به گزارش خبرنگار خبرگزاری فارس در بغداد، در مطلب قبلی اشاره شد که روز دهم ژوئن برابر با 20 خرداد ماه گذشته گروه تروریستی تکفیری «داعش»، استان «نینوا» واقع در شمال عراق را مورد حمله قرار داد و طی آن شهر «موصل» و چندین شهر و منطقه این استان و استان‌های همجوار را اشغال کرد، تا این رخ‌داد سرآغاز مرحله‌ای جدید نه تنها در تاریخ عراق که در تاریخ منطقه باشد.

همچنین توضیح داده شد، به تبع این حمله آمریکا از عمل به توافقنامه امنیتی خود با عراق سر باز زد تا بغداد برای برآوردن نیازهای نظامی خود رو به مسکو آورد و سپس مرجعیت عالی مذهبی عراق با صدور فتوای «جهاد کفایی» به کمک ارتش و نیروهای امنیتی عراق برای مقابله با پیشروی‌های گروه تروریستی تکفیری «داعش» در عراق بپردازند و در این بین مواضع هریک از کشورها و طرف‌های تاثیرگذار در عرصه سیاسی و امنیتی عراق از جمله «جمهوری اسلامی ایران» نیز بررسی شد.

بخش دوم بررسی عملکرد 2 ائتلاف «زمینی» و «نمایشی - فضایی» علیه داعش سخن خود را با تشکیل گروه‌های داوطلب مردمی آغاز می‌کنیم که در پاسخ به فتوای مرجعیت عالی دینی عراق برای مقابله با گروه تروریستی تکفیری «داعش» به ارتش و نیروهای مسلح عراق ملحق شدند.

نگاهی به هزینه صرف شده در تشکیل این گروه‌های مردمی با هزینه صرف شده از سوی ائتلاف بین المللی ضد داعش به رهبری آمریکا می‌تواند روشنگر بسیاری از امور باشد.

وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون) در گزارشی اعلام کرده است که هزینه ائتلاف بین المللی برای مبارزه با داعش در سوریه و عراق روزانه حدود هشت میلیون و 300 هزار دلار هزینه دارد. البته پیشتر نیز پنتاگون از هزینه روزانه 7 میلیون دلار سخن گفته بود.

این گزارش که روز سی‌ و یکم اکتبر برابر با 9 آبان ماه جاری از سوی پنتاگون منتشر شده می‌افزاید: از زمان آغاز ائتلاف بین المللی ضد داعش در هشتم اوت گذشته تاکنون حدود 6 هزار و 600 سورتی پرواز از سوی هواپیماهای آمریکایی و کشورهای عضو ائتلاف انجام شده که 580 میلیون دلار هزینه داشته است.

این آمار و ارقام درحالی ارائه می‌شوند که بسیاری از ناظران مستقل تاکید می‌کنند که وزارت دفاع آمریکا هزینه‌های واقعی را اعلام نمی‌کند، به عنوان مثال «تات هریسون»، پژوهشگر مرکز ارزیابی‌های استراتژیک و بودجه آمریکا در این خصوص معتقد است که این جنگ می‌تواند سالیانه بین 2.4 تا 3.8 میلیارد دلار هزینه داشته باشد و تاکید می‌کند که در صورت افزایش و گسترش بمباران‌های ضد داعش این هزینه‌ها می‌تواند به سالیانه بین 2.4 تا 6.8 میلیارد دلار افزایش یابد.

این درحالی است که هزینه پرواز هواپیماهای جاسوسی ائتلاف به طور متوسط بین هزار دلار در ساعت برای پهپاد پریداتور و 7 هزار دلار در ساعت برای پهپادهای ریپر برآورد شده است.

اما این پایان هزینه‌های نبرد ائتلاف بین المللی نیست، چراکه براساس گزارش‌ها این ائتلاف برای دولت عراق نیز هزینه‌های جدایی دربردارد،‌ اگرچه دولتمردان عراقی مانند «ابراهیم الجعفری»، وزیر خارجه عراق در تعارض است، چون درحالی که الجعفری گفته بود، تشکیل ائتلاف بین المللی برای عراق هزینه‌ای در برندارد، منابع خبری منطقه‌ای از هزینه 260 میلیون دلاری سخن می‌گویند که در مرحله اول عملیات مبارزه با داعش باید از سوی بغداد به ائتلاف پرداخت شود و مجموع این هزینه برای عراق 424 میلیون دلار برآورد شده است.

در مقابل این ائتلاف و هزینه‌هایی که در بالا ذکر آن رفت، نگاهی به تشکیل گروه‌های داوطلب مردمی عراقی می‌پردازیم که به فتوای مرجعیت عالی دینی این کشور تشکیل شدند.

