بار دیگر موعد کسب علم و دانش فرا رسید، امروز نخستیین روز از ماه مهر سرآغاز یک سال تلاش برای تحصیل علم و دانش است، با پایان یافتن تابستان بوی مدرسه، بوی مهر و صفا، عشق به آموختن، در کنار هم بودن و پای درس و بحث معلمان نشستن شور و هیجان خاصی به خانواده ها و جامعه بخشیده است.



برای ما دانش آموزان دهه شصت این سال ها مملو از نوستالژی است، اعم از فیلم های تلویزیونی، کارتون ها و شخصیت های عروسکی، طرح کتاب و دفاتر کاهی و قلک های کمک به جبهه، در آن زمان هفته دفاع مقدس نبود بلکه خود دفاع مقدس بود و ما در دو جبهه ' نبرد با دشمن متجاوز، نبرد با نادانی' همزمان جنگ و درس را با هم پیش می بردیم.



مهرماه برای کسانی که در روستا روی خشت افتاده اند بوی دیگری دارد، پیراهن های بدون اتو اما نو، کیف و کفش تازه، قیافه همه بچه ها را عوض کرده بود و بچه هایی نیز بودند که با همان لباس های سال قبل آمده و بجای کیف بند کشی به دور کتاب ها می بستند.



وقتی شور و شوق نخستین روزهای مدرسه را با شوق کودکان امروزی مقایسه می کنم، با توجه به تنوع و کثرت مراکز آموزشی که کودکان قبل از ورود به مدرسه حضور در آنها را تجربه کرده اند، رفتن به مدرسه را فقط بخاطر احساس بزرگی و در جامعه بودن دوست دارند.



حتی گریه های روز اول مدرسه زمان ما هم دیگر به چشم نمی خورد و کودکان امروزی خود را مردان کوچک می پندارند ...



امکانات سخت افزاری و نرم افزاری هم قابل قیاس با گذشته نیست، کاغذهای کاهی و سهمیه ای مدارس کجا و تبلت و دفاتر فانتزی منقش به تصاویر شخصیت های کارتونی امروزی کجا ؟ وقتی دفاتر 40 برگ و 60 برگ تعاونی را از مدرسه تحویل می گرفتیم چند روزی را با هزار ذوق و شوق برای جلد گرفتن و تزیین آنها صرف می کردیم.



حکایت ترس از معلم و ابهت آن نزد دانش آموزان دیروزی نیز حکایت مخصوص آن دوران است اما امروزه بخاطر طرح تکریم ارباب رجوع در تمام ادارات که در آموزش و پرورش بیشتر به چشم می خورد، اگر معلمی بخاطر درس و مشق دانش آموز صدایش را بلند کند بجای دانش آموز معلم به اتاق مدیر فراخوانده می شود.



محمد بامدادی که یکی از دهه شصتی هاست از خاطرات خود می گوید: او که هم اکنون خود معلم و در عین حال دانشجوی دکتری رشته ادبیات فارسی است، می افزاید: هفته اول هرکسی سعی می کرد پز لباس های تازه اش را بدهد، به جای چیپس و پفک، کیفمان را پر از سیب و گردو می کردیم. حتی با سیب و گردوهایی که روی میز معلم می گذاشتیم معلم کم حوصله را هم سر مهر می آوردیم.



قرآن سر صف و دعای بعد از آن که توسط یکی از دانش آموزان قرائت می شد، حال و هوای دیگری داشت. ناظم مدرسه سعی می کرد در همان روز اول با غرور و تبحر خاصی زهر چشمی از بچه ها بگیرد اما توصیه های او در اولین زنگ تفریح از یاد بچه ها می رفت و شیطنت های آنها ناظم مدرسه را بدجور کلافه می کرد. ناظم سعی می کرد با تخته ای که از صندلی یکی از بچه ها کنده، با دور زدن در حیاط مدرسه به این شیطنت ها خاتمه دهد.



