فرهنگی‌هنری 10:05 - 11 آذر 1394
سوگنامه اربعین حسینی در "جهان نیوز"
عالمی که ۲۶۰ مرتبه با پای پیاده به کربلا رفت
هر که پیاده به زیارت او (حسین) رود، هر گامی که بردارد و بگذارد، ثواب آزاد کردن بنده‌ای از اولاد اسماعیل را دارد.

زیارت اربعین علامتی بر «ایمان»/ فلسفه پیاده‌روی اربعین چیست؟ آیا این سنت حسنه مختص دوره زمانی خاصی است؟
گروه فرهنگ جهان نیوز: آن هنگام که علم از دستان علمدار حسین علیه السلام بر زمین افتاد، در خیمه خواهر حسین علیه السلام، بر دستان علمدار سجاد علیه السلام؛ زینب سلام الله علیها بالا رفت. راهی را که حسین علیه السلام تا شهادتش پیمود، سجاد و زینب علیهما السلام تا کوفه و شام و مدینه ادامه دادند تا چهره کریه ظلم و فساد را بر غافلان و ناآگاهان بنمایانند و این شد که پیام عاشورا با شهادت حسین علیه السلام و اصحابشان آغاز و با افشاگری سجاد و زینب سلام الله علیهما ماندگار شد....



سلام بر قلب زینب شکیبا و زبان سپاسگزارش، سلام بر بانویی که مصائب و ناراحتی‌ها بر او هجوم برد و طعم غم و اندوهی را چشید که دلها را آب می‌کرد... سلام بر (بانویی) که از صبر او ملائکه آسمان به شگفت آمدند....(۱)




زیارت اربعین علامتی بر «ایمان»



شاید از وجوهی که برای تأسیس روز اربعین برای سید الشهداء (ع) از سال  ۶١  هجرت و از آن زمان تا حال که شیعه بر این امر همیشه قیام و اقدام کرده و آن را زنده نگه داشته‌اند آن است که برای سید الشهداء (ع) زمین و آسمان تا چهل روز گریه کرده چنان‌چه زرارة بن اعین شیبانی رحمه اللّه که از اکابر فقهای شیعه و محدثین با عظمت امامیّه است از حضرت امام صادق (ع) روایت کرده است به این عبارت:



ای زراره آسمان تا چهل روز بر حسین بن علی علیهما السّلام خون بارید و زمین تا چهل روز تار و تاریک بود و خورشید تا چهل روز گرفته و نورش سرخ بود و کوهها تکه تکه شده و پراکنده گشتند و دریاها روان گردیده و فرشتگان تا چهل روز بر آن حضرت گریستند و هیچ زنی از ما اهل بیت خضاب نکرد و روغن به خود نمالید و سرمه نکشید و موهایش را شانه نزد تا وقتی که سر عبید اللَّه بن زیاد را به نزد ما فرستادند و پیوسته بعد از شهادت آن حضرت چشمان، اشک آلود بود و هر گاه جدّم یاد آن حضرت را می‏نمود محاسنش از اشک خیس می‏گشت بطوری که هر کس آن جناب را می‏دید به حالش ترحّم نموده و از گریه‏اش به گریه میافتاد.



از این حدیث شریف که در صحیح‌ترین کتب حدیث شیعه کامل الزیارة نقل شده استفاده می‌شود که بکاء آسمان و زمین و ملائکه و آفتاب بر سید الشهداء (ع) تا چهل روز طریقه و عادتی را که در میان مردم یک حال استمراری پیدا کرده و بر سید مظلومان اربعین نگاه می‌دارند نشان می‌دهد حتی در میان مردم در زمان فوت کسان خودشان نیز این رویه معمول شده و این سیره‌ی مستمره را انجام می‌دهند و احترام آن‌ها را که از دنیا رفته‌اند نگاه می‌دارند و شیعه تا اربعین آن حضرت از شادی و خشنودی و سرور خودداری می‌کنند.



حتی در غیر مسلمانان نیز این عادت در مرده‌هایشان مراعات می‌شود خصوصا که از بزرگان آن قوم باشد و کسی باشد که آثار عملی و نتایج قدمی را که در راه رفاه و آسایش دینی و دنیوی آنان برداشته باشد و در اصلاح جامعه از جان‌گذشتگی نشان داده و نهضتی بر علیه ظلم و ستم و از بین بردن ظالمین و ستمکاران روزگار کرده و نهضتی به وجود آورده که در اثر آن اسلام و قرآن را زنده نگاه داشته و دین الهی را از دستخوش دشمنان سرسخت آن نجات داده و زحمات خاتم انبیا (ص) را نگذاشته به هدر برود و بازیچه بنی امیّه شجره‌ی ملعونه گردد و با خون خود درخت توحید را سیراب نموده و نگذاشته در نتیجه ظلم و جور و بی‌دینی و اشاعه فحشا و منکر بنی امیّه خشک شود و خون دل خویش را در راه خدا بذل کرده تا مردم را از حیرت ضلالت و گمراهی که در اثر تسلط بنی امیّه و اشغال آن شجره ملعونه مقام خلافت الهیه را پیش آمده بود برهاند و اگر آن نهضت مقدس نبود از اسلام بغیر از اسلام اموی و از دین به غیر از دین یزیدی و دین تشریفاتی و ساخته بنی امیّه چیزی باقی نمانده بود چنان‌چه نظریات مستعمرین در دنیای فعلی نیز درباره‌ی اسلام همان نیّات شوم است که بنی امیّه داشتند.



