به گزارش ایسنا، در سال‌های اخیر که موضوع روستاها به‌عنوان یکی از شاخص‌های توسعه متوازن برسر زبان مسئولان بوده و در این میان آبرسانی و برق‌رسانی به روستاها به‌عنوان ابتدایی‌ترین امکانات بشر باید مورد توجه قرار بگیرد.
خراسان‌شمالی چون سایر استان‌ها دارای روستاهای فاقد آب شرب است به‌گونه‌ای که بی‌خبر از آمارهای دهان‌پر کن مسئولان در زمینه آبرسانی به روستاها زندگی را به دشواری می‌گذرانند و در بهترین حالت باید شب و روز را به امید تانکرهای آبرسانی و یا داشتن آب فقط برای یکی دو ساعت پشت سر بگذارند.
اکنون حاشیه‌نشینی در شهر بجنورد مرکز خراسان‌شمالی به یکی از بزرگترین معضلات این شهر تبدیل شده که ارتباط مستقیم این موضوع با مهاجرت روستائیان فاقد آب شرب به طور کامل منطقی به نظر می‌رسد و از طرفی مهاجرت روستائیان به شهرها به‌ویژه مرکز استان علاوه بر متروکه شدن شماری از خانه‌های روستایی تبعات دیگری از جمله کاهش تولیدات کشاورزی و افزایش آسیب‌های اجتماعی در شهرها را به‌دنبال دارد.
بخش گرمخان بجنورد یکی از مناطقی است که شماری از روستاهای این بخش با کم‌آبی به‌شدت دچار مشکل شده‌اند، رودخانه اترک به‌عنوان تأمین‌کننده آب کشاورزی و دامپروری برخی روستاهای این بخش گرمخان نیز خشک شدن است و راهی برای تأمین معیشت مردم روستا باقی نگذاشته است. جوانان روستا هم فرار را بر قرار ترجیح داده‌اند و برای مهاجرت راهی شهرها شده‌اند.
«بیژن ولی‌زاده» یکی از اهالی روستای اخلی که اواخر شهریور سال گذشته به حواشی شهر بجنورد مهاجرت کرده است در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: خشکسالی و کم‌آبی سبب شده بود که دیگر هیچ درآمدی نداشته باشیم.
وی با اشاره به این‌که آب مورد نیاز برای زمین‌های کشاورزی در هنگام کاشت محصول را از رودخانه اترک فراهم می‌کردم، افزود: کاهش شدید نزولات آسمانی سبب شده بود طی چند سال اخیر هر چه می‌کاشتم، محصول چندانی برداشت نکنم و همیشه ضرر می‌کردم.
ولی‌زاده با بیان این‌که مردم این روستا حتی برای آب شرب نیز با مشکل مواجه بودند و فقط یک ساعت در روز و آن هم با فشار کم، آب داشتند، ادامه داد: بنده با گرفتن وام و آن نیز با نرخ سود خیلی بالا چندین رأس دام سبک و سنگین خریداری کردم اما با یک ساعت آب موجود نمی‌توانستم دام‌های خود را سیراب کنم، بنابراین مجبور می‌شدم تا آن‌ها را روانه بیابان برای پیدا کردن آب کنم اما چشمه‌ها و رودخانه‌ها خشک شده‌اند و نمی‌توانستم مشکل کم‌آبی آن‌ها را برطرف کنم.
وی اظهار کرد: نبود محصول کشاورزی و دامی سبب شد تا نتوانم اقساط بانک را پرداخت کنم در نتیجه مجبور به فروش همان چندین رأس دام شدم.
ولی‌زاده با بیان این‌که دیگر هیچ منبع درآمدی برای تأمین معاش خانواده خود نداشتیم، تصریح کرد: مجبور به مهاجرت به شهر بجنورد شدم و هم‌اکنون در یکی از مناطق حواشی شهر در حال زندگی هستیم.
وی با تأکید بر این‌که در شهر نیز زندگی برای بنده به دشواری می‌گذرد و هزینه‌های زندگی در اینجا نسبت به روستا چندین برابر افزایش یافته است، توضیح داد: برای این‌که بتوانم خرج و مخارج زندگی را تأمین کنم مجبور به اجاره یک مغازه و فروش خواروبار شده‌ام.