برای پاک کردن تخته سیاه و شستن پاک کن از همدیگر سبقت می گرفتیم. از دفتر مدرسه هم چند تا گچ رنگی می گرفتیم تا همه چیز برای حضور معلم در کلاس آماده باشد.



بعد از اتمام کلاس ها، هر محله ای صف طویلی داشت که مبصر وظیفه داشت تا دانش آموزان هر محله را تا دم خانه شان مشایعت نماید تا مبادا در راه مدرسه کسی بی انضباتی کند، مثل امروز نبود که پدر و مادر هرکسی با ماشین خود منتظر فرزندش باشد.



معمولا برخی پدر و مادرها اصلا نمی دانستند که فرزندشان کلاس چندم است، آنها فقط با گفتن اینکه فرزندشان درس می خواند به همه پرسش های آشنایان در مورد وضعیت تحصیلی فرزندشان اکتفا می کردند و مدرسه چنان محل امنی بود که برخی والدین، حتی در طول 12 سال تحصیل فرزندشان در مدرسه یک بار هم به آن سر نمی زدند.



کم نیستند فرزندان چنین والدینی که الان همه در مدارج بالای علمی و مدیریتی قرار دارند. آنقدر از معلم و ناظم مدرسه ترس داشتیم که سعی می کردیم حتی در کوچه و بازار هم با او برخورد نکرده و دیده نشویم، همه فکر و ذکرمان درس بود و تنها دلخوشی مان تلویزیون سیاه و سفید همسایه بود که تنها دو شبکه (یک و دو) داشت.



برنامه های کودک آن دوران هم برای خودش حال و هوای خاصی داشت. خانواده دکتر ارنست، بل و سباستین، نیک و نیکو و ... زیباترین لحظه ها را برای ما آفریده بودند. بوی نفت و بخاری های چکه ای نفتی هم ماجرایی دیگر داشت ...



با این حال با روی کار آمدن دولت تدبیر و امید توجه زیادی به بخش فرهنگی و بویژه تعلیم و تربیت از نظر کیفیت بخشی و ارتقا دانش محوری شده است.



رییس ستاد پروژه مهر آموزش و پرورش آذربایجان شرقی با بیان اینکه اول مهر با شعار ' اول مهر ' و صفا مدارس را آغاز می کنیم، گفت: تمام مدارس و کلاس ها از امروز بطور رسمی آغاز شده و کلاس اولی ها (ابتدایی، راهنمایی و متوسطه) یک روز زودتر درس را شروع کرده اند.



سید حمایت میرزاده با بیان اینکه تاکنون صد درصد دانش آموزان ثبت نام کرده اند، افزود: در سال تحصیلی جدید 659 هزار و 446 دانش آموز در هشت هزار و 704 مدرسه با 32 هزار و 150 کلاس در 39 منطقه و ناحیه در تمام مقاطع تحصیلی در آذربایجان شرقی تحصیل می کنند.



وی تراکم دانش آموز در شهرهای بزرگ و کمبود دانش آموز در برخی روستاها را از مهمترین مشکلات آموزشی اعلام کرد و گفت: در حالی که 86 مدرسه استان با حداکثر 10 دانش آموز فعالیت می کند، در شهر جدید سهند، شهرک اندیشه و مرزداران کمبود فضای آموزشی ما را مجبور به دو نوبتی نمودن مدارس کرده است.



در همین راستا مدیرکل نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس آذربایجان شرقی نیز از تحویل 41 مدرسه با 245 کلاس درس خبرداد و گفت: این مدارس شامل 37 مدرسه احداثی و هفت مدرسه مقاوم سازی شده با 318 میلیارد ریال اعتبار است.



محمدرضا عیدی همچنین از 110 پروژه با 735 کلاس درس در دست اجرا خبر داد و افزود: هشت سالن ورزشی، دو خوابگاه و یک استخر هم تا دهه فجر امسال تکمیل و تحویل داده می شود.



وی همچنین از 460 میلیارد ریال تعهدات خیران مدرسه ساز در سالجاری خبر داد و گفت: پیش بینی می شود تا اردیبهشت سال آینده 80 درصد تعهدات تحقق یابد.



