سیاسی 20:59 - 02 آبان 1393
نقد مقاله "یکسال پس از مقاله‌ی دکتر غروی" در راه دیگر
اخلاق گرایی و عبادت جز خدمت به خلق نیست و خدمت به خلق از طریق قدرت و حکومت اسلامی، بهتر از شرایط دیگر، قابل تحقق است و از طریق سازوکارحکومت اسلامی به مردم خدمت وعدالت اجرا می شود و اگر کسانی مثل داعش سواستفاده کنند، حسابشان از سیاست و اسلام جداست و همان طور که امام خمینی ره بارها تاکید کردند دیانت ما عین سیاست ما و سیاست ما عین دیانت ماست...

گروه فرهنگی - سایت راه دیگر، در تاریخ 22 مهر 93 در مقاله ای با عنوان "یکسال پس از مقاله‌ی دکتر غروی" به قلم فرزانه بذرپور، نکاتی را در رابطه با یادداشت دکترغروی در روزنامه بهار در یک سال پیش مطرح کرده است.






امامان و فقها، همواره در نقد قدرت یا تشکیل حکومت اسلامی کوشش کرده اند


نویسنده به بهانه سالگرد انتشار  مقاله ی دکتر علی اصغر غروی در روزنامه بهار به مناسبت عید غدیر که با واکنش های مختلفی در بین مومنان  و مسلمانان و برخی مسوولان مواجه شد و در اعتراض به این مقاله، روزنامه بهار نیز توقیف شد، ادعا کرده که یادداشت دکتر غروی می توانست پایه ای باشد برای گفتگو درباره ی درد کهن شیعه و سنی و حل اختلافات مسلمانان که از قضا هر روز شکل و روند تازه ای پیدا می کند!
راه دیگر نوشته است: یکسال پیش دکترغروی به بحث تئوریکی درباره ی فلسفه ی سیاسی اسلام پرداخت و اشارتی تاریخی کرد که اسلام یا هر دینی برای بر پایی حکومت نیامده است و دین برای سازندگی انسان و رشد اخلاقی اوست تا آزادانه و به انتخاب در حکومت مشارکت کند و حاکم نه ولی امر که نهایتا وکالتی برای رتق و فتق امور مردم دارد و بس.
به گزارش بولتن نیوز، این نگرش نویسنده راه دیگر، نشان می دهد که افرادی که به دنبال روش های غربی و دموکراسی غربی هستند، برای آن که موضوع حکومت را از اندیشه های اسلامی به حاشیه ببرند و اندیشه اسلامی را تنها به  اعمال و رفتار و مسائل شخصی و اخلاقی محدود نمایند، سعی دارند که  نظریات حکومت اسلامی را به شکل های مختلف انکار کنند. اما باید توجه داشته باشند که محدود کردن اندیشه اسلامی و دین اسلام به امور اخلاق و تقوا و احکام دینی، ظلم به دین است زیرا اساسا دین و علمای دین و امامان و خلفا  و پیشوایان دینی، از طریق حکومت اسلامی و ایجاد نهادهای مناسب دینی در جامعه است که می توانند در خدمت به مردم وایجاد عدالت حرکت کنند. 
اگر امامان و علمای دینی ابزار قدرت و خدمت و حکومت را نداشته باشند و در جامعه حاضر نشوند و تنها به اندیشه، کتاب، مسجد، مدرسه و مکتب و... محدود شوند،‌عملا قدرت اجرایی، منابع مالی و اقتصادی و... را برای اثرگذاری بر روند خدمت به جامعه نخواهند داشت و تنها می توانند به توصیه های دینی محدود شوند. 
اگرچه ورود به ساختار حکومت و مسائل اجرایی، مشکلات و پیچیدگی های خاص خود را دارد و ممکن است مشکلاتی پیش آید که حاکمان و مسوولان جامعه را مسوول این مشکلات معرفی نمایند، اما در حقیقت حضور اندیشمندان اسلامی در بین مردم و در مسائل اجرایی و حکومتی، باعث حرکت بهتر حکومت و تقویت عدالت می شود و اگر مشکلاتی مثل مشکلات امروز جامعه ما و کشورهای دیگر مشاهده می شود، باید توجه داشت که دلایل متعددی برای آن وجود دارد و نیاز به سازماندهی و تقویت و به روز شدن حکومت دارد و نباید تصور شود که اگر مشکلی ایجاد شد، باید علما کناره گیری کنند و کار حکومت را به دیگران بسپارند و...
اسلام در سیره نبوی، در گفته ها و رفتارهایی که از امامان معصوم به جای مانده است به هیچ وجه بی توجه به مسائل حکومت، جامعه و مردم نبوده است. پیامبراسلام، بسیار بر ضرورت رسیدگی به حق الناس، حقوق مردم، حاکمان و... تاکید داشته اند. تمام تلاش های ایشان همگی در برپایی حکومت و جامعه ای بوده که خدمت به خلق را در نظر داشته باشند و اسلام را به سایر نقاط جهان معرفی نمایند تا مردم جهان را هدایت کنند. 
امام علی علیه السلام نیز چه در زمان خلافت خود و چه در زمان های دیگری که به حکومت اسلامی و مردم مشاوره می دادند و برای حقوق مردم تلاش داشتند، بارها تاکید کرده اند که حکومت اسلامی و علما و افراد دانا و اندیشمند باید در جریان مسائل جامعه، با جدیت و حضور به موقع،  از انحراف ها جلوگیری نمایند و به حقوق مردم رسیدگی کنند. 
توصیه های امام علی به فرمانداران ولایات مختلف و از جمله توصیه ها ونامه معروف ایشان به مالک اشتر نیز نشان می دهد که تاچه حد نسبت به مسائل حکومت وحقوق مردم حساس بوده اند  و به آن توجه داشته اند و بی تفاوت به حکومت اسلامی نبوده اند 
