به گزارش خبرگزاری فارس از سنندج، از آن زمان که بشر بدون اینکه برای خود محدودیتی قائل شود به هر آنچه می‌خواست عمل می‌کرد و خود را پاسخگوی شخص و یا سیستمی نمی‌دید، هزاران سال گذشته است.

انسان امروز، به خوبی درک کرده که برای بهتر زیستن، نیازمند ارتباط مطلوب و متعارفی با جهان پیرامونی خویش است که این قرابت و هم‌زیستی مسالمت‌آمیز، منوط به رعایت قواعد و چهارچوب‌هایی است.

این ضوابط در هر مرام و مسلکی متفاوت است، برخی وابسته به نژاد انسان‌ها، پاره‌ای تابع جغرافیا، عده‌ای متأثر از زبان و فرهنگ و گروهی دیگر نیز پیرو دین و مذهب است.

اسلام از آنجا که به عنوان کامل‌ترین دین و شیوه حیات شناخته می‌شود به تمامی موضوعات زندگی بشر به دقت و با در نظر گرفتن همه جوانب، پرداخته است.

باید و نبایدهایی که در این دین بیان شده است و گاه برخی از آنها به اشتباه، تفسیر محدودیت دارند، همگی در راستای نیل به سعادت نهایی انسان است و این مسئله طی قرون و اعصار مختلف و از زبان اهالی فن و حتی آنهایی که با دین میانه‌ای نیز نداشته‌اند، مورد اذعان بوده است.

یکی از مهم‌ترین فرائضی که در این مجموعه قرار می‌گیرد، "امر به معروف و نهی از منکر" است که عمل صحیح به آن، جامعه‌ای سالم و عاری از آلودگی و گناه را به دنبال خواهد داشت.

به دلیل برخی برداشت‌های نادرست که عموما ناشی از بدفهمی زوایای این فریضه مهم و روح‌بخش اسلام است، چهره‌ای که از این دستور خداوند در نظر عده‌ای قرار می‌گیرد، چندان با واقعیات موجود در بطن آن هم‌خوانی ندارد.

متأسفانه در جامعه امروزی ما، گروهی تصور می‌کنند این فریضه، مترادف با برخوردهای قهری و سلبی در رابطه با نوع زندگی انسان است.

سرمنشأ این سوء برداشت، مربوط به معرفی و تبلیغ گاه نادرست بخش دوم این فریضه، یعنی "نهی از منکر" است، به گونه‌ای که در نظر این عده، آمران به معروف و ناهیان از منکر، کسانی هستند که تنها هدفشان برخورد با مسائل جزئی زندگی دیگران است.

شکی نیست که بعضا رفتارهایی که در جامعه صورت می‌گیرد نیز از این جنس است، اما نباید اشتباه تعدادی معدود را به عنوان نیت و هدف غایی و واقعی این فریضه که در دین ما بسیار بر آن تأکید شده است، قلمداد کرد.

اتفاقا، برخوردهای قهری نیز اگرچه در جای خود لازم است، اما همواره در آخرین مرحله اجرای این فریضه قرار دارد و بیشتر برای کسانی که به عمد به دنبال بر هم زدن هنجارهای دینی و اجتماعی یک جامعه اسلامی هستند به کار برده می‌شود.

خوشبختانه طی سال‌های اخیر، متولیان این عرصه تا حدود زیادی توانسته‌اند، باور نادرست قبلی را تصحیح و ذهن اقشار مختلف جامعه کردستانی، به ویژه جوانان را آگاه سازند، هر چند که هنوز تا رسیدن به نتیجه مطلوب، راه درازی پیش ‌رو است.

تمرکز بر روی رویکرد "تذکر لسانی"، راهبردی است که در خصوص قسمت دوم این فریضه به درستی مورد نظر قرار گرفته و استمرار این مهم به طور قطع، ثمرات چشمگیری بر جای خواهد گذاشت.

اما از این موضوع مهم‌تر، همان بخش نخست این فریضه، یعنی امر به معروف است. توجه به اصلاح روش‌ها و باورهای نادرست در نهی از منکر، نباید موجب مغفول ماندن دعوت دیگران به اعمال پسندیده شود.

امر به معروف و خوبی‌ها، علاوه بر پاداش اخروی آن، در واقع عامل بازدارنده از منکرات نیز به شمار می‌رود و اگر به این موضوع، آگاه باشیم، آنگاه اهمیت این بخش از فریضه احیا، بسیار پررنگ‌تر می‌شود.

از سوی دیگر، زمانی که فرد با روی گشاده و برخوردی نرم، دعوت به انجام کار خیر و نیک می‌شود به طور ناخودآگاه در برابر فعل و رفتاری که بر خلاف آن و به عبارت دیگر باطل است، موضع می‌گیرد که همین می‌تواند، موجب ترغیب بیشتر مردم به اجرای این فریضه و حتی تلاش برای ترویج آن باشد.

نکته پایانی آنکه، آموزش، شناخت و درک صحیح آمران به معروف و ناهیان از منکر از این فریضه مهم، گام اصلی در حرکت به سوی داشتن جامعه‌ای اخلاق‌مدار است.

================

 یادداشت از کیوان قاسمی

================