به گزارش خبرنگار دفتر منطقه‌ای فارس در دوشنبه، سنای آمریکا بزودی نامزدی «شیلا گوالتنی» را به عنوان سفیر جدید این کشور در قرقیزستان مورد بررسی قرار خواهد داد.

گوالتنی 3 ماه پیش از سوی «باراک اوباما» رئیس جمهور آمریکا به عنوان نامزد سفارت این کشور در قرقیزستان معرفی شده بود.

ضمنا  چند روز پیش، سنای آمریکا «آلان موستارد»، «پومیلا اسپراتلین» و «جورج کرول» را به عنوان سفرای این کشور در ترکمنستان، ازبکستان و قزاقستان تائید کرد که به اعتقاد تحلیلگران حاکی از پیام‌های خاصی در رابطه با سیاست‌های جدید واشنگتن در منطقه می‌باشد.

تردیدی وجود ندارد که نامزدی گوالتنی مورد تائید سنا خواهد بود و همان گونه که سفارت آمریکا در قرقیزستان انتظار دارد، احتمالا تا قبل از سال جدید میلادی وارد بیشکک خواهد شد.

انتصاب گوالتنی را کارشناسان سیاسی به عنوان اقدام واشنگتن جهت تقویت سفارت خود در بیشکک ارزیابی می‌کنند که مروری بر سابقه فعالیت‌های دیپلماتیک این امر را تائید می‌کند.

شیلا گوالتنی در سال 1984 وارد وزارت امور خارجه آمریکا شده و بعد از چند ماهی برای مدت 2 سال جهت انجام ماموریت به سفارت کشورش در پاناما اعزام شد.

سپس از سال 1987 تا 1989 در سفارت آمریکا در آفریقای جنوبی مشغول بوده است.

بعد از پایان این ماموریت، 3 سال در وزارت امور خارجه آمریکا فعالیت کرده و در سال 1992 به عنوان کنسول امور اقتصادی در کنسولگری آمریکا در سن پترزبورگ روسیه ماموریت یافت.

وی در سال 1995 به واشنگتن برگشته و طی 3 سال به عنوان معاون مدیر دفتر وزارت امور خارجه آمریکا در امور روسیه ایفای نقش کرد.

طی 1998- 1999 مسئولیت دستیاری ویژه معاونت سیاسی وزارت امور خارجه آمریکا را داشته و در سال 1999 به سمت معاون سفیر کشورش به قرقیزستان اعزام شد که این ماموریت تا سال 2001 ادامه داشت.

گوالتنی در سال‌های 2002 - 2004 مسئولیت مدیریت بخش کشورهای اوراسیایی دفتر هماهنگ‌ کننده کمک‌ها برای کشورهای اروپایی و اوراسیایی را بر عهده داشته است.

در سال 2004 به مدت بیش از 3 سال به عنوان معاون سفیر آمریکا به اوکراین اعزام شد و در سال 2008 به سمت سرکنسول آمریکا در سنت پترزبورگ، دوباره در روسیه ماموریت یافت.

وی در سال 2012 به عنوان معاون سفیر آمریکا در روسیه به مسکو منتقل شد که از ماه فوریه سال جاری میلادی به مدت بیش از نیم سال مسئولیت سرپرستی سفارت کشورش را نیز بر عهده داشت.

همان‌گونه که ملاحظه می‌کنید، سابقه سفیر جدید آمریکا در قرقیزستان نشان می‌دهد که از دیپلمات‌های کارکشته این کشور بوده و بیش از 20 سال فعالیت‌های وی در روسیه و کشورهای شوروی سابق بوده  است.

گوالتنی ماموریت خود در قرقیزستان را (1999 - 2001) از موفق‌ترین‌ها دانسته و با افتخار از دریافت برخی از جوایز دولتی آمریکا در این رابطه یاد می‌کند.