ولی‌زاده خاطرنشان کرد: در محله‌ای که زندگی می‌کنم انواع خانواده‌ها و آدم‌ها(معتاد و ...) زندگی می‌کنند و گاهی اوقات احساس امنیت برای رفت و آمد فرزندان خود در داخل کوچه‌های این محله را ندارم.
وی خاطرنشان کرد: اگر مسئولان مشکل کم‌آبی این روستا را برطرف کنند که بتوانم درآمدی در روستا داشته باشم به طور حتم به روستا بازخواهم گشت.
مهاجرت سبب شده تا روستائیان مهاجر تن به آلونک‌نشینی بدهند
«امین حمزه مجرد» دهیار روستای دونگل از توابع بخش گرمخان بجنورد نیز در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به این‌که آب آشامیدنی نداریم، گفت: آب تا از روستاهای بالاستی به این روستا می‌رسد خشک می‌شود و چیزی در لوله‌ها باقی نمی‌ماند که مردم استفاده کنند و مردم این روستا فقط 20 دقیقه در طول روز آب دارند که آن را نیز باید ذخیره‌سازی کنند.
وی با بیان این‌که آب باید مسیر هفت روستا را طی کند تا از شبکه اصلی آبرسانی به این روستا برسد، افزود: اما لوله‌های آبرسانی فرسوده هستند و هر از گاهی دچار شکستگی می‌شوند که در آن زمان حتی آن 20 دقیقه آب نیز دیگر نیست و باید از چشمه‌ها آب مورد نیاز را تأمین کنیم.
مجرد ادامه داد: از سوی دیگر گاهی اوقات مجبور می‌شویم با دبه‌های آب به روستای اخلی که در مجاورت روستای ما قرار دارد برویم و آب مورد نیاز را از آن روستا تأمین کنیم.
وی با بیان این‌که روستای دونگل 65 خانوار با 170 نفر جمعیت دارد، اظهار کرد: هر خانوار مبلغ حدود 20 میلیون ریال برای ساخت حمام هزینه کرده‌اند اما آبی برای استحمام وجود ندارد که از این مکان‌ها استفاده کنند.
وی با اشاره به این‌که شغل اصلی مردم این روستا کشاورزی و دامپروری است، خاطرنشان کرد: در فصل تابستان آب رودخانه اترک و چشمه‌های اطراف خشک می‌شود و مردم نمی‌توانند آب دام‌های خود را نیز تأمین کنند.
دهیار روستای دونگل تصریح کرد: مشکل آب آشامیدنی و آب مورد نیاز دام‌ها موجب شده تا سالی دو سه خانوار از مردم این روستا به شهر مهاجرت کنند.
وی خاطرنشان کرد: اما مهاجرت و حاشیه‌نشینی در شهر بجنورد نیز دردی از مشکل این افراد را دوا نکرده بلکه درماندگی آن‌ها را افزایش داده است.
مجرد گفت: این افراد ناامید از کسب درآمد در روستا به شهر بجنورد پناه برده اند اما اجاره منازل در این شهر آنقدر بالا بوده که مجبور شده اند تن به آلونک‌نشینی در مناطقی چون جوادیه، کلاته کوره و ... بدهند.
وی افزود: از سوی دیگر بیشتر افرادی که به بجنورد مهاجرت کرده‌اند، تخصصی جزء کار کشاورزی و دامپروری ندارند بنابراین اگر کاری باشد به کارگری می‌پردازند و غیر از آن باید روز و شب را در بیکاری بگذرانند و برای گذراندن زمان، ساعاتی از روز در کوچه‌ها و مقابل گذرها سپری کنند.
مدیریت آب و فاضلاب روستایی در زمینه آب ضعیف است
«اباصلت مجرد» دهیار روستای نجف‌آباد از توابع بخش گرمخان بجنورد هم‌چنین در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به این‌که این روستا دارای 120 خانوار در قالب 510 نفر جمعیت است، خاطرنشان کرد: مشکل تأمین آب آشامیدنی در این روستا همیشگی بوده و مردم این روستا چه در فصل زمستان و چه در فصل زمستان فقط نیم ساعت آب دارند.
