البته در سال 65 به تدریج از زیرزمین به روی زمین آمده بودیم و فعالیت‌هایمان به مرور علنی شده بود. تأسیس گروه آیت فیلم هم در این راستا انجام شده بود و در دفتر آیت فیلم فعالیت‌ سیاسی هم داشتیم و بسیاری از انقلابیون در جلسات فرهنگی و سیاسی ما شرکت می‌کردند. از جمله شهید بهشتی، مصطفی هاشمی‌طبا، مهندس توسلی، سیدمحمد بهشتی، فخرالدین انوار، عبدالعلی بازرگان و تعداد دیگری از دوستان که سال‌های پس از انقلاب جزو دولتمردان شدند. جنگ اطهر را با نام مستعار علی رائد می‌ساختم. من تئاتر «سربداران» را در حسینیه ارشاد کار کرده بودم که باعث بسته شدن آنجا شده بود و روی نامم حساسیت وجود داشت. بنابر این اسمم را تغییر دادم تا جلوی فیلم گرفته نشود.

البته بعدا روند تحولات به شکلی پیش رفت که دیگر نیازی به اسم مستعار نبود. خلیل گنجور که نامش به عنوان تهیه‌کننده در فیلم جنگ اطهر آمده توسط فرهادیان از اعضای هیأت مدیره آیت فیلم به ما معرفی شده بود. گنجور جزو زندان‌رفته‌های قبل از انقلاب بود. بعد از انقلاب یک روز عبدالعلی بازرگان به من گفت در اسناد ساواک نام گنجور را دیده که جلسات آیت‌فیلم را گزارش می‌داده. ظاهرا ساواکی نبود ولی گویا در دوران زندان، تعهد داده بود بعد از آزادی، به آنها راپورت بدهد و برخی از جلسات ما با دکتر شریعتی و شهید بهشتی را گزارش کرده بود.

در دفتر آیت‌فیلم علاوه بر فعالیت فیلمسازی، برای انجام فعالیت سیاسی هم برنامه‌ریزی می‌شد. خاطرم هست که برای نماز عیدفطر که در تپه‌های قیطریه خوانده شد برخی پیش‌بینی‌ها برای حضور گروه‌ها و دسته‌های مختلف در آیت‌فیلم انجام شد. دورانی بود که دیگر از چیزی هراس نداشتیم و شور انقلاب همه ما را گرفته بود. برای 3 تا 4 گروه برنامه‌ریزی و تدارک دیده شد که یکی از گروه‌ها در میدان ژاله استقرار یافت و آنجا هم نماز خوانده شد. برنامه اصلی هم برای تپه‌های قیطریه بود که آن جمعیت انبوه مردمی در آن حضور یافتند و من هم با دوربینم آنجا بودم و همه چیز را ثبت می‌کردم؛ همچنان که تظاهرات روز 16 شهریور را هم فیلمبرداری کردم. بعد از ماجرای 17شهریور هم به بهشت‌زهرا رفتیم و از پیکرهای شهدا فیلم گرفتیم. تا مقطع 13 آبان هر جا که تظاهرات مهمی برگزار می‌شد ما هم با دوربینمان حاضر بودیم و البته گاهی وقت‌ها به دشواری فیلم می‌گرفتیم.

هنگامی که امام به پاریس رفت، من هم برای مونتاژ فیلم‌ام به انگلستان رفتم چون در ایران امکان تدوین فیلم را نداشتیم. از انگلیس هم به فرانسه رفتم. به نوفل‌لوشاتو و خدمت امام رسیدیم و آنجا بودیم تا زمانی که امام به ایران آمد و انقلاب پیروز شد.

کمی بعد از پیروزی انقلاب و در سال 58 مستندی که در روزهای انقلاب ساخته بودم با نام «لیله‌القدر» به مدت یک ماه در تئاتر شهر اکران شد.

• نویسنده و کارگردان سینما