شاخص کل بورس تهران در روز گذشته با رشد 420 واحدی (معادل 6/ 0 درصد) مواجه شد. به این ترتیب، در ادامه کانال‌شکنی ادامه دار دماسنج بازار دیروز شاخص به کانال 74 هزار واحدی وارد شد (سیزدهمین کانال‌شکنی از ابتدای دی). در حالی که هفته گذشته،‌ برخی از نمادهای مورد توجه فعالان بازار با اصلاح قیمتی مواجه بودند (مانند گروه خودرو) دیروز بار دیگر شاهد رشد حداکثری قیمت این نمادها و تشکیل صف‌های خرید بودیم. بازدهی 5/ 20 درصدی شاخص کل از ابتدای زمستان بار دیگر توجه عموم جامعه را به خود جلب کرده است. سودای کسب سود سریع‌الوصول، حرکت روزافزون نقدینگی به سوی بازار سهام را به دنبال داشته است.



حضور نقدینگی در بازار سهام مورد استقبال مسوولان اقتصادی و همچنین فعالان بازار است. با این حال، عدم حضور هدفمند این نقدینگی همچنان نگرانی از رشد‌های بی منطق قیمتی را به وجود آورده است. در این میان، علاوه بر حضور معامله‌گران (حقیقی‌های بازار)‌، صف‌نشینی حقوقی‌های بازار را شاهد هستیم. به نظر می‌رسد که تحلیل‌ها بیشتر جنبه کیفی یافته و فعالان بازار با توجه به در دسترس نبودن آمارهای کمی تنها بر‌اساس این موضوع که یک شرکت قراردادی را با طرف خارجی منعقد ساخته و امید به روند رو به بهبود وضعیت سودآوری شرکت وجود دارد، خرید سهام را در دستور کار قرار می‌دهند.حال که انتظار ادامه حضور سرمایه‌ها به خصوص از سوی سرمایه‌گذاران حقیقی وجود دارد، عدم هدایت نقدینگی‌های جدید و ادامه شارژ نمادهایی که بعضا تا کنون نیز با رشدهای قابل توجه قیمتی مواجه شده‌اند، سرانجامی جز تشکیل حباب‌های قیمتی را نخواهد داشت.



گرچه عمده کارشناسان بر این موضوع تاکید دارند که حذف ریسک سیستماتیک تحریم‌های بین‌المللی از بازار سهام،‌ شرایط کنونی را با گذشته متمایز ساخته است، اما بالا بودن سطح انتظارات از بهبود احتمالی وضعیت شرکت‌ها و برآورده نشدن این انتظارات می‌تواند ریزش قیمت‌ها را در آینده رقم بزند. پس همان طور که در سطح کلی اقتصاد نیز به تعدیل انتظارات تاکید شده است انتظار می‌رود در بازار سهام نیز به این موضوع توجه شود. در این شرایط،‌ افزایش مقدار عرضه‌های اولیه می‌تواند بخشی از سرمایه‌ها را به خود جذب کند و شدت تلاطم بازار را کاهش دهد. به نوعی می‌توان سرمایه‌های جدید را به جای رشد‌های غیرمنطقی خرج گسترش «عرضی» بازار کرد.



سرازیری نقدینگی به بازار سهام

از ابتدای زمستان به تداوم حضور نقدینگی در بازار سهام تاکید دارد. بر‌اساس ‌آمارهای ارزشی تغییر مالکیت منتشر شده از ابتدای دی تاکنون تغییر مالکیت سهام با ارزش تقریبی 718 میلیارد تومان از سمت معامله‌گران حقوقی به خریداران حقیقی را شاهد بوده‌ایم. بر این اساس، می‌توان چنین برداشت کرد که این میزان نقدینگی جدید به بازار وارد شده است. در این میان،‌ باید به این موضوع توجه شود که این سرمایه تنها به حضور مستقیم حقیقی‌ها اشاره دارد و در شرایطی که صندوق‌های سرمایه‌گذاری نیز با بازدهی‌های قابل توجه مواجه شده‌اند، به نظر می‌رسد بخشی از سرمایه‌های خرد نیز از طریق این موسسات و با واسطه به بازار وارد شده است. اخباری از حضور سرمایه‌گذاران خارجی با استفاده از صندوق سرمایه‌گذاری مشترک با طرف داخلی نیز شنیده شده است.