در همین حال، یک منبع مطلع که نخواست نامش فاش شود به خبرنگار فارس گفت: به احتمال زیاد سفیر جدید آمریکا در نظر دارد نشان «انجام خدمات ویژه» که از سوی وزارت امور خارجه این کشور در رابطه با ماموریت‌های خاص و مهمی اعطا می‌شود را دریافت کند.

گوالتنی در شرایطی جانشبن «پومیلا اسپراتلین» سفیر پیشین آمریکا در قرقیزستان می‌شود که قبل از پایان ماموریت خود در بیشکک با انتشار یک مطلب و پخش دیدگاه‌های نسبتا تند از تمایل بیشکک به همگرایی با مسکو و ورود قرقیزستان به اتحادیه گمرکی و اوراسیا انتقاد کرد.

اسپراتلین همچنین با «اتفاقی تاسف‌انگیز» خواندن اخراج پایگاه نظامی کشورش از قرقیزستان، از تداوم حضور نظامی روسیه در این کشور ناراحتی خود را بروز داد.

حتی طی ماه‌های اخیر، حضور اسپراتلین در بیشکک برخی از رسانه‌های گروهی به حمایت‌های علنی‌تر آمریکا از سازمان‌های غربگرایی محلی اشاره کردند که موجب صحبت‌های در میان برخی از دوایر قدرت در رابطه به «سرمایه‌گذاری جهت ایجاد بی‌ثباتی» در این کشور شد.

سفیر جدید و تجربه انقلاب‌های رنگی

بیش از هر زمانی دیگری به سردی گراییدن روابط سیاسی آمریکا با روسیه، یکی از ویژگی‌های دوره ماموریت سرپرستی گوالتنی در مسکو دانسته می‌شود.

ضمنا گوالتنی با سفیر فعلی آمریکا «جان تیفت» که سابقه سفارت در گرجستان و اوکراین و معاونت در روسیه را دارد، همکاری داشته است. تیفت از دیپلمات‌هایی دانسته می‌شود که در طراحی و تحقق انقلاب‌های رنگی در کشورهای مختلف و از جمله فضای شوروی سابق نقش مهمی داشته و به این دلیل به دریافت جوایز دولتی کشورش نایل شده است.

البته خود گوالتنی نیز در این زمینه صاحب تجربه لازم بوده و از مهره‌هایی دانسته می‌شود که در زمان معاونت خود در سفارت کشورش در کی‌یف (2004-2007) به وقوع نخستین انقلاب نارنجی در اوکراین کمک کرده است.

از جمله یکی از پروژه‌های مورد حمایت وی در اوکراین برنامه موسوم به FLEX بوده است که در چارچوب آن، طی سال‌ها، جوانان این کشور جهت تحصیل و زندگی (برای یک سال) به آمریکا اعزام می‌شدند. در نهایت با اتفاق افتادن هرج و مرج سیاسی سال 2004 کی‌یف، بخش زیادی از جوانان تجربه‌دیده در آمریکا بودند که در وقوع انقلاب نارنجی نقش جدی بازی کردند. ضمنا این وضعیت طی یک سال اخیر باز هم در اوکراین حاکم بوده و این کشور را در مرز فروپاشی قرار داده است.

بنابراین انتقال وی از مسکو به بیشکک را می‌توان حاکی از اهمیت قرقیزستان در سیاست خارجی واشنگتن در رابطه با مقابله با نقش و نفوذ روسیه در آسیای مرکزی ارزیابی کرد. یعنی انتخاب سفیر جدید آمریکا در قرقیزستان بیشتر با رویکرد ژئوپلیتیکی و همچنین امنیتی صورت گرفته است.

نگرانی از تحقق تجربه روسیه در قرقیزستان

گوالتنی در 2 ماه پیش ضمن مصاحبه با مجله «فوربس» (که همزمان با آمریکا در 10 کشور دیگر به شمول روسیه نیز به زبان‌های محلی منتشر می‌شود‌)، از شدت گرفتن روحیات ضد آمریکایی در روسیه اظهار نگرانی کرده بود.

