به گزارش ایسنا، عدم دسترسی به اطلاعات در ارتباط با قتل، باعث شده است تا مطالعات اندکی در این مورد در کشور وجود داشته باشد. به همین منظور پژوهشگران دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه یزد در مطالعه‌ای وضعیت جمعیت‌شناختی و پراکندگی جغرافیایی قتل را در ایران در دوره زمانی ۹۶ – ۱۳۹۰ بررسی کردند.
محمد ترکاشوند مرادآبادی و لیلا شرعیاتی وزیری، در پژوهشی با دسترسی به اطلاعات مرگ بر حسب علت در نظام ثبت احوال، داده‌های کل مرگ‌ومیر ناشی از قتل را طی سال‌های ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۶ استخراج کردند.
داده‌های به دست‌آمده نشان داد که طی این دوره زمانی به‌طور متوسط سالیانه در حدود ۳۴۰ هزار فوت ثبت شده است و از این میزان، به طور میانگین سالانه ۱۳۶۰ مرگ ناشی از قتل بود. نتایج نشان داد که در بازه زمانی بررسی‌شده، قتل به ویژه برای زنان در حال کاهش است.
طی تمام سال‌ها میزان قتل در مردان بیشتر از زنان بود و به‌طور متوسط درصد قتل در مردان پنج برابر زنان بود. به گفته محققان این مطالعه، این امر می‌تواند ناشی از شرایط اقتصادی و اجتماعی مردان باشد که حضور بیشتری در جامعه دارند. همچنین مردان به‌ویژه مردان جوان کنش‌های پرخاشگرانه بیشتری داشته و نزاع و درگیری‌های بیشتری را تجربه می‌کنند.
محققان این مطالعه می‌گویند که این آمار دچار کم‌ثبتی است؛ چرا که آمار دقیقی در مورد دو استان تهران و البرز وجود نداشت. ولی از آن‌جا که این دو استان حدود ۲۰ درصد از جمعیت کشور را شامل می‌شوند، می‌توان گفت که تعداد قتل‌های ثبت‌شده در حدود ۲۰ درصد کم‌ثبتی دارد. با این وجود از این آمار می‌توان در تحلیل روند مرگ‌ومیر در کشور استفاده کرد. با وجود کم‌ثبتی نمی‌توان به خوبی به مقایسه میزان قتل در کشور با سطح جهانی پرداخت، ولی به احتمال زیاد میزان قتل در سطح جهانی بالاتر از میزان قتل در ایران است.
بررسی وضعیت قتل بر حسب فصل نشان از یک روند ثابت و منظم بود. به طور متوسط بیشترین میانگین قتل در فصل بهار و کم‌ترین آن در فصل زمستان بود. پژوهشگران مطالعه حاضر می‌گویند که در فصل بهار شرایط آب‌وهوایی منجر به حضور و ارتباطات بیشتر افراد در جامعه می‌شود. همچنین درجه هوا، طول مدت روز و تغییرات زیست‌محیطی در این فصل باعث واکنش‌های هورمونی در بدن می‌شود که رفتارهای خشونت‌آمیز بیشتری را به همراه دارد.
بالاترین میزان قتل در سنین ۲۰ تا ۵۰ سالگی و کم‌ترین میزان در گروه‌های سنی کودکان زیر ۱۴ سال بود.
نتایج نشان می‌دهد که به طور کلی استان‌های مرزنشین میزان قتل بالاتری نسبت به استان‌های مرکزی کشور داشتند. پژوهشگران نتیجه می‌گیرند که در استان‌های دارای خرده‌فرهنگ‌های قومیتی، قتل بیشتری وجود دارد. همچنین در استان‌های با سطح توسعه پایین‌تر، میزان قتل بیشتر است. در اکثر استان‌ها در این بازه‌زمانی میزان قتل کاهش داشت اما میزان قتل استان‌های لرستان، ایلام، مرکزی، یزد، بوشهر، هرمزگان، همدان، اردبیل، گیلان و قم به ترتیب در سال ۱۳۹۵ به نسبت سال ۱۳۹۰ افزایش داشت.
در این مقاله با توجه به میزان بالاتر قتل در برخی استان‌ها و همچنین میزان بالاتر قتل در مردان جوان پیشنهاد می‌کنند: «بسته‌های ویژه سیاست‌گذاری با محوریت مردان جوان در مناطق پرخطر اجرا گردد و لازم است در این بسته‌ها به موارد فرهنگی، کاهش تعصبات کورکورانه و جهت‌دهی به هیجانات جوانان به سمت برنامه‌های ورزشی و مثبت، توجه شود».
نتایج این پژوهش تابستان ۱۳۹۹ به صورت مقاله علمی پژوهشی در فصل‌نامه طب انتظامی وابسته به پژوهشگاه علوم انتظامی و مطالعات اجتماعی ناجا و معاونت بهداشت، امداد و درمان ناجا، منتشر شده است.
انتهای پیام