اولین نکته حائز اهمیت آنکه به محض صدور فتوای جهاد کفایی ده‌ها هزار جوان عراقی آمادگی خود برای پیوستن به مبارزه با داعش را اعلام کردند، بدون اینکه در این راه کوچکترین چشم داشت مادی داشته باشند، این اعلام آمادگی به حدی بود که یکی از نمایندگان فراکسیون وفا ملی در پارلمان عراق، اعلام کرد که هزاران نفر از ساکنان استان «ذی قار»، در جنوب عراق برای مقابله با داعش داوطلب شده‌اند. وی خاطر نشان کرده بود که تعداد زیادی از زنان عراقی نیز برای مقابله با داعش اعلام آمادگی کرده‌اند و مراکز جذب داوطلب به صورت شبانه روزی و بی‌وقفه در حال فعالیت است.

خبرگزاری آناتولی ترکیه در گزارشی از بغداد، از چند برابر شدن قیمت تجهیزات نظامی به دلیل اقبال گسترده جوانان عراقی برای پیوستن به گروه‌های داوطلب مردمی و خرید تجهیزات و لباس نظامی در عراق برای مبارزه با داعش خبر داد و تاکید کرد که مغازه‌های فروش لباس و تجهیزات نظامی در بغداد با مراجعه و اقبال بی‌سابقه خریداران روبه رو شده‌اند.

در بعد آموزشی نیز مسئولیت آموزش این نیروهای داوطلب را فرماندهان نظامی عراق بر عهده گرفتند که خود در ارتش این کشور مشغول فعالیت بوده و هستند و تمام آموزش‌ها همانند داوطلبان فی سبیل الله و بدون کوچکترین چشم داشت مالی صورت می‌گرفت، در حالی‌که آموزش‌ها نیز با ساده‌ترین و اولیه‌ترین سلاح‌ها صورت می‌گرفت که اغلب سلاح‌های سبک و نیمه سبک را شامل می‌شدند، آنچه در این آموزش‌ها موج می‌زد، لبیک به ندای مرجعیت عالی دینی عراق، مبارزه با تکفیری‌های داعشی، دفاع در راه خدا و وطن و شهادت در راه او بود، به همین دلیل در اینجا نه تنها نام و نشانی از هزینه‌های میلیون و میلیارد دلاری نبود، بلکه در آن رنگ بوی طیف و طایفه و شیعه و سنی نیز مشاهده نمی‌شد، به گونه‌ای که بسیاری از عشایر و قبایل اهل سنت عراق آمادگی خود برای مقابله با داعش را اعلام کردند، به عنوان مثال حیدر العبادی، نخست وزیر عراق در سفر اخیر خود به امان، پایتخت اردن با تعدادی از سران قبایل سنی عراقی دیدار داشت. سران قبایل اهل سنت عراق در این دیدار بر حمایت قبایل سنی مذهب از دولت این کشور در رویارویی با بحران داعش در عراق و سرکوب این گروه تروریستی تاکید کردند.

اما رهاورد این دو ائتلاف چه بود؟

بررسی رهاوردهای دو ائتلاف زمینی و هوایی – فضایی ضد داعش در دو بخش قابل ملاحظه است.

الف) رهاوردهای ائتلاف هوایی – فضایی ضد داعش

پیش از بررسی رهاوردهای ائتلاف بین المللی آمریکا بزرگ‌ترین ایراد وارده به این ائتلاف از سوی بسیاری از کارشناسان و صاحبنظران منطقه‌ای و بین المللی ابهام در خطوط کلی استراتژی این ائتلاف در جنگ با داعش است.

به باور و اعتقاد این کارشناسان و صاحبنظران ائتلاف بین المللی آمریکا که بیش از 40 کشور را در خود جای داده بیش از آنکه درپی مبارزه با داعش و تروریسم منطقه‌ای باشد، ائتلافی برای تامین منافع خویش در عراق و منطقه است که با قدرت یافتن داعش اکنون به خطر افتاده است، کشورهایی همچون آمریکا درپی تحقق چنین هدفی بودند، در حالی‌که برخی دیگر مانند عربستان سعودی تلاش داشتند، با پنهان شدن در پس این ائتلاف شک و شبهه‌های وارده به خویش در دست داشتن در پس بسیاری از حوادث تروریستی در منطقه و حمایت از گروه‌های تروریستی مسلح از جمله تکفیری مانند داعش را از خود دور سازند و همین نه تنها موجب ابهام در افق استراتژی ائتلاف که بروز اختلاف میان اعضا را درپی داشت و نمونه این اختلافات عدم پیوستن کشور ترکیه به این ائتلاف و یا وضع شرط و شروطی برای آن بود.

