به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، مریم رمضانی انسان‌شناس و عضو گروه باستان‌شناسی شهر سوخته این مطلب را در کارگاه آموزشی 2 روزه"استخوان و عاج از اکتشاف تا مرمت" که به همت پژوهشکده حفاظت و مرمت آثار تاریخی - فرهنگی در محل پژوهشگاه برگزار شد، مطرح کرد.

او با اشاره به روند بازسازی جمجمه مکشوفه شهر سوخته این کار را نمونه موفقی از بازسازی باستانی اعلام کرد و گفت: شهر سوخته بزرگترین استقرار در شرق فلات ایران است که آثار و شواهد آن از بالا بودن سطح دانش اهالی این دیار حکایت دارد.

وی با بیان اینکه گروه باستان‌شناسی شهر سوخته با مدیریت سید منصور سید‌سجادی متشکل از متخصصین رشته‌های مختلف و مرتبط با علم باستان‌شناسی به تحقیق و مطالعه در نحوه زندگی اهالی این شهر می‌پردازند، تصریح کرد: جمع شدن این تعداد متخصص در رشته‌های گوناگون به منظور بازسازی جامعه شهر سوخته انجام گرفته است.

او بیشترین داده‌های با ارزش یافت شده از این شهر متعلق به 5 هزار سال پیش را مربوط به گورستان آن دانست و گفت: یکی از این نمونه‌ها، قبر معروف به 6705 است که در سال 1385 کشف و به دنبال آن چشم مصنوعی و قاب آن نیز پیدا شد.

رمضانی حفاری‌های استخوانی صورت گرفته در شهر سوخته را در سطح خوبی اعلام کرد و افزود: در تمامی این موارد مطالعات و تحقیقات انسان‌شناسی بصورت کاملا علمی صورت می‌گیرد.

او در ادامه با اشاره به نحوه ساخت مجسمه زن شهر سوخته گفت: شیوه‌های دو بعدی دستی، سه بعدی دستی و سه بعدی رایانه‌ای برای بازسازی چهره در جهان مورد استفاده قرار می‌گیرد که برای ساخت این نمونه از روش سه بعدی دستی استفاده شد.

این انسان‌شناس با بیان اینکه عکس‌ها و اسکن‌های زیادی از اسکلت کشف شده در دست بود که از آنها برای تهیه پرینت سه بعدی بهره گرفته شد، افزود: تعیین ضخامت میزان بافت نرم بر روی اسکلت مرحله مهمی بود که طبق سن، جنس، نژاد، نوع تغذیه و... صورت گرفت و بر اساس آن جدولی تهیه شد که مشخصات یک زن سی ساله با اندام معمولی را نشان می‌داد.

او گفت: تمامی این شاخص‌ها توسط بافت نرمی روی جمجمه پیاده شد و سایر اقدامات از جمله رنگ پوست، مو، شکل بینی و ... که با بهره‌گیری از علم انسان‌شناسی تعیین شده بود بر روی جمجمه پیاده شد.

رمضانی گفت: به عنوان مثال فک بالای این زن کمی جلو آمده و بینی او استخوانی بود که در مجسمه درست شده تمامی این موارد به وضوح قابل مشاهده است.

وی با اشاره به تأثیر نوع معیشت و تغذیه بر روی چهره افراد تصریح کرد: در گذشته با توجه به شرایط زندگی چهره‌های باستانی بزرگتر از سن واقعی به نظر می‌رسند که این مورد نیز در مورد چهره زن شهر سوخته کاملا لحاظ شده است.

به گفته رمضانی رنگ و جنس پارچه لباس مجسمه زن شهر سوخته از روی نمونه‌های شناسایی شده در این شهر باستانی تهیه و نحوه آرایش موی سر مجسمه نیز بر اساس پیکرک کشف شده در شهر سوخته انتخاب شد.

او اظهار داشت: گردنبند مجسمه نیز نمونه شبیه‌سازی و کشف شده خودش است و گره موهایش نیز طبق نمونه‌های یافته شده در شهر سوخته طراحی شده است.

این باستان‌شناس با اشاره به ساخت دو نمونه از چشم مصنوعی برای این مجسمه تصریح کرد: گروه باستان‌شناسی با انجام مطالعات دقیق دریافت که رنگ این چشم مصنوعی در گذشته سفید بوده و به مرور زمان تیره شده است از این رو دو چشم برای این زن ساخته شد که شکل اولیه و پس از کشف را نشان می‌دهد.

وی با بیان اینکه بازسازی چهره زن شهر سوخته کاملا بر اساس آناتومی صورت گرفته است، گفت: درست است که این کار با تلفیق علم هنر و باستان‌شناسی صورت گرفته اما تمامی ویژگی‌های این مجسمه بر اساس مطالعات انسان‌شناسی در اختیار هنرمندان مجسمه‌ساز قرار گرفته است.

او گفت: یک انسان‌شناس می‌تواند با اطلاعاتی که در دست دارد چهره باستانی را بازسازی کند ولی یک هنرمند قادر به این کار نیست و تمامی دانش مربوط به ویژگی‌های مورد نظر را باید انسان‌شناس در اختیار وی قرار دهد زیرا در غیر اینصورت سلیقه هنرمند بر علم انسان‌شناسی چیره می‌شود.

رمضانی در ادامه به بیان گوشه‌ای از روند مطالعه بقایای اسکلتی مکشوفه از حفاری‌های باستان‌شناسی و مطالعات انسان‌شناسی پرداخت.

او گفت: مطالعات انسان‌شناسی از روی بررسی استخوان لگن، جمجمه، سایش دندان‌ها و ... می‌تواند به ویژگی‌های انسان‌های باستان پی ببرد.

گفتنی است: طی دو روز برگزاری کارگاه آموزشی"استخوان و عاج از اکتشاف تا مرمت" شرکت‌کنندگان با موضوعاتی نظیر چالش‌های حفاظت از یافته‌های استخوانی، عوامل تهدیدکننده استخوان‌ها، اولویت‌بندی اقدامات حفاظتی عاج و استخوان و... آشنا شدند و در کارگاه عملی مواردی را در خصوص تکنیک‌های کاربردی حفاظت و مرمت استخوان‌ها فرا گرفتند.