذای سنتی در مناطق محروم کرمان/ سقا باش و آب نذر کن

خبرگزاری مهر – گروه استان ها: با فرا رسیدن ماه محرم در استان کرمان عزاداری های سنتی مردم این استان نیز شروع شده است، همزمان با ماه محرم مردم کرمان علیرغم مشکلات اقتصادی که وجود دارد بیش از سال های گذشته درصدد نذر های مختلف برآمده اند.

هر فردی سعی می کند در حوزه کاری خودش تخصصش را با نذر امام حسین(ع) به هم استانی ها به خصوص محرومان ارائه دهد، این مساله به خصوص وقتی مردم با افرادی که تمکن مالی کمتری دارند برخورد می کنند بیشتر هم می شود، از سوی دیگر نذرهای عم المنفعه در قالب راه اندازی موکب های متعدد در سطح شهر نیز بیشتر شده است. در استان کرمان به صورت سنتی مردم سعی می کنند با طبخ غذاها و نذرهای اصیل از جمله آبگوشت متنجنه و توزیع آن در مناطق حاشیه ای و بین اقشار کم درآمد به گونه ای نذرها را هدفمند تر از سالهای گذشته کنند.

اکثر مردم پس از طبخ غذا وعده های مختلف غذایی را با حضور در محله ای پایین شهر بین مردم نیازمند تقسیم می کنند. از سوی دیگر درب خانه خیران و افرادی که قصد نذری دادن دارند به روی همه مردم باز است. مردم کرمان که سعی می کنند نذری ها را با هیزم طبخ کنند درب های خانه هایشان را به روی عزاداران و مردم باز می کنند و بومی هیزم شهر را در برگرفته است. اما در سال جاری نذری های مردم با توجه به نیازهای جامعه شکل دیگری نیز به خود گرفته است.

نذر آب در کرمان به محرومان زندگی می دهد

خشکسالی و کم آبی این روزها تامین آب شرب را نیز در برخی از روستاهای دور افتاده شرق و جنوب کرمان مشکل تر از همیشه کرده است و مردم برای تامین آب شرب باید روزها منتظر بمانند تا تانکر آب سیار به روستاهایشان مراجعه کنند تا بتوانند گلویی تر کنند. در چنین شرایطی یکی از نذرهای مهمی که در کرمان بیشتر از گذشته به چشم می خورد تامین هزینه خرید آب معدنی یا منبع آب و ارسال به روستاهای دور افتاده ای است که اکثرا کپری و فاقد کوچکترین امکاناتی هستند.

هر چند قصه بی آبی در روستاهای قلعه گنج، منوجان، رودبار، کهنوج، ریگان و فهرج آنقدر تلخ شده که برخی از روستاییان آب مورد نیازشان را از چاه های آب غیر بهداشتی تامین می کنند به همین دلیل کمپین های نذر آب این روزها بیش از هر زمان دیگر در قالب سمن های مردمی و یا هلال احمر در حال فعالیت هستند.

برخی از روستاییان آب مورد نیازشان را از چاه های آب غیر بهداشتی تامین می کنند به همین دلیل کمپین های نذر آب این روزها بیش از هر زمان دیگر در قالب سمن های مردمی و یا هلال احمر در حال فعالیت هستند

محمد عزیزی یکی از فعالان سازمان های مردم نهاد کرمان است که می گوید: ما تلاش می کنیم در قالب کمپین های نذر آب مشکل مردم را به حداقل برسانیم اما مشکل مردم روستاهای دور افتاده با این نذرهای به صورت مقطعی حل می شود. وی می افزاید که این نذرها تنها به آب اختصاص ندارد در نزدیکی آغاز مدارس برخی از مردم نیز اقدام به تحویل دفتر، لوازم تحریر و لباس و حتی اسباب بازی می کنند و ما هم سعی می کنیم این اقلام به بین نیازمند ترین مردم تقسیم شود.

عزیزی می گوید: برخی از این بچه ها تا کنون کفش به پا نکرده اند و وقتی کفشها و لباسهای شکیل را تحویل آن ها می دهیم مثل این است که دنیا را به آنها داده ایم.

وی می گوید: بسیاری از مردم کرمان و حتی استانهای دیگر برای شرکت در نذر آب در استان کرمان و استانهای سیستان و بلوچستان و خراسان جنوبی همکاری می کنند و حداقل می توانیم مهمترین نیاز این افراد یعنی آب را تامین کنیم.

مردم از نذر آب استقبال کرده اند

رضا فلاح، مدیرعامل هلال احمر استان کرمان نیز با اشاره به استقبال مردم برای نذر آب در استان کرمان بیان کرد: خشکسالی و کاهش شدید بارش باران در روستاهای استان کرمان موجب شده در برخی از این روستاها مردم نتوانند آب شرب را نیز تامین کنند به همین دلیل هلال احمر با راه اندازی کمپین نذر آب سعی کرده است ابعاد بی آبی و مشکلات مردم را کمتر کند.