در واقع ائتلاف بین المللی ضد داعش آمریکا بیش از آنکه درپی نابودی داعش و مبارزه با تروریسم منطقه‌ای باشد، به دنبال یافتن دستاویزی برای بازگشت به عراق بود، به همین دلیل هر اقدام خود را با تبلیغات گسترده‌ رسانه‌ای همراه می‌کرد، در حالی‌که در عمل هیچ دستاوردی در مبارزه با داعش نه در عراق و نه در سوریه داشت.

در عراق بسیاری از نمایندگان پارلمان این کشور ضمن اشاره به اینکه ائتلاف آمریکا هیچ دستاوردی برای این کشور به همراه نداشته، بلکه بالعکس موجب پیشرفت میدانی این گروه تروریستی تکفیری و سقوط تعداد دیگری از مناطق و شهرها به دست این تروریست‌ها شده و از دولت آمریکا که رهبری ائتلاف را در دست دارد، خواستند تا به تشریح و تبیین موفقیت‌هایی که محقق کرده‌ بپردازد؟ و توضیح دهد، پیروزی‌هایی که این کشور در جنگ خویش علیه این گروه تروریستی به دست آورده، کدام است؟

وضعیت ائتلاف بین المللی آمریکا در سوریه بسیار آشفته‌تر و اسفبارتر از عراق بود، چون بسیاری از ناظران تاکید داشتد، آمریکا و ائتلافش در سوریه تلاش می‌کند، به منافع مداخله جویانه خود دست یابد و در لفافه مبارزه علیه داعش کمک‌های نظامی خود را به گروه‌های مسلح تروریستی مورد نظر خود که از آنها تحت عنوان «مخالفان میانه‌رو سوری» نام می‌برد، افزایش دهد و این موضوعی بود که در نشست جده مورد توافق اعضای ائتلاف بود.

در حالی‌که برکسی پوشیده نیست، همین گروه‌های مسلح میانه‌وریی که اکنون واشنگتن درصدد حمایت از آنهاست، همان گروه‌هایی هستند که بیش از 3 سال و نیم است، از هیچ‌گونه جنایتی علیه مردم سوریه دریغ نکرده‌اند، مردم سوریه بزرگ‌ترین و بیشترین ضربه را از این گروه‌های تروریستی متحمل شده‌اند، به نظر می‌رسد، آنچه آمریکا و ائتلاف بین المللی‌اش به آن توجه ندارد، دیدگاه تکفیری داعش، جبهه النصره، جبهه اسلامی و بسیاری دیگر از گروه‌های تروریستی تکفیری و غیر تکفیری نیست، مشکل اساسی این است که این گروه‌ها از چه منبعی سیراب و تامین می‌شوند، به همین دلیل باید گفت، اگرچه این گروه‌ها در روش و تاکتیک ممکن است، تفاوت‌هایی با یکدیگر داشته باشند، اما آیا می‌توان آمریکا را پیام‌آور صلح و انسانیت در منطقه دانست یا اینکه باید آن را در راس تروریست‌ها قرار داد؟ سؤال دیگر اینکه رژیم صهیونیستی در رخ‌دادهای تروریستی منطقه کجای معادله قرار می‌گیرد؟

به همین دلیل است که مشاهده می‌کنیم، ائتلاف بین المللی آمریکا در عراق حتی نتوانست منطقه‌ای کوچک، بی‌اهمیت ویا دور افتاده‌ای را در این کشور از وجود داعش پاکسازی کند یا موجب توقف پیشروی آن در برخی مناطق عراق شود.

عملکرد ائتلاف ضد داعش آمریکا در سوریه نیز وضعیتی بهتر از عراق نداشت، بر هیچ کس پوشیده نیست که جنگنده‌های این ائتلاف به جای مواضع داعش، مواضع گروه‌های دیگر مانند «جبهه النصره» و «گروه خراسان» را هدف گرفتند، و یا اینکه هدف گیری‌ها علیه داعش اشتباه بودند، یا نقاطی را شامل می‌شدند که توسط داعش تخلیه یا پیشتر توسط نیروی هوایی و یگان توپخانه ارتش سوریه گلوله باران شده بودند.

همانگونه این ائتلاف موفقیتی در مقابله با داعش در «عین العرب» یا همان «کوبانی» نیز نداشت و هیچ‌گاه مانع دولت ترکیه از کمک به این گروه نشد.