و لذا باید مسلمین عموما و شیعه خصوصا در زنده نگه‌داشتن تاریخ واقعه جانگداز کربلا و در احیای آثار آن دشت پربلا اهتمام تمام بکار ببرند و یکی از مراسمی که باید هر سال تجدید شود موضع اربعین است، کیست که از سید مظلومان لایق‌تر باشد که هر سال تا اربعین او آثار و مآثر او را زنده نگاه داشت؟ و در تمامی روزهای زیارتی تظاهر به زیارت قبر مبارکش برپا نمود؟ و اربعین او را هر سال تجدید کرد؟ تا معلوم نمود چنان‌چه تا حال معلوم شده نهضت سید الشهداء (ع) غالبیة فی صورة المغلوبیة و البته باید فقط به قدردانی از سید الشهداء (ع) اکتفا نکرد بلکه عمده آن است که در هدف با آن حضرت قدم برداشت و در هر زمان شرکت کرد و سرمشق اخذ نمود.  



و از اینجاست که امام حسن عسکری (ع) زیارت اربعین را از علایم ایمان شمرده چون مؤمن واقعی کسی است که نگذارد آثار نهضت حسینی فراموش شود و در قدردانی و شرکت در هدف آن حضرت کوتاهی نورزد.(۲)



پیشینه پیاده روی اربعین



شاخص‌ترین ثمره زیارت را می‌توان تعظیم و بزرگداشت جایگاه خداوند و ائمه اطهار (ع) دانست و این نکوداشت زمانی که با پای پیاده صورت گیرد، علاوه بر تعظیم فراوانی که در این حرکت وجود دارد، سبب ایجاد ارتباط معنوی عمیقی شده و جلوه‌ای عاشقانه از بندگی را به رخ می‌کشد.



زیارت با پای پیاده، بزرگداشتی است که از گذشته بوده و اختصاص به زمان خاصی ندارد، همان گونه که نقل شده، حضرت آدم هزار بار به زیارت خانه خدا رفت، در حالی که این مسیر را به وسیله قدم‌هایش پیمود.(۳)



و این شیوه، اختصاص به دین و فرهنگ خاصی هم ندارد ، همان گونه که قیصر، پادشاه روم با خدا پیمان بسته بود که هر گاه در نبرد با امپراتوری ایران پیروز شود، به شکرانه این پیروزی بزرگ، از مقر حکومت خود (قسطنطنیه)، پیاده به زیارت بیت المقدس برود و پس از پیروزی، به نذر خود عمل کرده و پای پیاده رهسپار بیت المقدس شد .(۴)



در دین مبین اسلام نیز، زیارت با پای پیاده، سنتی حسنه شمرده شده و سفارش بسیاری بر آن شده است. امام صادق (ع)، محبوب‌ترین وسیله تقرب بنده به خداوند را زیارت خانه او با پای پیاده دانسته و می‌فرمایند: یک حج با پای پیاده، برابر با هفتاد حج است.(۵)



تشرف با پای پیاده به بارگاه ائمه اطهار (ع) نیز مورد تأکید بسیاری قرار گرفته و امام صادق (ع) می‌فرمایند: هر که پیاده به زیارت امیر مؤمنان (ع) رود، خداوند متعال به هر گامی ثواب یک حجّ و یک عمره برای او نوشته می‌شود، و اگر پیاده برگردد، به هر گامی، برای او ثواب دو حجّ و دو عمره می‌نویسند.(۶)



زیارت امام حسین (ع) نیز با پای پیاده مورد سفارش بسیاری قرار گرفته و امام صادق (ع) می‌فرمایند: هر که پیاده به زیارت او رود، هر گامی که بردارد و بگذارد، ثواب آزاد کردن بنده‌ای از اولاد اسماعیل را دارد و در روایت دیگری نیز می‌فرمایند: هر که پیاده به زیارت قبر امام حسین (ع) رود، خداوند متعال به عدد هر گام برای او هزار حسنه نوشته و هزار گناه را از او محو می‌کند.(۷)



مرحوم شیخ بهایی، برای رواج فرهنگ زیارت در بین مردم، در سال ۱۰۰۹ ه. ق از اصفهان عزم مشهد کرده و با پای پیاده به زیارت امام علی بن موسی الرضا (ع) رفت.