به اعتقاد وی، رسانه‌های دولتی روسیه به جای درک و احترام متقابل، ذهنیت‌های کلیشه‌ای را گسترش داده و به احساسات ضد آمریکایی در جامعه این کشور دامن می‌زنند.

گوالتنی روابط میان واشنگتن و مسکو را «بسیار دشوار» ارزیابی کرده و یکی از دلایل اصلی بروز چنین وضعیتی را به مداخلات روسیه در اوکراین و «حمایت از جدایی‌خواهان مسلح» مرتبط دانسته است.

یعنی می‌توان این پیشبینی را داشت که مقابله علیه منافع روسیه در قرقیزستان و منطقه با توجیه «مداخله در امور اوکراین» یکی از زمینه‌های اصلی فعالیت‌های سفیر جدید آمریکا برای ایجاد فاصله بیشکک با مسکو خواهد بود.

وی در بخش دیگری از این مصاحبه، وخامت وضعیت حقوق بشر طی سال‌های اخیر در روسیه در زمینه‌های آزادی مطبوعات، احترام به حقوق اقلیت‌های جنسی و محدود کردن فعالیت‌های سازمان‌های غیردولتی از طریق قانون در مورد «عوامل خارجی» را مایه ناامیدی خوانده بود.

بحث مورد اشاره سفیر جدید آمریکا در قرقیزستان به آن بر می‌گردد که روسیه در سال 2012 با تصویب قانون در مورد «عوامل خارجی» امکان مداخله سازمان‌های غیردولتی غربگرا در امور سیاسی خود را به طور قابل توجه محدود کرد و در یک سال بعد نیز قانون ممنوعیت تبلیغات همجنسگرایی از سوی پارلمان این کشور به تصویب رسید.

دقیقا سفارت آمریکا در قرقیزستان نیز طی مدت‌های اخیر همواره روی مسائل یادشده مانور داده و از آن به عنوان ابزار فشار علیه مقامات بیشکک بهره‌برداری کرده است.

در کمتر از 2 ماه پیش بود که سفارت آمریکا با پخش بیانیه‌ای از آنکه پارلمان قرقیزستان بررسی لایحه قانون در مورد ممنوعیت تبلیغات همجنسگرایی در این کشور را در دستور کار خود قرار داده است، انتقاد به عمل آورده و خواستار تجدید نظر در این راستا شد.

طی یک سال اخیر هم سفارت آمریکا مقیم بیشکک و هم سایر سازمان‌ها و نهادهای غربی و غربگرای محلی بارها از احتمال در دستور کار پارلمان قرقیزستان قرار گرفتن بررسی لایحه قانون در باره «عوامل خارجی» ابراز ناراحتی کرده بودند.

برخی از نمایندگان پارلمان قرقیزستان اعلام کردند که به دلیل فعالیت بخش زیادی از سازمان‌های غیردولتی در عرصه‌های سیاسی و دریافت کمک‌های مالی و مادی از سوی کشورها و نهادهای خارجی، چنین سازمان‌ها باید به عنوان «عوامل خارجی» شناخته شوند و نحوه دریافت و هزینه مبالغ از سوی آن‌ها تحت کنترل کامل قرار داشته باشد.

بنابراین این احتمال بسیار قوی است که تاکید روی «ناراحتی و نا امیدی» واشنگتن در رابطه با بحث «پیروی» بیشکک از مسکو در برخی از حوزه‌های قانون‌گذاری، با حضور سفیر جدید آمریکا در این کشور شدت پیدا خواهد کرد. به ویژه اینکه خبرهای از آغاز مرحله جدید ارائه کمک‌های مالی به سازمان‌های غیردولتی غربگرا در قرقیزستان در اختیار نهادهای مربوطه این کشور قرار گرفته است.

حتی گفته می‌شود که نه‌تنها سازمان‌های غیردولتی بلکه افراد جداگانه نیز در صورت مورد تائید قرار گرفتن فعالیت آن‌ها در بخش حقوق بشر، از امکان دریافت کمک‌های نقدی مالی نهادهای غربی برخوردار خواهند شد.