ب) رهاوردهای ائتلاف زمینی ضد داعش

رهاوردهای ائتلاف زمینی ضد داعش که در محور مقاومت خلاصه می‌شود، فراتر از آن است که آن را در قالب شکست حصر «آمرلی» و آزادسازی منطقه «جرف الصخر» در عراق یا پیروزی‌های ارتش سوریه در استان‌های حلب و حماه و توقف پیشروی داعش به سمت عین العرب توسط مبارزان کُرد یا مقابله حزب الله با گروه‌های سلفی تکفیری در شمال این کشور لبنان و کمک به ارتش سوریه در مبارزه‌اش علیه گروه‌های تروریستی تکفیری ملاحظه کرد، چراکه مبارزه ائتلاف زمینی ضد داعش از سال‌ها پیش آغاز شده بود، زمانی‌که در 15 مارس سال 2011 میلادی جرقه فتنه‌ای بزرگ و سازمان یافته در شهر «درعا» در جنوب سوریه با شعار نویسی چند جوان ساکن این شهر آغاز شد و محور مقاومت ریشه این فتنه و جرقه را دریافت و از آن زمان تاکنون به مقابله با آن برخاسته و در برابر ترفندهای آن ایستادگی و مقاومت می‌کند.

رهاوردهای ائتلاف زمینی ضد داعش را نمی‌توان در آمرلی، جرف الصخر، کوبانی یا طرابلس جست‌وجو کرد، بلکه باید در مقاومت سه سال و نیمه این محور در برابر انواع و اقسام تروریسم منطقه‌ای مشاهده کرد که اگر این مقاومت و ایستادگی نبود، هم اکنون داعش بسیاری از کشورهای منطقه از جمله عربستان سعودی را به تصرف خویش درآورده بود، به جرات می‌توان گفت، اگر منطقه تاکنون به لبه پرتگاه سقوط هدایت نشده و از آن پرتاب نشده مقاومت و ایستادگی محور مقاومت بود.

یکی دیگر از موفقیت‌های محور مقاومت را باید در روشن سازی و آگاه سازی افکار عمومی ملاحظه کرد. در حالی‌که در ابتدا حوادث سوریه انقلاب و عملیات‌های تروریستی القاعده در عراق تلاش برای نجات اهل سنت این کشور از انتقام‌گیری‌ شیعیان و تبعیض و به حاشیه رانده شدن و ظلم و ستم شیعیان علیه اهل سنت القا شده بود و رسانه‌های غربی و مغرض عربی هرآنچه در توان داشتند، را برای چنین جریان‌سازی بکار گذاشتند، محور مقاومت موفقیت شد، در عرصه رسانه‌ای، تبلیغی، روانی و روشنگری افکار عمومی، ائتلاف بین المللی هوایی – فضایی ضد داعش را شکست دهد. هم اکنون کمتر کسی را می‌توان یافت که به شعارهای تبلیغاتی آمریکا و هم پیمانانش در مبارزه با داعش و تروریسم در منطقه باور داشته باشد.

سکوت آمریکا و هم پیمانان غربی و منطقه‌ایش در برابر قتل عام اهالی سنجار، تلعفر و آوارگی بیش از یک میلیون و 800 هزار عراقی در حمله اخیر داعش به موصل و دیگر مناطق شمالی این کشور و عدم واکنش در قبال تجاوزات 2 ماهه اول داعش در عراق که می‌توانست، بهترین فرصت برای در نطقه خفه کردن این غده سرطانی باشد، در کنار عملیات‌های محدود و بی‌اهمیت ائتلاف ضد داعش که با وجود در اختیار داشتن مدر‌ن‌ترین تجهیزات و تسلیحات نظامی نتوانسته ضربه‌ای حتی کوچک به داعش وارد کند، بلکه آن را تهاجمی‌تر از گذشته نیز کرده،‌ تردیدها در قبال ضد داعشی بودن ائتلاف بین المللی آمریکا را دو چندان کرده و موجب شده تا افکار عمومی نتوانند ضد تروریستی بودن این ائتلاف باور کنند.

نتیجه سخن

از آنچه گذشت می‌توان نتیجه گرفت که هم اکنون محور مقاومت در منطقه با وجود تمام مشکلات و چالش‌هایی که با آن مواجه بوده و هست، نه تنها توانسته موجودیت که حقانیت خود را نیز به اثبات برساند. هم اکنون افکار عمومی جهان بیش از آنکه مبارزه آمریکا و هم پیمانان منطقه‌ایش علیه داعش و تروریسم را باور داشته باشند، محور مقاومت و حقانیتش را باور دارند و این پیروزی بزرگ بی‌شک بدون صبر و ایستادگی کشورهای عضو این محور به رهبری ایران هیچ‌گاه محقق نمی‌شد.