از نقل‌های تاریخی این گونه به دست می‌آید که تشرف به بارگاه ائمه اطهار (ع) با پای پیاده، از زمان حضور ائمه رایج بوده.(۸) و در نقاط مختلف سرزمین اسلامی صورت گرفته است.(۹)



ولی در قرن‌های گوناگون اسلامی و به مقتضای حکومت‌های مختلف، مشکلات بسیاری به خود دیده و همان گونه که زیارت ائمه اطهار (ع) در زمان‌ها و مکان‌های مختلف دچار سختی‌های فراوان بوده، این سنت نیز دارای فراز و نشیب بوده است.



علما و بزرگان نیز، به تأسی از ائمه اطهار (ع)، اهتمام بسیار زیادی به این سنت حسنه داشته‌اند....

تشرف به کربلا با پای پیاده، تا زمان محدث نوری (قده) بین طلاب و فضلای حوزه نجف رسم بود، ولی با وارد شدن اولین نوع از اتومبیل‌ها به منطقه، سفرهای کاروانی تعطیل شده و به دنبال آن، زیارت با پای پیاده نیز بسیار کمرنگ شد و به فراموشی سپرده شد. ولی پس از مدتی و با مطرح شدن آیت الله العظمی سید محمود شاهرودی (قده) به عنوان یکی از اساتید و مدرسان با نفوذ معنوی حوزه نجف، به علت التزام و اصرار ایشان در پیاده رفتن به کربلا، مجددا مسئله پیاده رفتن به کربلا به عنوان یک سفر مقدس رایج شد و با توجه به این که در این سفر، بعضی از ایرانیان نیز گاهی اوقات، ایشان را همراهی می‌کردند، رفته رفته مردم عراق به این مسئله توجه نموده و این گونه سفرهای مقدس رواج یافت.(۱۰)



ایشان حدود ۲۶۰ مرتبه ، مسیر کربلا را با پای پیاده پیموده و در این سفر معنوی، جمعی از اطرافیان و شاگردان، ایشان را همراهی می‌کردند. این امر سبب شد تا پیاده‌روی کربلا بین طلاب و حوزویان رواج بسیاری پیدا کند و نقل شده است که مرحوم علامه امینی در زیارت‌هایی که به کربلای معلی داشته‌اند، برای کسب پاداش بیشتر، بارها مسیر بین نجف تا کربلا را با پای پیاده پیموده‌اند.(۱۱)



این امر، چنان بین روحانیون ساکن در نجف اشرف رواج پیدا کرده بود که غالب طلاب بارها مسیر این شهر تا بارگاه امام حسین (ع) را پیاده پیموده و حتی در غیر زمان اربعین و عرفه نیز گروه‌هایی از طلاب، پیاده به سمت کربلا حرکت می‌کردند. غالب علمای معاصر نیز در سفر پیاده کربلا شرکت کرده و کرامات و خاطرات زیبایی از این سفرها نقل شده است.(۱۲)



سفر پیاده تا کربلا، به مرور زمان در عراق گسترش بسیاری پیدا کرد و در مناسبت‌های مختلف، زائران امام حسین (ع) از سراسر این کشور، به سمت کربلا حرکت کرده و با پای پیاده مسیر شهرشان تا کربلای معلی را می‌پیمودند و در بین آن مناسبت‌ها، پیاده‌روی اربعین از جایگاه ویژه‌ای برخوردار بود. با روی کار آمدن دولت بعث عراق، حکومت با این مسئله به شدت برخورد نموده و بسیاری از زائرین پیاده را اسیر و اعدام کرد و این مراسم مذهبی را به تعطیلی کشانید، ولی بعد از سقوط صدام، عشق حسینی، دلباختگان امام حسین (ع) را به سمت خود کشانده و دوباره این سنت حسنه و ارزشمند را برپا کرده است. شیعیان و عاشقان سالار شهیدان (ع)، در مناسبت‌های مختلف، به ویژه در اربعین حسینی، بسیار پرشورتر از قبل، از شهرها و کشورهای مختلف، به سمت کربلا روانه شده، قدم در مکان گام‌های اسیران کربلا قرار داده و مسیرهای منتهی به شهر کربلا را با پای پیاده می‌پیمایند.