لذا نباید تصور شود که امام علی تنها با فشار مردم به حکومت و خلافت رضایت دادند. ایشان حتی در دوره های دیگر، نیز حساسیت قابل توجهی نسبت به مسائل حکومت و مردم داشتند. حتی در زمان حیات پیامبر اسلام، امام علی در صف اول رسیدگی به مسائل جامعه و سیاست وجنگ و حقوق مردم بوده اند. اگر در آن زمان خلافت را پذیرفته بودند برای آن بود که مشکلات پیش آمده حضور ایشان را طلب می کرد و مردم نیز آمادگی حضور ایشان را داشتند و اتفاقا همان مشکلات ریشه ای و تخلفات عده ای از متعصبان و بی دین ها وناکثین و قاسطین و مارقین بود که باعث تداوم مشکلات و جنگ های امام علی با آنها شد. 
لذا چگونه می توان این تاریخ غنی وحضور امامان در صحنه های مختلف تاریخی و سیاسی و حکومت ها را نادیده گرفت و اعلام کرد که امامان به مسائل حکومت و مسائل دنیوی بی توجه بوده اند. لذا علمای شیعه وسنی در شرایط مختلف تاریخی در کنار مردم بوده اند و در نقد قدرت و حکومت و در یاری رساندن و مشاوره به حکومت اسلامی کوشش کرده اند. 
توصیه ها، احادیث و تاکیدهای بسیاری از امامان معصوم در رابطه با حکومت و حقوق مردم گفته شده است و مشارکت امامان معصوم درجنگ ها، امور جامعه، دفاع از حقوق مردم و... چیزی نیست که قابل کتمان باشد. 
حتی حرکت امام حسین و امام حسن نیز در راستای حکومت و نقد قدرت بوده و برای به قدرت رسیدن افرادی که شایستگی خدمت به جامعه و حرکت در جهت اجرای فرامین و مقررات اسلامی را داشته اند، حرف داشته اند و در عمل نیز این موضوع را به اثبات رسانده اند.
در تمام دوره های بعدی و در زمان امامان معصوم نیز نقد قدرت موضوع مهم و اساسی بوده و آنها نسبت به حکومت و حقوق مردم و اجرای اندیشه های اسلامی بی تفاوت نبوده اند. اگر آنها در راس قدرت نبوده اند، به این معنی نیست که خلافت و تشکیل حکومت اسلامی را قبول نداشته اند.  
شاهد مدعا، ولایتعهدی امام رضا علیه السلام است که به عنوان راهکاری برای خدمت به مردم و تشکیل حکومت اسلامی و اجرای توصیه های اسلامی در زمینه حکومت، پیگیری کردند که به سهم خود در روشن سازی حضور امامان در امور جامعه و نگاه آنها به حکومت اسلامی مفید بوده است و لذا نمی توان این مسائل را به معنای بی توجهی امامان وعلمای اسلام نسبت به تشکیل حکومت اسلامی تحلیل کرد.  
به عبارت دیگر، اگر شرایط برای خلافت امام حسن یا پیروان ایشان  نیز فراهم می شد، قطعا ایشان برای خدمت به مردم یا خودشان مثل امام علی وارد صحنه می شدند و یا شخص صالح  و شایسته ای را  برای خدمت به مردم انتخاب می کردند و آنچه اتفاق افتاده به معنی بی توجهی امامان به مسائل مهم جامعه اسلامی یعنی حکومت نیست.
یکی از دلایل قیام امام حسین برعلیه یزید نیز در ارتباط با مواردی است که امام حسن بر آنها تاکید داشتند که معاویه حق ندارد پس از خود، کسی را به خلافت انتخاب کند و خلافت نباید موروثی باشد و لذا انتخاب یزید به خلافت بعد از معاویه، از موارد مطرح در آن زمان بوده که با انتقاد امام حسین مواجه شد. 
براین اساس، و در حالی که بخشی از عمر بابرکت امامان و حتی علمای بعد از ایشان، ‌در راه اصلاح امور و تشکیل حکومت اسلامی، مشروطه خواهی و... بوده است، نمی توان چنین ادعا کرد که امامان نسبت به حکومت اسلامی بی تفاوت بوده اند و اندیشه اسلامی و امامان و ... تنها به مسائل اخلاقی و دینی پرداخته و دین را یک موضوع شخصی و برای اعتلای فرهنگ واخلاق مردم ارزیابی کرده و برای تشکیل حکومت اسلامی تلاش نکرده اند. بلکه باید توجه داشت که حتی در زمان مشروطه نیز علما برای تغییر و تحول در حکومت، و تشکیل مجلس و... وارد صحنه شده اند و اینها نیز نشانه بی تفاوتی نیست.
همواره در اندیشه ها و توصیه های علما و فضلا و روحانیون در 1400 سال گذشته، موضوع حکومت و نحوه عمل حاکمان مورد توجه بوده است و لذا نمی توان موضوع امامت و عملکرد فقها را تنها در توصیه های اخلاقی برای رشد و گسترش اخلاق خلاصه کرد. 
راه دیگر نوشته است: غروی فرصت یافت در مقالاتی که در جرس انتشار یافت گفته اش را بسط داده و به ابهامات پاسخ  گوید. با نگاهی به مقالات بعدی می توان این نکته اساسی را دریافت که دکتر غروی، مقام دنیوی خلافت را از صفات ذاتی امام نمی دانست. دکتر غروی می گوید:  ..... چه بسا امام علی در دوره ی خلفای راشدین سعی و تلاشی برای رسیدن به خلافت اسلامی نکرد و اگر حضور چشمگیر مردم و خواست ایشان پس از قتل عثمان نبود، امام علی همچنان بر کرانه ی قدرت می رفت.
 این نحوه تحلیل نویسنده نشان می دهد که امامت را تنها در سطح زهد و تقوا محدود کرده اند و رابطه شخص و امام با خداوند را مطرح ساخته است. اگرچه امامان در راه تقوا واخلاقیات بسیار کوشش کرده اند تا جامعه و مردم الگوی مناسب را داشته باشند و حتی حاکمان از تقوا و اخلاق وعدالت برخوردار باشند، اما  موضوع امامت تنها در سطح تقوا خلاصه نمی شود وحضور امامان در بین مردم، قیام امام حسین، مکتب امام جعفرصادق، پیگیری علم و دانش توسط امام باقر و سایر مبارزات و تلاش های امامان در نقد قدرت و حکومت، همگی ناظر بر این امر است که امامان به کار حکومت توجه داشته و تنها در اخلاق و نماز و روزه محدود نبوده اند بلکه به حقوق مردم و عدالت و... نیز توجه داشته اند. 


