به گزارش جهان به نقل از حج، این سنگ حدود نیم ذراع برروی رکن کعبه قرار داده شده است، آنچنانکه در این باره گفته‏‌اند: مقدار طول حجرالأسود نیم ذراع و عرض آن ثلث ذراع، یک قیراط کم، می‏ باشد.



حجرالأسود نقطه آغاز و پایان طواف می‌باشد که تا چند سال پیش، به موازات آن روی زمین سنگ سیاه رنگی (از مقابل حجرالاسود تا انتهای صحن مسجد) کشیده شده بود که به هدف جلوگیری از ازدحام برداشته شد. به علاوه، چراغی سبز رنگ بر دیوار مسجد برابر حجرالأسود نصب شده تا راهنمای طواف کنندگان باشد.





فضیلت حجر الاسود

در بسیاری از روایات آمده است که حجرالأسود از سنگ­های بهشتی است و همراه آدم علیه السلام به زمین فرود آمد.

همچنین از رسول­ خدا صلی الله علیه و آله وسلم نقل شده­ است که فرمود: «حجرالاسود، دست خداوند در روی زمین است، کسی که آن را مسح کند، دست خدا را مسح کرده است.»

در نقلی از ابن‏ عباس آمده است که اگر کسی‏ با رسول‏ خدا صلی الله علیه و آله وسلم بیعت نکرد و سپس حجرالاسود را استلام نمود، با خدا و رسول صلی الله علیه و آله وسلم بیعت کرده است.

همچنین در روایات آمده است که این سنگ در آغاز سفید بود، اما گناهانی که فرزندان آدم انجام دادند، سبب سیاه شدن آن گردید.

از رسول­ خدا صلی الله علیه و آله وسلم نقل شده است که فرمود: «خداوند در روز قیامت، حجر الاسود را زنده می‌­کند، در حالی که دو چشم بینا و زبانی گویا دارد و شهادت می‌­دهد که چه کسی آن را استلام کرده است.»



آداب استلام حجرالاسود

امام صادق علیه السلام فرمود: در صورتی که کسی در اطراف حجر نبود و به راحتی امکان‏ استلام و بوسیدن بود، آن را ببوسید و در وقت ازدحام، از دور بر اوتکبیربگویید. این رسم در حال حاضر توسط غالب مسلمانان بکار گرفته می‌­شود.

همچنین حضرتش فرمود: از جمله سه کار مستحبی که از زنان برداشته شده است، استلام حجر الاسود است.

هنگام استلام حجر الاسود، اگر ازدحام جمعیت است، تکبیرگفته و صلوات فرستاده (و سپس از مقابل آن بگذرند.)

یعقوب ‏بن شعیب نیز گوید: هر‌گاه امام صادق علیه السلام کنار حجر الأسود می‏ آمد می ‏فرمود: «اللَّهُ أَکْبَرُ، السَّلامُ عَلَی رَسُولِ اللَّهِ».

درنقل دیگری امام صادق علیه السلام به سیف تمار فرمود: اگر حجر الأسود خلوت است آن را لمس کن و گرنه از دور سلام بده (و بگذر).



حجرالاسود در گذر تاریخ

این سنگ مقدس، پیش از اسلام و پس از آن، همواره مورد اعتنا و توجه کامل بوده و در حقیقت در شمار عناصر اصلی کعبه بوده است. به لحاظ همین تقدّس، رسول­ خدا صلی الله علیه و آله وسلم آن را نگاه داشت و دیگر سنگ­هایی را که به شکل بت ساخته شده بود، به دور ریخت.

حجرالأسود در حادثه تخریب کعبه، که پنج سال پیش از بعثت صورت گرفت، در فاصله ‏ای دور از مسجد واقع شد. هنگام نصب آن در جای خود، قریش به نزاع پرداختند، اما با درایت رسول­خدا صلی الله علیه و آله وسلم، و انتقال آن توسط عبای مبارک به طوری که همه سران طوایف گوشه ه‏ای از آن را گرفته بودند، همه قریش در فضیلت آن سهیم شدند و عاقبت به دست خود آن حضرت نصب گردید.

در سال ۳۱۷ قمری یکی از فرقه­ های منسوب به اسماعیلیان که به قرامطه شهرت داشت، حجرالأسود را از کنار کعبه برداشت و به احساء بردند، این گروه به مدت ۲۲ سال‏چهار روز کم- تا سال ۳۳۹ هجری سنگ را در آنجا نگاه داشت و سپس در عید قربان همین سال، آن را به جای نخست باز گرداند. پس از آن، طی سال­های پیاپی، حجر الاسود به طور عمد یا غیر عمد از جای خود کنده شد و هر بار اجزایی از آن خرد و جدا گردید.

یکبار در سال ۳۶۳ یک رومی (به احتمال زیاد مسیحی) به مکه آمده و در وقت خلوتی مسجد، ضربه‏ای به آن زد. در محرم سال ۱۳۵۱ ق نیز یک افغانی قطعه‏ای از حَجر، پرده کعبه و نقره پلکان کعبه را برداشت که او را دستگیر و اعدام کردند.

به مرور زمان و در اثر تحوّلات و تغییرات، از حجمِ نخستینِ این سنگ کاسته شد و حتی به چند پاره تقسیم گردید که آخرین بار قسمت­های مختلف آن را به یکدیگر متصل کردند و آن را در محفظه‏ای نقره‏ای قرار دادند. در تاریخ نقل است پس از آنکه کعبه در زمان حکومت عبدالله بن زبیر آتش گرفت حجر الاسود سه قسمت شد و پس از آن ابن زبیر

آن‌را در یک محفظه نقره‌ای قرار داد. در حال حاضر تنها به آن اندازه که برای بوسیدن و استلام لازم است، جای گذاشته­اند و روی حجر را با ماده­ای شفاف جهت حفاظت آن پوشانده‌اند.