وی گفت: راه های قانونی و مشخصی برای این نذر در نظر گرفته شده است و استقبال مردم نیز قابل توجه است و ما نیز سعی می کنیم کمک های مردم را به دست محرومان برسانیم.

اعزام کودکان کار به مشهد مقدس

فلاح همچنین به استقرار صندوق های جمع آوری نذر آب در مساجد و مکانهای مذهبی نیز اشاره کرد و بیان کرد: از مردم می خواهیم با درک مشکلات مردم سعی در هدایت نذرهایشان به سمت مستمندان و محرمان داشته باشند.

از مردم می خواهیم با درک مشکلات محرومان سعی در هدایت نذرهایشان به سمت مستمندان و. داشته باشند

یکی دیگر از نذرهای مردمی اعزام کودکان کار و خیابانی به مشهد مقدس را دارد، یک از نفر خیران در این خصوص گفت: کودکان کار دارای مشکلات متعددی هستند برخی از آنها بی سرپرست و تعداد زیادی هم بد سرپرست هستند و از کودکی به جای بازی، در بین ماشینها راه می روند و تکدی گری می کنند و یا شغلهای کاذب دارند.

محمد به خبرنگار مهر گفت: ما با کمک چند نفر از همشهری ها سعی کرده ایم این کودکان را ساماندهی کنیم چون کمک مالی به این افراد عاید این کودکان نمی شود و بعضا خرج اعتیاد والدینشان می شود، به همین دلیل تصمیم گرفتیم تعدادی از این افراد را با کمک مردمی به مکانهای زیارتی بفرستیم و شرایط بهتر زندگی را برای آنها مهیا کنیم.

ارائه خدمات پزشکی به محرومان

اما یکی دیگر از نذرهای هدفمند و مطلوب مردم کمکهای متخصصان در رشته های مختلف به محرومان است، اگر کمی کنکاش کنید می توانید به افرادی در رشته های مختلف برسید که خدماتشان را برای محرومیت زدایی به سایرین ارائه می کنند. از این دست افراد میتوان به پزشکان و پرستارانی اشاره کرد که با حضور در روستاهای محروم جنوب کرمان که هیچ امکان درمانی ندارند خدمات تخصصی را ارائه می دهند.

یکی از این افراد فاطمه کرامتی است که به خبرنگار مهر می گوید: در طول هر ماه عده ای پزشکان دور هم جمع می شویم و با کمک خیریه های پزشکی در روستاهای دور افتاده اقدام به ویزیت و درمان بیماران می کنیم متاسفانه برخی از این افراد ماه هاست که هیچ خدمات تخصصی دریافت نکرده اند و ما سعی می کنیم تا حدودی از بار مشکلات آن ها بکاهیم.

اما بارزترین نذر کرمانی ها پخت نذری خاص این استان به نام آبگوشت امام حسینی است که هر سال در حجم بسیار بالا در شهر کرمان و روستاهای اطراف انجام می شود. این آبگوشت سالهاست که در کرمان طبخ می شود و با آتش هیزم و در دیگ های بزرگ مسی طبخ می شود.

نذری معروف کرمانی ها در سفره محرومان

در روزهای تاسوعا و عاشورا در تمامی محلات شهر و مساجد و تکایا سفره با برکت امام حسین علیه السلام  ویژه عزاداران امام حسین علیه السلام  برپا شده و حتی مردم از خوان پربرکت امام حسین (ع) برای بیماران خود به منازل برده و شاید به جرات بتوان گفت در تمامی دو روز تاسوعا و عاشورا هیچ اجاق گازی برای غذا پختن در خانه ها روشن نمی شود. به همین جهت، خصوصیت میهمان نوازی کرمانی ها در این ایام بیشتر خود را نشان می دهد و از دیرباز در تمامی خانه های قدیمی کرمان و امروزه در مساجد و هیئت ها توسط خیرین و افراد بزرگ فامیل یا متدینین غذای نذری با نام آبگوشت متنجنه طبخ و از عزاداران امام حسین (ع) پذیرایی می شود.

در روزهای عاشورا و تاسوعا عمده غذایی که پخته می شده است آبگوشت متنجنه بوده است البته پخت این آبگوشت در بقیه روزهای محرم تا اربعین امام حسین علیه السلام به صورت متفرق مرسوم است

آبگوشت متنجنه که با آداب خاص و همراه با قرائت ادعیه و زیارت عاشورا بروی اجاق های بزرگ پخته می شود در تمام استان غذای غالب ایام عزاداری اما حسین (ع) است که به عنوان نذری توزیع می شود.

آبگوشت متنجنه از روزگاران قدیم به عنوان نذر برای شفای مریض ها به ویژه در ایام تاسوعا و عاشورا پخته می شده است

آبگوشت متنجنه از روزگاران قدیم به عنوان نذر برای شفای مریض ها به ویژه در ایام تاسوعا و عاشورا پخته می شده است یا به عنوان غذای اصلی مراسم ختم و دیگر مراسم مطرح بوده است.

