به گزارش سرویس دینی جام نیوز، آیات وروایاتی در منابع اسلامی موجود است که به تقسیم روزی اشاره دارد خداوند درسوره زخرف آیه 32 میفرماید: "قسم بینهم معیشتهم " خداوند بین مردم تقسیم معیشت می کند و او را متکفل رزق هر جنبنده ای است: "و ما من دابه فی الارض الا علی الله رزقها..." [ سوره هود آیه 6. ] هیچ جنبنده ای در زمین نیست، الا اینکه روزی او به عهده خداوند است.
در بعضی دیگر از آیات آمده که وسعت و تنگی روزی به خواست خداست: "او لم یروا ان الله یبسط الرزق لمن یشاء و یقدر" [ سوره روم آیه: 37 آیات مشابه این آیه هم در قرآن یافت می شود. ] "آیا ندیدند که خداوند هر که را بخواهد صاحب روزی وسیع می کند، و هر که را خواهد تنگ روزی گرداند".
در روایات اسلامی هم به این معنا اشاره شده است علی "علیه السلام" می فرمایند: 'و قدر الارزاق فکثرها و قللها و قسمها علی الضیق و السعه' [ نهج البلاغه خطبه 91. ] "خداوند ارزاق را مقدر ساخته و زیاد و کم نموده، و بر حسب تنگی و وسعت معیشت آن را تقسیم کرده است".
اکنون این سئوال پیش می آید که:
اگر چنین باشد، تلاش و کوشش برای تحصیل معاش و روزی و برنامه ریزی برای بهبود وضع اقتصادی مفهومی نخواهد داشت، ولی با توجه به سایر آیات و روایات هنگامی که همه در کنار یکدیگر چیده شود، پاسخ این سئوال روشن می گردد، که: منظور از تضمین رزق از سوی خداوند و تکفل و تعهد و تقسیم آن، فراهم آوردن زمینه ها است، زمینه هائی در خارج از وجود انسان، و زمینه هائی در درون وجود او، که هرگاه دست به دست هم دهند، انسان سهم خود را از روزی دریافت می کند، این درست به آن می ماند که حقوق کارکنان یک شرکت از طرف رئیس آن شرکت تعیین می شود، ولی هرگز در خانه آنها نمی آورند، بلکه آنها باید شخصا بروند، و لیست حقوق را پر کنند، و حق خود را دریافت دارند.
این نکته را نیز نباید فراموش کرد که خداوند برای اینکه مردم در عالم اسباب گم نشوند، و روزی را نتیجه منحصر به فرد تلاش و کوشش های خود به تنهائی ندانند، گاه به اشخاصی روزی می رساند، که: تلاش چندانی نکرده اند، و گاه روزی را از کسانی می گیرد که: تلاش فراوان داشته اند، تا روشن سازد در پشت این دستگاه، قدرت دیگری حاکم است، "ولی نباید فراموش کرد، که: این در حقیقت یک استثناء است، اما اصل اساسی همان تلاش و کوشش است".
و شاید به خاطر همین مطلب است که در حدیثی از پیامبر اکرم "صلی الله علیه و آله" آمده است: 'و اعلموا ان الرزق رزقان: فرزق تطلبونه و رزق یطلبکم فاطلبوا ارزاقکم من حلال فانکم ان طلبتموها من وجوهها اکلتموها حلالا و ان طلبتموها من غیر وجوهها اکلتموها حراما... [ وسائل الشیعه جلد 12/ 29. ]
"بدانید رزق دو گونه است: رزقی که شما بدنبال آن می روید و رزقی که آن به دنبال شما می آید بنابراین رزق را از طریق حلال طلب کنید، که: اگر از طریق صحیح آن را بطلبید، آن را به صورت حلال می خورید و اگر از غیر طریق صحیح بطلبید همان را به صورت حرام می خورید".
این دو گونگی روزی در واقع دلیل بر جمع میان آیات و روایاتی است، که روزی را مقسوم و تضمین شده می شمرد، و آیات و روایاتی که نقطه مقابل آن، جد و جهد و تلاش را شرط بهره گیری از روزی معرفی می کنند. [ جهت اطلاع بیشتر از این روایات به جلد 12 وسائل الشیعه کتاب التجاره ص 9 و 16 و 18 و 22 و 24 و 26 مراجعه شود. ]
بعلاوه آگاهی بر این دو گونگی رزق سبب می شود، که: افراد حریص از حرص باز ایستند و مومنان خود را آلوده کارهای حرام برای طلب روزی نکنند، و محرومان نیز به یاس و نومیدی کشیده نشوند.
6842030