به گزارش خبرگزاری فارس از قم، فراخوان پذیرش سراسری چه در حوزه‌های علمیه برادران که از سوی «مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه» منتشر می‌شود و چه در حوزه‌های علمیه خواهران که مربوط به «مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه خواهران» است از چندی قبل منتشر شده است. این فراخوان در حوزه‌های علمیه برادران با برگزاری نشست خبری مدیر این نهاد یعنی آیت‌الله حسینی بوشهری و در حوزه‌های علمیه خواهران با کنفرانس خبری حجت‌الاسلام سیدمهدی حسینی معاون آموزش حوزه‌های علمیه خواهران آغاز گشت.

این فراخوان هرسال از سوی این مراکز به منظور جذب طلاب جدید اعلام می‌شود. به این نهادها باید موسسات و مراکز حوزوی‌ را نیز باید اضافه کرد که داوطلبان را با محتوای دروس معارف اسلامی حوزوی اما به سیاق دانشگاهی آموزش می‌دهند. برخی از این مراکز، داوطلبان را با مدرک سطح 2 یا همان کارشناسی حوزه و برخی دیگر با مدرک دیپلم می‌پذیرند. از جمله این موسسات می‌توان به موسسه امام خمینی(ره) وابسته به دفتر آیت‌الله مصباح و دانشگاه علوم اسلامی رضوی اشاره کرد.

این موسسات در سال‌های اخیر رشد قابل ملاحظه‌ای یافته‌اند و شاهد توسعه در ظرفیت پذیرش و تعداد موسساتی از این دست به ویژه در شهر قم هستیم، در کنار این موسسات،‌ طبیعتا نهادهایی که به عنوان هسته آموزشی اصلی حوزه شناخته می‌شوند و در شهرهای مختلف کشور دارای مدارس علمیه هستند یعنی مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه برادران و مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه خواهران نیز تلاش می‌کنند ظرفیت خود را افزایش دهند و یا حداقل حفظ کنند تا عملکرد مطلوب‌تری از خود به جا گذارند و علاقه‌مندان بیشتری را موفق به فراگیری علوم دینی کنند.

این روزها زمان انتشار فراخوان پذیرش حوزه‌های علمیه برادران و خواهران است و دغدغه مهم مراکز حوزوی تعداد داوطلبانی است که انتظار می‌رود در مهلت فراخوان به منظور ورود به حوزه‌های علمیه ثبت نام کنند. این امر موجب می‌شود که حوزه‌های علمیه توان انتخاب کیفی‌تری از میان داوطلبان داشته باشند. از سویی انتظار این است که هر سال ظرفیت پذیرش این نهاد به سال گذشته افزایش می‌یابد و متناسب با این افزایش ظرفیت، تعداد داوطلبان ورود به مدارس علمیه نیز افزایش یابد. اما واقعیت موجود بیانگر مسئله دیگری است.

ثبت نام پذیرش در حوزه‌های علمیه برادران از چهار بهمن آغاز شده است و معاون آموزش این نهاد در مصاحبه خود که در چهارم اسفندماه منتشر شده است تعداد افراد ثبت نام کننده به منظور ورود به حوزه‌های علمیه برادران را 6 هزار نفر اعلام کرده است، این در حالی است که ظرفیت پذیرش طلاب برادر در مدارس علمیه سراسر کشور برای سال تحصیلی 94-95، 18 هزار نفر است و از میان ثبت نام کنندگان ورود به این مدارس آزمون کتبی نیز به عمل خواهد آمد. البته بنا به گفته حجت‌الاسلام فرحانی علاقه‌مندان تا 15 فروردین‌ماه سال آینده فرصت دارند تا در سامانه در نظرگرفته شده ثبت نام کنند. مدیران حوزه‌های علمیه برادران از میان 450 مدرسه علمیه خود در کشور، مجوز پذیرش برای 420 واحد حوزوی را صادر کرده‌اند.

