به گزارش خبرنگار کلینیک گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران؛ یکی از مهمترین و پرکاربردترین اعضای بدن دندان ها هستند و درواقع سلامتی تمام اعضا و جوارح داخلی را آنها تضمین می کنند چرا که نحوه و مدت جویدن مواد غذایی و رعایت بهداشت دهان و دندان از اهمیت خاصی برخوردار است. البته همین عضو پرفایده و مهم گاهی اوقات بخاطر غفلت در مراقبت از آن، تبدیل به درد و دردسری می شود که آرامش روز و بخصوص شب را از فرد می گیرد و کاسه صبرش را لبریز می کند.  

یکی از نمونه های دندان درد و جراحی لثه، ماجرای دندان عقل در سنین جوانی است که به محض ظهور، فرد را با مشکلات عدیده‌ای روبه رو می کند و تا اسمش به میان می آید همگان به دردسر و دردهایش آشنا هستند.

حالا اگر دندان عقل را  برای خلاصی از تمام دردسرهایش بکشیم چه اتفاق می‌افتد؟ آیا خللی یا نقصانی در عقل ما به وجود می‌آید؟ اگر نه، پس چرا به دندان عقل معروف است؟ این یک شوخی نخ‌نما درباره دندان عقل است که معمولا همه شنیده‌اند اما ارتباط عقل و دندان سوم آسیا کجاست؟

علی‌رضا آشوری متخصص دندانپزشکی با بیان اینکه جمجمه‌های بدست آمده از انسان های اولیه نشان از سه دندان آسیای بزرگ آنها برای جویدن است، گفت: غذاهای انسان‌های اولیه اغلب خام و سفت بوده و آن‌ها برای جویدن این غذا‌ها به دندان‌های آسیای بیشتر و آرواره‌های قوی‌تر نیاز داشته‌اند. 

وی ادامه داد: به مرور با پیشرفت شرایط زندگی، بشر یاد می‌گیرد غذا‌ها را طبخ کند، در نتیجه رژیم غذایی نرم‌تر می‌شود و کم کم نیاز به آرواره‌های قوی‌تر و دندان‌های بیشتر از بین می‌رود، لذا فک انسان در کنار سایر استخوان‌ها به مرور کوچک‌تر می‌شود. 

به گفته وی، با این روند آخرین دندان آسیای بزرگ به تدریج فضای کافی برای رویش را از دست می‌دهد. در نتیجه با افزایش شیوع نهفتگی در این دندان، سومین آسیای بزرگ فک به تدریج در حال حذف شدن از ژنتیک انسان است.

آشوری اظهار داشت: معمولا جوانه دندان عقل از حدود سن 11، 12 سالگی شروع به تشکیل می‌کند و بعد از شکل‌گیری فرآیند، رویش، معمولا در سن 18، 19 سالگی آغاز می‌شود.

وی بیان کرد: چون این دندان در سنی رویش پیدا می‌کند که فرد درحال ورود به مرحله بزرگسالی است به آن دندان عقل می‌گویند. البته سن رویش دندان عقل به میزان رشد اسکلت صورت بستگی دارد و در برخی افراد در 16، 17 سالگی دندان عقل تقریبا تکمیل شده ولی در برخی موارد در 20 سالگی هنوز ریشه‌ها کامل نشده‌اند.

دندان عقلی که در یک فک بزرگ و جادار، رویش کاملی پیدا کرده و با توجه و دقت خاص از آن مراقبت‌ می‌شود، نه تنها نباید از دهان خارج شود، بلکه سرمایه دندانی خوبی خواهد بود.

این متخصص دندانپزشکی با اشاره به اینکه دندان عقل سالم (غیرپوسیده و کامل) نیاز به 

کشیدگی ندارد، افزود: دندان عقل در انتهای دهان رویش پیدا می‌کند، بنابراین احتمال تمیز کردن و رعایت بهداشت آن کمی دشوار خواهد بود اما اگر شرایط رویش یک دندان سالم را داشته باشد و افراد بتوانند بهداشت آن را به خوبی رعایت کنند توصیه به حفظ دندان عقل است.

وی یاد‌آور شد: درهنگام پوسیدگی و اجبار برای کشیدن دندان ششم و هفتم، فرد می تواند از دندان عقل (اگر سالم باشد) خود بعنوان جایگزین استفاده کند.

