این باورها از دورانی برمی‌خیزد که ما راهی برای درمان تب و سایر عوارض عفونت نداشتیم. عامه مردم افسانه‌هایی برای توضیح وقایع ساختند تا کودکانشان را از بیمار شدن محافظت کنند.

رابطه میان آب‌وهوای سرد احتمالاً ناشی از سردرگمی درباره علت آن بوده است و باورهای مشابهی درباره مالاریا هم وجود داشته است. زمانی عقیده داشتند که بخارهای مسمومی که از باتلاق‌ها برمی‌خیزند باعث ابتلا به مالاریا می‌شوند. اما درواقع پشه‌ها که آن‌ها هم در مناطق باتلاقی فراوان هستند، ناقل عامل بیماری مالاریا بودند. هوای سرد و بیماری‌های تنفسی با هم مرتبط هستند، اما این ارتباط بسیار پیچیده‌تر از این باور صرف است که «هوای سرد سرماخوردگی ایجاد می‌کند.»

برعکس، بر اساس یک بررسی اخیر به نظر می‌رسد که آب‌وهوای سرد دستگاه ایمنی را تقویت می‌کند. پژوهشگران پاسخ‌های ایمنی‌شناختی افراد به قرار گرفتن در معرض سرما را بررسی کردند و دریافتند که قرارگیری حاد در معرض سرما برای مثال رفتن بدون ژاکت به بیرون از خانه در هوای سرد، درواقع دستگاه ایمنی را فعال می‌کند. این فعال شدن تا حدی به علت افزایش میزان هورمون نوراپی‌نفرین در بدن است به‌طور طبیعی رگ‌ها را تنگ می‌کند و به‌اصطلاح یک ضد پرخونی طبیعی است.

البته گرچه صرفاً بیرون رفتن در هوای سرد بدون ژاکت باعث سرماخوردگی نمی‌شود، هیپوترمی (پایین آمدن درجه حرارت مرکزی بدن) دستگاه ایمنی را مهار می‌کند و ممکن است به سرماخوردگی بینجامد.

اغلب علائم سرماخوردگی درنتیجه واکنش فیزیکی دستگاه ایمنی به رینو ویروس‌ها (شایع ویروس عامل سرماخوردگی) است. بنابراین کسی که در سرما دستگاه ایمنی قوی‌تری داشته باشد، ترشحات مخاطی بیشتری در بینی تولید خواهد کرد و کسی دستگاه ایمنی ضعیف‌تری دارد برای مدت طولانی‌تری دچار گرفتگی بینی خواهد بود، اما علائم خفیف‌تری خواهد داشت. اما شخصی که دستگاه ایمنی ضعیف‌تری دارد احتمالاً بیشتر دچار عوارض ثانوی سرماخوردگی ماند سینوزیت یا عفونت‌های گوش می‌شود.

البته آب‌وهوای سرد ممکن است به‌طور غیرمستقیم در ایجاد سرماخوردگی دخیل باشد. تنگ شدن رگ‌های سطحی بدن برای مثال باریک شدن رگ‌های بینی باعث خشکی مخاطی می‌شود و این خشکی توانایی بینی برای تصفیه‌ کردن عوامل عفونی را کاهش می‌دهد. هنگامی‌که فرد به هوای گرم درون خانه بازمی‌گردد، گشادشدن واکنشی رگ‌ها رخ می‌دهد که باعث قرمز شدن دست‌ها و آبریزش بینی هنگام بازگشت خون به آن‌ها می‌شود.

اگر گرفتگی و آبریزش بینی به‌قدر کافی شدید باشد، باعث تنفس دهانی می‌شود، این چرخه ادامه می‌یابد. تنفس دهانی باعث می‌شود توانایی بینی برای تصفیه کردن هوای استنشاقی استفاده نشود، و این وضعیت در همراهی با خشکی هوای درون خانه باعث استنشاق ترشحات مخاطی حامل ویروس موجود در دهان می‌شود که ممکن است ایجاد سرماخوردگی یا عفونت دستگاه تنفسی تحتانی را برانگیزد.

همچنین باید در نظر داشت که آسم القاشده به‌وسیله سرما درصورتی‌که حملات شدیدی ایجاد نکند، ممکن است با سرماخوردگی‌های مکرر اشتباه شود. این افراد ممکن است فکر کنند که بیرون رفتن با بدن خیس یا بدون ژاکت تنها علت ایجاد سرماخوردگی است، اما درواقع افرادی که در مراحل اولیه بیماری سرماخوردگی هستند، ممکن است به علت تب احساس گرما کنند. درنتیجه بدون لباس زیاد به بیرون می‌روند و با پیشرفت روند سرماخوردگی‌شان با تب تمام‌عیار به خانه بازمی‌گردند. این پدیده باعث می‌شود که به نظر رسد آب‌وهوای سرد سرماخوردگی را ایجاد کرده است، درحالی‌که درواقع از سرماخوردگی از قبل در حال پیشرفت بوده است.