میلیون‌ها عزادار حسینی، چنان نمادی برای شیعه معرفی کرده‌اند که همانند آن در هیچ آیین و مذهبی پیدا نمی‌شود و چنان تعظیم شعائری برپا کرده‌اند که جهانیان در عظمت آن مبهوت مانده‌اند.(۱۳)



منابع:



۱-بخشی از زیارت حضرت زینب سلام الله علیها

۲- تحقیق درباره اولین اربعین سیدالشهدا علیه السلام ، شهید محراب محمد علی قاضی طباطبایی صص۲۱۱-۲۰۸

۳-وسایل الشیعه، حر عاملی

۴- فروغ ابدیت، سبحانی جعفر

۵- من لایحضره الفقیه

۶- فرحه الغری، ابن طاووس عبد الکریم بن احمد

۷-کامل الزیارات

۸- تاریخ کربلا و حایر حسینی علیه السلام، کلید دار عبدالجواد

۹-رحله ابن بطوطه، تحفه النظار فی غرائب الأمصار و عجائب الأسفار

۱۰- زندگی و مبارزات آیت الله العظمی سید محمود حسینی شاهرودی به روایت اسناد

۱۱- فرهنگ زیارت، محدثی جواد

۱۲-عمرم چگونه گذشت؟ زندگی نامه حضرت آیت الله شیخ علی آزاد قزوینی

۱۳- سید سجاد مرتضوی، مباحثات مجله فکری تحلیلی حوزه و رو حانیت


7456927
 
پربازدید ها
پر بحث ترین ها

مهمترین اخبار فرهنگی‌هنری

فرهنگی‌هنری
«باشگاه خبرنگاران» سال ۲۰۲۳ با مجموعه‌ای از داستان‌های وحشتناک که تماشاگران را در تاریکی سینما به لرزه درآورد، سالی ترسناک برای علاقه‌مندان به ژانر وحشت بود.
فرهنگی‌هنری
«باشگاه خبرنگاران» مجری تلویزیون گفت: ما با موشک‌های بالستیک، کروز و پهپاد هیمنه رژیم صهیونیستی را مچاله کردیم. اسرائیل حمله ایران را باور نمی‌کرد.
فرهنگی‌هنری
«باشگاه خبرنگاران» تهیه‌کننده برنامه «خط رو خط» گفت: در مجموعه «خط رو خط» به موضوعات اجتماعی در جامعه شهری می‌پردازیم.
فرهنگی‌هنری
«باشگاه خبرنگاران» یک فعال و پژوهشگر حوزه رسانه با اشاره به اهمیت سواد رسانه در دنیای مدرن و همین طور، روش‌های راستی‌آزمایی اخبار توضیحاتی داد.
فرهنگی‌هنری
«باشگاه خبرنگاران» بکتاشیان گفت: من نتوانستم آنچه ایده‌آلم در تصویر است، در متن پیاده کنم. هنوز مشکلم بر سر جزئیات متن «مشاور» است.
فرهنگی‌هنری
«باشگاه خبرنگاران» رسانه ملی برنامه و سریال‌های مختلفی را برای ماه مبارک رمضان و نوروز ۱۴۰۳ تدارک دید که می‌توانید آمار بازدید آن‌ها را مشاهده کنید.
فرهنگی‌هنری
«باشگاه خبرنگاران» جلد هشتم مجموعه کتاب «طعم شیرین خدا» با عنوان «لال باید بشوم از تو اگر دم نزنم» با استناد به آیات قرآن به معرفی خدا می‌پردازد.
فرهنگی‌هنری
«باشگاه خبرنگاران» شاعر و داور مسابقه سرزمین شعر گفت: سرزمین شعر برنامه‌ای است که در ادامه جشنواره بین‌المللی شعر فجر تعریف شده است.
فرهنگی‌هنری
«باشگاه خبرنگاران» دبیر چهاردهمین جشنواره ملی تئاتر کودک و نوجوان و نمایش عروسکی رضوی، برنامه اجرای آثار این جشنواره را اعلام کرد.
فرهنگی‌هنری
«باشگاه خبرنگاران» پیامبر اکرم (ص) در حدیثی به حضرت علی (ع) فرمودند: یا اباالحسن! به درستی که خدای تعالی قبر تو و فرزندان تو را بقعه‌هایی از بقعه‌های بهشت قرار داده است.

مشاهده مهمترین خبرها در صدر رسانه‌ها

صفحه اصلی | درباره‌ما | تماس‌با‌ما | تبلیغات | حفظ حریم شخصی

تمامی اخبار بطور خودکار از منابع مختلف جمع‌آوری می‌شود و این سایت مسئولیتی در قبال محتوای اخبار ندارد

کلیه خدمات ارائه شده در این سایت دارای مجوز های لازم از مراجع مربوطه و تابع قوانین جمهوری اسلامی ایران می باشد.

کلیه حقوق محفوظ است