البته برخی مردم در این ایام با ذبح گوسفند جلو هیئت های عزاداری و اهدای آن به مسجد یا حسینیه و یا پرداخت پول برای ساخت حسینیه یا کمک به مسجد نذر خود را ادا می کردند که مساجد گوشت گوسفندان یا هدایای مردمی را برای پذیرایی از میهمانان امام حسین (ع) استفاده می کردند.

از قدیم در کرمان رسم بر این بوده است که خانواده هایی که تازه درگذشته ای داشته باشند اول تا پنجم محرم برای اموات خود خیرات کنند و پختن آش بلغور که عاشوری نامیده می شود به همین منظور بوده است اما در روزهای عاشورا و تاسوعا عمده غذایی که پخته می شده است آبگوشت متنجنه بوده است البته پخت این آبگوشت در بقیه روزهای محرم تا اربعین امام حسین علیه السلام به صورت متفرق مرسوم است.

پخت آبگوشت در دیگ های بزرگ مسی که کار دست مسگران کرمانی است نمادی دیگر از حفظ اصالت های گذشته دیار کریمان است. پخت آبگوشت در کرمان ویژگی های خاص خود را دارد که در هیچ کجای ایران چنین آبگوشت کامل و ویژه ای پخته نمی شود.

آبگوشت متنجنه موادی چون گوشت تازه، حبوباتی چون نخود و انواع لوبیا، سیب زمینی و برگه زردآلو ترش (ترشاله)، برگ هلو و میوه خشک شده به، گردو کوبیده، گوجه فرنگی، شنبلیله و ترخون و همچنین ادویه ویژه ای چون دارچین و زعفران و زیره کرمان در خود دارد.

هر یک از موادی که در قدیم در آبگوشت به کار برده می شد به دلیل ویژگی خاص و طبع غذایی بوده به طور مثال زیره ای که بعضاً در غذا می ریزند برای جلوگیری از نفخ است و یا ترشاله و به طعم ترش مانند و لطیفی به آبگوشت می دهد، زعفران را به نیز برای حفظ طعم عالی مواد آبگوشت به آن اضافه می کردند.

حضور یکی از سادات محل و یا ایتام در هنگام پخت این نذری برای مردم و صاحب نذر خوش یمن بوده و به اعتقاد مردم باعث تسریع در روا شدن حاجت است

از لحاظ ارزش تغذیه ای آبگوشت متنجنه یا حسینی غذایی کامل و سالم است که می تواند جایگزین بسیاری از مواد غذایی دیگر شود.

برای پخت این آبگوشت، بانی نذری از چند روز قبل مواد لازم غذا را که به نیت ائمه اطهار (ع) از بهترین و نوبرانه ترین مواد موجود در بازار تهیه می شود فراهم کرده و کار پخت حبوبات آن از یک روز جلوتر در منازل انجام می دهند. گوشت گوسفندی که معمولاً در محل عبور هیئت امام حسین (ع) ذبح شده برای تهیه این آبگوشت خرد کرده و در اختیار آشپزها که اغلب از بین افراد میانسال و متدین محل انتخاب می شوند، قرار می دهند. حضور یکی از سادات محل و یا ایتام در هنگام پخت این نذری برای مردم و صاحب نذر خوش یمن بوده و به اعتقاد مردم باعث تسریع در روا شدن حاجت است.

پخت آبگوشت با حرارت ملایم از نیمه های شب آغاز شده و بامداد روز عزاداری بین مردم توزیع می شود، غذا معمولاً با هیزم پخته می شود و مقداری هیزم نیز بعد از پختن غذا بر روی دیگ روشن می مانند تا غذا را برای توزیع گرم نگه دارند.

از لحاظ ارزش تغذیه ای آبگوشت متنجنه غذایی کامل و سالم است که می تواند جایگزین بسیاری از مواد غذایی دیگر شود. البته با توجه به حجم زیاد موادی که در آن استفاده می شود در قدیم جز غذاهای بهتر و در شان میهمانی های بزرگ بوده و به همین دلیل بر سفره احسان امام حسین (ع)  قرار می گیرد.

آبگوشت کرمانی یا متنجنه غذایی لذیذ و خوشمزه است که اگر در آن چربی زیادی استفاده نشود از هر جهت غذایی سالم و کامل است که تمام ارزش های تغذیه ای را در خود دارد.

همه مردم کرمان به ویژه مستمندان دور سفره امام حسین می نشینند و اعتقاد دارند با خوردن این غذا شفا می گیرند.


9912475
 
پربازدید ها
پر بحث ترین ها
صفحه اصلی | درباره‌ما | تماس‌با‌ما | تبلیغات | حفظ حریم شخصی

تمامی اخبار بطور خودکار از منابع مختلف جمع‌آوری می‌شود و این سایت مسئولیتی در قبال محتوای اخبار ندارد

کلیه خدمات ارائه شده در این سایت دارای مجوز های لازم از مراجع مربوطه و تابع قوانین جمهوری اسلامی ایران می باشد.

کلیه حقوق محفوظ است