در سوی دیگر مسئولان حوزه‌های علمیه خواهران چند سالی است آزمون ورودی این نهاد را حذف کرده‌اند. این کار زمینه را برای افزایش ثبت‌نام کنندگان و گزینش بر اساس ارزیابی کیفی فراهم می‌کند، البته مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه خواهران ارزیابی علمی ثبت‌نام کنندگان را با لحاظ کردن شرط معدل در نظر گرفته است و ثبت‌نام کنندگان باید در مصاحبه نیز شرکت کنند.

امسال ظرفیت پذیرش در حوزه‌های علمیه خواهران برای مقاطع تحصیلی سطح 2 (کارشناسی) و سطح 3 (کارشناسی ارشد) 17 هزار نفر اعلام شده است. فراخوان پذیرش در حوزه‌های علمیه خواهران از 25 بهمن‌ماه منتشر شده است و تا 20 اسفندماه ادامه خواهد داشت. در این مرکز نیز مانند مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه برادران موضوع تعداد داوطلبان ثبت‌نام کننده به منظور ورود به حوزه‌های علمیه از مسائل مهم تلقی می‌شود که در سال‌های اخیر ذهن تصمیم‌سازان آن را به خود درگیر ساخته است.

یکی از مسائل مهم در مورد پذیرش سراسری حوزه‌های علمیه این است که در سال‌های اخیر دانشگاه‌ها با افزایش ظرفیت پذیرش خود و اجرای دوره‌های بدون کنکور و آزمون ورودی تمایل بسیاری برای افزایش جذب داوطلبان یافته‌اند و کسانی که مدرک دیپلم خود را اخذ می‌کنند باید میان تحصیل در دانشگاه و حوزه یکی را انتخاب کنند.

تسهیل شرایط ورود به دانشگاه‌ها که اکنون در شهرهای کوچک کشور نیز دارای شعبه‌هایی هستند، موجب به وجود آمدن شرایط رقابت میان دانشگاه‌ها و حوزه‌های علمیه در زمینه جذب جوانان شده است. البته حوزه‌های علمیه خواهران در سال‌های اخیر با استقبال تحصیل‌کردگان دانشگاهی برای ورود به حوزه نیز مواجه بوده است به گونه‌ای که تنها در سال گذشته 4هزار نفر با مدرک دانشگاهی داوطلب ورود و تحصیل در حوزه‌های علمیه خواهران بوده‌اند. به هر حال برای دارندگان مدرک دیپلم انتخاب میان حوزه یا دانشگاه یک مسئله مهم به حساب می‌آید.

از سویی برخی معتقدند در میان مسائل مختلف موجود در جامعه، تمایل جوانان برای پرداختن به امور مذهبی کمرنگ شده است و همین مسئله بر روی‌آوری جوانان به تحصیل در حوزه‌های علمیه نیز تاثیر گذاشته است.

تصورات نادرست نسبت به تحصیل در حوزه‌های علمیه و ناآگاهی از کارکردها و آثار آن را می‌توان از جمله عوامل احتمالی دیگر دخیل در مسئله تعداد داوطلبان ورود به حوزه‌های علمیه دانست.

به هر روی تحقیق منتشر شده‌ای در زمینه عوامل رشد نیافتن تعداد داوطلبان ثبت‌نام کننده ورود به حوزه‌های علمیه در دست نیست اما آن چه واضح است ضرورت اجرای چنین تحقیقی است که منافع آن بیش از همه متوجه حوزه‌های علمیه و نظام اسلامی است.

حوزه‌های علمیه در طول سال‌ها میراث گرانقدر شیعه را به نسل بعد رسانده‌اند و در انجام این کار مرارت‌های بی‌شماری را متحمل شده‌اند. در زمان‌های مخالفت حکومت نسبت به وجود و توسعه حوزه‌های علمیه، این دستگاه با مشکلات فراوان مواجه شده است و گاهی در دوره‌هایی نظیر صفویه، ارزش و اجر فراوانی به این نهاد داده شده و مدارس علمیه فراوانی در اقصی نقاط ایران پهناور دایر شده‌اند، ولی به هر حال در نظام اسلامی انتظار افزایش قابل ملاحظه طلاب علوم دینی و تربیت قله‌های بزرگی از فقاهت و اجتهاد وجود دارد.

===============

گزارش از هادی فراهانی

===============