گاهی در پشت دندان عقل‌تان، یک تکه از مخاط قرار دارد که گاهی روی سطح دندان عقل را می‌پوشاند که با فشار دندان‌های بالا زخمی می‌شود. گاهی هم مواد غذایی زیر این گوشت اضافی گیر می‌کند و میکروب‌ها هم به این محل هجوم می‌برند، بنابراین چیزی نمی‌گذرد که در اطراف دندان عقل‌تان یک عفونت دردناک و بدبو ایجاد می‌شود.

در این شرایط شما باید به دندان پزشک مراجعه کنید تا زیر این بافت اضافی را شستشو داده و باقیمانده مواد غذایی را پاک کند، ولی برای این‌که پس از این دیگر با این مشکل روبه‌رو نشوید، باید با جراحی دندان عقل و خارج کردن آن، این محل تجمع خرده‌های غذایی و میکروب‌ها را برای همیشه از بین ببرید.

دندان‌های عقل نیمه نهفته یا با رویش‌های نابه‌جا و افقی، کاندیداهای مناسبی برای نگهداری نیستند و باید از دهان خارج شوند. 

جلیل صدرمتخصص دندانپزشکی با اشاره به اینکه رویش دندان عقل موجب اختلال در نظم سایر دندان‌ها می‌شود، عنوان کرد: زمانی که رویش دندان عقل به سایر دندان‌ها فشار آورد و موجب بی‌نظمی آنها شود در این هنگام فرد باید برای بررسی های لازم جهت خارج کردن دندان عقل به یک متخصص ارتودنسی مراجعه کند.

وی بروز دندان عقل را گاهی به صورت نهفته و نیمه نهفته دانست و گفت: در این صورت ابتدا با عکسبرداری باید احتمال کیست، پوسیدگی، وارد کردن فشار به سایر دندان‌ها بررسی و سپس تشخیص های لازم در خصوص شکافتن لثه و خارج کردن دندان عقل گرفته شود.

صدر تاکید کرد: اگر افراد به خصوص زنان در سن 30 تا 40 سالگی دارای دندان عقل نهفته باشند باید هر چه سریع‌تر به مراکز درمان دندانپزشکی مراجعه کنند زیرا با افزایش سن احتمال بروز عوارض جانبی مانند تحمل نکردن درد، ترمیم نشدن بخیه و ... بعد از کشیدن دندان عقل افزایش پیدا می کند.

گاهی ممکن است شما فضای کمی برای حرکت دادن دندان‌ها و مرتب کردنشان داشته باشید. در این شرایط گاهی متخصص ارتودنسی قبل از شروع درمان ارتودنسی به شما توصیه می‌کند دندان عقل‌تان را با جراحی از دهان خارج کنید؛ به‌ویژه هنگامی که لازم است برای مرتب کردن دندان‌هایتان، دندان‌های آسیا را عقب بکشید.

همچنین گاهی شما دندان‌هایتان را ارتودنسی می‌کنید و همه دندان‌ها پس از خاتمه مدت درمان مرتب می‌شوند، ولی هنوز مقداری شلوغی در دندان‌های جلوی فک پایین باقی است. در این مورد نیز ممکن است دندان پزشکتان به شما توصیه کند که دندان عقلتان را جراحی کنید تا این بی‌نظمی اندک باقی‌مانده نیز برطرف شود. 

اگر مقدار کافی از تاج دندان در منطقه دهان ظاهر شده و وضعیت مناسبی داشته باشد، کشیدن آن اغلب آسان است و نیازی به جراحی ندارد، اما در شرایط پیچیده‌تر، برای خارج کردن دندان عقل نیاز به جراحی است که باید این کار توسط متخصص و با وجود امکانات کافی انجام شود.

برای جراحی دندان عقل برشی بر روی لثه انجام شده و در صورت نیاز مقداری از استخوان فک برداشته می‌شود. دندان ممکن است به صورت یک تکه خارج یا برای سهولت خروج از فک به قطعات کوچک‌تری تقسیم شود. در نهایت لثه ناحیه جراحی به کمک بخیه، بسته خواهد شد.

به هر حال نکته مهم این است که برای جراحی و یا کشیدن دندان عقل، ناحیه مورد نظر کاملا بی‌حس می‌شود و اصولا دردی احساس نمی شود.

گزارش از محیامعصومی

انتهای پیام/