به گزارش خبرنگار سایرحوزه های گروه ورزش باشگاه خبرنگاران جوان برای بسیاری از ما در طول روز ممکن است صدا های متفاوتی از بعضی از مفاصل بدن شنیده شود . گاهی در حین راه رفتن، یا بعد از نشستن طولانی هنگامی که بخواهیم بلند شویم، و یا حتی هنگام انجام فعالیتی. گاهی این صداها شبیه تق تق هستند. گاهی بصورت خرت خرت و شبیه به ساییده شدن دو چیز روی هم هستند.  در واقع مفاصل بسیاری از مردم هنگام حرکت صدا می دهد. شاید شما هم متوجه چنین صداهایی در مفاصل بدنتان شده و نگران باشید که آیا این وضعیت طبیعی است یا غیرطبیعی، اما صدا کردن مفاصل گاهی نگران کننده است و باید بدان توجه کرد.

با توجه به اینکه بروز صدای مفاصل دلایل گونان دارد،  درواقع همین علت بوجود آمدن صدای مفاصل است که میزان طبیعی و نگران کننده بودن آن را مشخص می کند.اما  فقط درموارد کمی به توجه جدی و درمان نیاز دارد و موارد نادری هم هستند که باید بیمار تحت عمل جراحی قراربگیرد.صدای مفاصل ناشی از ضایعه، صدای مفاصل طبیعی و صدای مفاصل عمدی 

مرتضی نخعی امرودی  ارتوپد عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران معتقد است:  شایع ترین علت صدا کردن مفاصل بزرگ اندام تحتانی (به خصوص زانو) در افراد مسن، ساییدگی (آرتروز) مفصل است. در این موارد موقع خم و راست کردن مفصل، صدایی شبیه به خرت خرت احساس می شود. علت ایجاد این صدا از بین رفتن غضروف بین استخوان ها در مفصل است که باعث می شود استخوان ها مستقیم روی یکدیگر قرارگیرند و به تدریج سطحشان تراشیده و خراشیده شود. 

این نوع صدا بیشتر از زانو شنیده می شود ولی در سایر مفاصل مثل شانه، دست و گردن هم اتفاق می افتد. اگر ساییدگی در مفصل ثابت شود، درمان شامل تغییر روش زندگی، شیوه نشستن، دارودرمانی و فیزیوتراپی و به ندرت جراحی است.

صدای مفاصل  گاهی ناشی از یک ضایعه واقعی در مفصل هستند و حتی شاید به جراحی نیاز داشته باشند .همچنین در صورتی که صدای مفصل بعد از اینکه  ضربه ای به آن وارد شده باشد،رخ دهد نیز خطرناک است . در کل اگر این صدا همراه با احساس درد باشد بیماری است و باید به پزشک متخصص مراجعه کرد تا با بررسی مفصل مشکل احتمالی را دریابد.همانند پارگی مینیسک زانو، یا به دنبال بورسیت یعنی التهاب بورس و تجمع مایع در آن (کیسه نرم حاوی مایع که مثل یک بالشتک بین تاندون و استخوان ها قرار دارد) یا پارگی تاندون روتاتورکاف (تاندون چرخاننده بازو) که معمولاَ با درد همراه است و به درمان نیاز دارد.

از آنجاییکه صدا دادن مفصل زانو و درد در ناحیه زانو  پس از بروز آسیب دیدگی و یا ضربه به آن از علائم هشداردهنده  پارگی مینیسک زانو است، ورزشکاران باید صدای زانو و حتی  صدای سایر مفاصل که با درد همراه است و یا پس از وارد شدن ضربه همراه است و همچنین اگر صداها با محدود شدن دامنه حرکتی عضو توأم باشد  را جدی بگیرند. زیرا برای ورزشکاران نشانه و علائم خطرناک و جدی است که امکان دارد به جراحی منجر شود.

نوع دیگری از صدای مفاصل، در افراد جوان به خصوص در زانو، مچ پا، شانه یا مفصل لگن (هیپ) شایع است و هیچ ربطی هم به ساییدگی ندارد. ریشه این صداها، گاهی داخل خود مفصل و گاهی در بافت های اطراف آن است. این صداها بسیار  تکراری و دائمی هستند و  فرد با هر قدمی که برمی دارد، احساس می کند در زانو یا مچ پایش صدایی شنیده می شود.

 دلایل ایجاد این صدا که گاهی آنقدر بلند است که به گوش اطرافیان هم می رسد، بسیار متعدد هستند، اما اکثر اوقات زمانی  ایجاد می شوند که یک قسمت از بافت های داخل یا اطراف مفصل در حالت غیرمعمول قرار گرفته باشد و با حرکت به یک قسمت دیگر گیر کند و سپس آزاد شود. مبتلایان به این صدا به تدریج یاد می گیرند مفصل را در کدام جهت و چگونه حرکت دهند تا صدا ندهد. این صداهای ایجاد شده با درد همراه نیستند و نیازی هم به درمان ندارند، و تنها توصیه آن است که مفصل را در وضعیتی که باعث ایجاد صدا می شود، قرار ندهند.

این صداهای طبیعی مفاصل اکثر اوقات در اطراف زانو، مفصل لگن (هیپ) و شانه تاندون ها و رباطهایی وجود دارد که وقتی از روی یکدیگر و یا زوائد استخوانی جابجا می  شوند، صدا ایجاد می کنند. در این موارد باید جلوی وضعیت خاصی را که باعث ایجاد صدا می شود، گرفت. هرگونه تکرار وضعیت که با درد و محدودیت حرکتی همراه باشد، به درمان نیاز دارد.

حالت آخر که بسیار هم شایع است، صدای مفاصل ناشی از کشیدن آنهاست که به خصوص در مفاصل انگشتان دست رخ می دهد. بعضی ها علاقه مندند انگشتان خود را بکشند یا آنها را در جهتی خم کنند تا با صدای ایجاد شده، احساس راحتی کنند. علت قطعی این صدا معلوم نشده است ولی به نظر می رسد به دنبال کشیده شدن مفصل،حجم داخل آن بیشتر و با فشار منفی داخل آن، گازهای محلول در مایع مفصلی خارج می شود و حباب تشکیل می دهد، سپس حباب ها می ترکد و صدا ایجاد می شود. احتمال اینکه با تکرار این حرکت بافت های اطراف مفصل آسیب ببینند وجود دارد که کم کم باعث محدود شدن دامنه حرکتی مفصل و کم شدن قدرت مشت کردن دست و بروز آرتروز در آینده می شود.

(طیبه خزاعلی)

انتهای پیام/