عیدی از همکاری بنیاد برکت و سازمان نوسازی مدارس برای احداث 20 مدرسه در مناطق زلزله زده استان خبر داد و اعلام کرد: احداث یک باب مدرسه در شهر اهر با 22 میلیارد ریال اعتبار و با مشارکت 14 میلیارد ریالی ژاپنی ها از تیر ماه امسال شروع شده که این مدرسه نیز نیمه اول مهر آماده بهره برداری می شود.



مدیرکل نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس آذربایجان شرقی همچنین اعتبار استانداردسازی وسایل گرمایشی و سرمایشی مدارس استان را 75 میلیارد ریال برای سال گذشته و 150 میلیارد ریال برای سال جاری اعلام کرد و گفت: 370 مدرسه در حال استاندارد سازی است که 145 مدرسه تحویل آموزش و پرورش داده شده و بقیه در دست اجراست.



اما در این چند سال بدلیل تغییر سیستم آموزشی، برخی از تغییرات در کتاب های درسی و گاهی اوقات در زمان حضور دانش آموزان در مدارس توسط وزارت آموزش و پرورش صورت گرفته که امسال نیز آموزش و پرورش برای تعطیلی مدارس در روزهای پنجشنبه تدابیری اتخاذ کرده و مسوولان درنظر دارند به جای تعطیلی مدارس در روزهای پنجشنبه، طرح هایی برای ایجاد شادابی و نشاط در بین دانش آموزان و مدارس انجام دهند.



مدیر کل آموزش و پرورش آذربایجان شرقی در خصوص اجرای طرح 'یک روز با نشاط درمدارس' اظهار کرد: امسال برای نخستین بار با توجه به دستور العمل برگزاری برنامه 'کیفیت بخشی روزهای پنج شنبه در مدارس'، به طور آموزشی برنامه یک روز با نشاط در مدارس برگزار می شود که در این روز دانش آموزان بدون کیف و کتاب به مدرسه می آیند تا دروس تربیتی و مهارت های زندگی را بیاموزند.



جعفر پاشایی با بیان اینکه این طرح فعلا در مقطع ابتدایی اجرا می شود، افزود: در این روز دانش آموزان بر اساس روش های علمی و تربیتی و زیر نظر مربیان توانمند، ضمن آشنا شدن با انواع بازی های بومی و محلی، کاربرد و نحوه ساخت اسباب بازی ها، برگزاری اردوها، بازدیدهای گروهی و فعالیت های کارگاهی فرهنگی و هنری در کلاس های قصه گویی و داستان گویی نیز حاضر شده تا با مجموعه ای از فعالیت های مرتبط آشنا شوند.



وی با اشاره به اهداف برگزاری این طرح گفت: اصلی ترین هدف آموزشی و تربیتی در این برنامه، توسعه و ترویج فعالیت های نشاط آفرین با استفاده از منابع مختلف آموزشی، فرهنگی، داستانی و قصه های محلی است که باید برای تحقق آن از تمام ظرفیت های موجود و ممکن بهره برد.



معاون پرورشی و فرهنگی آموزش و پرورش استان نیز با بیان اینکه پنجشنبه ها در اکثر مدارس تعطیل خواهد بود، گفت: طرح پنجشنبه های 'یک روز با نشاط' به طور آزمایشی و برای نخستین بار در سطح دو هزار مدرسه ابتدایی کشور اجرا می شود و در سال جاری تحصیلی به جز مدارسی که طرح 'یک روز بانشاط' در آن ها اجرا می شود، در سایر مدارس روزهای پنجشنبه همچنان تعطیل خواهد بود.



طاهر علمی با اشاره به اجرای این طرح در مدارس آذربایجان شرقی افزود: در استان نیز در هر منطقه و ناحیه، یک مرکز آموزشی برای اجرای آزمایشی این طرح انتخاب شده است.



گزارش: نعمت مرادپور



704/587