همه اینها، حضور گسترده سرمایه در بازار سهام را در شرایط امیدواری به آینده روشن اقتصادی کشور نوید می‌دهد. جذب نقدینگی‌های سنگین در بازار سهام رشد شدید قیمتی را به دنبال داشته است. این نقدینگی در ابتدا به سوی صنایع لیدر مانند خودرو و حمل و نقل و همچنین با جلب توجه فعالان به سوی پیمانکاران جذب شد. پس از جهش قیمتی شدید نمادهای زیرمجموعه این گروه‌ها در هفته گذشته شاهد تعدیل قیمتی این نمادها و سوق نقدینگی این بار به سوی دیگر گروه‌ها مانند فلزات اساسی، شیمیایی، کانه‌های فلزی و همچنین فرآورده‌های نفتی بودیم. در هفته گذشته کارشناسان این موضوع را جست‌وجوی بازار برای لیدرهای جدید عنوان کردند.



در شرایط کنونی، با ثبات نسبی قیمتی در نمادهای صعودی روزهای قبل شاهد بازگشت دوباره نقدینگی به سوی لیدرهای پیشین بازار هستیم. علاوه بر حقیقی‌ها حضور کدهای حقوقی در سمت تقاضا نیز کاملا مشخص است. در حالی که در شرایط کنونی تحلیل کمی مناسب از تغییر سودآوری شرکت‌های مورد توجه با گشایش‌های بین‌المللی وجود ندارد، به نظر می‌رسد تنها نگاه کیفی مبتنی بر اینکه سودآوری شرکت در آینده بهبود می‌یابد عاملی برای خرید سهام است. این روزها نسبت قیمت به درآمد بازار به بیش از عدد 7 رسیده است. درحالی که انتظار برای نشانه‌های مثبت برای بازار سهام مانند کاهش نرخ سود بانکی، رشد اقتصادی مناسب کشور وجود دارد، عدم تعدیل این انتظارات می‌تواند رشد روزافزون نسبت قیمت به درآمد بازار را به دنبال داشته باشد و در آینده نه‌چندان دور مانعی را در برابر رونق پیوسته بازار تشکیل دهد. شواهد حاکی از تداوم حرکت نقدینگی به سوی بازار است. عدم هدایت این نقدینگی و هدفمند کردن آن، می‌تواند رشد و در ادامه جهش قیمتی نمادهای مورد توجه کنونی را به دنبال داشته باشد. همان طور که اشاره شد در صورت پیش نرفتن سود شرکت‌ها مطابق با سطح بالای انتظارات کنونی، نگرانی از ریزش قیمت‌ها نیز بی‌مورد نیست.



در بازار چه گذشت؟

شاخص کل بورس تهران در روز گذشته با رشد 6/ 0 درصدی در سطح 74 هزار و 104 واحد متوقف شد. نماد «پارسان» و «کچاد» به ترتیب اثر منفی 63 و 39 واحدی را بر شاخص کل داشتند. در میان نمادهای با بیشترین اثر مثبت بر شاخص کل نیز حضور صدرنشینان همیشگی بازار در بزنگاه‌های امید به گشایش‌های بین‌المللی بار دیگر قابل توجه بود. در این میان، می‌توان به نمادهای «حکشتی» و «خودرو» اشاره کرد. علاوه بر این نمادها، دیروز شرکت ملی مس ایران با نماد «فملی» در روز گذشته با اثر 48 واحدی دومین نماد اثرگذار بر رشد شاخص بود. در پایان هفته گذشته افت شاخص دلار آمریکا از رشد قیمت جهانی کالا حمایت کرد. در این خصوص، قیمت هر تن مس در بورس فلزات لندن تا سطح 4600 دلار نیز رشد داشت. مس در هفته‌های گذشته همراه با ریزش بازارهای کالایی افت تا سطح 4300 دلاری را تجربه کرده بود.