وی با بیان این‌که مصرف زیاد روستاهای بالادستی موجب شده تا آب به روستاهای پائین‌دستی نرسد، گفت: بسیاری از مردم روستاهای بالادستی آب شرب را برای سیراب کردن دام‌ها و یا آبیاری باغچه‌ها استفاده می‌کنند و این امر عملکرد ضعیت مدیریت آب و فاضلاب روستایی را می‌رساند.
وی افزود: کمبود آب آشامیدنی موجب شده تا مردم یک هزینه پنج میلیون ریالی برای خرید تانکر جهت ذخیره آب آشامیدنی را متحمل شوند.
مجرد با تأکید بر این‌که مردم برای استحمام، شستن ظروف و آب به شدت با مشکل مواجه هستند، ادامه داد: در آن زمانی که آب فقط برای نیم ساعت وارد روستا می‌شود مردم نمی‌توانند حمام بروند، چون این امر موجب می‌شود تا فشار آب برای دیگر خانوار کاهش یابد و نتوانند آب مورد نیاز خود را برای باقی ساعات روز ذخیره کنند.
وی اظهار کرد: بسیاری از مردم این روستا که در شهر بجنورد فامیل دارند گاهی اوقات برای امر استحمام با فرزندان خود به شهر می‌روند و یا مجبور هستند آب را با والور گرم کرده و استحمام کنند.
وی با بیان این‌که رودخانه اترک از حوالی این روستا می‌گذرد و مردم می‌توانند از آب آن استفاده کنند، گفت: اما هم‌اکنون به علت استفاده بیش از حد روستاهای بالادستی، آب این رودخانه از محلی که از کنار این روستا می‌گذرد خشک شده است.
وی افزود: بسیاری از مردم روستا علاوه‌بر حق آب‌بری که به آن‌ها اعطا شده، موتورهایی را نیز در داخل رودخانه جانمایی کرده‌اند و به صورت غیر مجاز آب را به زمین‌های کشاورزی و باغات خود انتقال می‌دهند.
مجرد ادامه داد: از سوی دیگر مردم روستاهایی چون باباامان و قاضی اقدام به شالیکاری و قارلق و حصار گرمخان نسبت به کشت پیاز اقدام کرده‌اند که این کشت‌ها نیازمند آب خیلی زیادی هستند در نتیجه آب به مردم این روستاها و روستاهای پائین‌تر نمی‌رسد.
وی خاطرنشان کرد: مردم این روستا نیز حق آب بر دارند اما در این موقع از سال آبی وجود ندارد که از آن برای سیراب کردن اراضی کشاورزی خود استفاده کنند در نتیجه زمین‌های کشاورزی خشک و کویری شده‌اند.
وجود شبکه‌های فرسوده یکی از علل هدررفت آب در خراسان‌شمالی
«حمید روشن روان» مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب روستایی خراسان‌شمالی نیز در گفت‌وگو با ایسنا خاطرنشان کرد: طی امسال حدود 50 روستا در این استان با تنش آبی مواجه شدند که در برخی از این روستاها آبرسانی با تانکر انجام شد.
وی با اشاره به کاهش شدید بارندگی در سال جاری افزود: کاهش بارندگی‌ها، افت آب‌های زیرزمینی و افزایش میزان مصرف آب آشامیدنی در فصل تابستان سبب شده تا در تأمین آب مورد نیاز روستائیان با مشکل رو به رو شویم.
روشن روان ادامه داد: بنابراین برای گذر از این بحران بیشتر همت و تلاش خود را به سمت روستاهایی که مشکلات حادتر داشته و از نظر کمی و کیفی، شبکه‌های فرسوده و افت چشمه و چاه دچار مشکل هستند، سوق داده‌ایم.
وی در ادامه با بیان این‌که وجود شبکه‌های آبرسانی فرسوده یکی از مشکلات این شرکت در زمینه هدر رفت آب است، یادآور شد: حدود 30 درصد شبکه‌های آبرسانی روستایی این استان فرسوده است.
انتهای پیام