نویسنده سپس با انتقاد از نظریه  توجه به حکومت در اندیشه های اسلامی می گوید: در حالی که امام علی به دنبال قدرت نبود و قدرت را میراث خود نمی دانست، اما در حال حاضر  عده ای معتقدند  که امام و علمای بعد از ایشان باید به دنبال قدرت باشند. 




راه دیگرادعا کرده که پرداختن به بحثی که دکتر غروی باب آن را گشود این روزها اهمیتش بیشتر هم آشکار شده است وقتی میبینیم داعش به دنبال قدرت و حکومت است! 
در این زمینه نیز باید توجه داشت که خطا در روش داعش و ادعای تشکیل حکومت اسلامی توسط یک گروه تروریست و ظلم کردن به مردم به نام دین و حکومت، نمی تواند مبنای آن باشد که نباید حکومت اسلامی مورد توجه باشد. این که در هر حکومتی، خطا و تخلفی باشد یک امر طبیعی است و حاکم اسلامی و دادگاه ها باید به تخلفات رسیدگی کنند. 
حتی در زمان امام علی  نیز کسانی به مردم ظلم می کردند و قصد انحراف حکومت را داشتند و به نام حکومت اسلامی و اسلام به مردم ظلم کردند و امام علی با آنها برخورد کرد و حتی امام علی به قاضی و محکمه مراجعه می کرد.... 
در نتیجه باید توجه داشت که مشکل در تشکیل حکومت اسلامی نیست ومشکل در این نیست که عالم فاضل و فقیه جامع الشرایط نباید به دنبال تشکیل حکومت اسلامی باشد، بلکه مشکل در اعمال و رفتار افراد جامعه و کسانی است که به هر نامی سعی دارند تخلف کنند واز قانون اسلام تخطی کنند. 
لذا چه حکومت دموکراسی غربی باشد و چه حکومت اسلامی باشد، ممکن است که عده ای از نام دموکراسی یا از نام اسلام و حکومت اسلامی، سواستفاده کرده و به مردم ظلم نمایند و یا راهی را بروند که عرف جامعه آن را نمی پسندد.
در نتیجه تلاش فقها و روحانیون وامامان برای تشکیل حکومت اسلامی و اجرای عدالت، کاری پسندیده  و شایسته و برای عدالت و خدمت به مردم بوده است و نباید انحراف وخطاها و ظلم هایی که پس از تشکیل حکومت، ایجاد می شود را به حساب  آن گذاشت که اساسا امامان به مسائل دنیوی بی توجه بوده اند و تنها به تقوا و زهد توجه داشته اند. 
زیرا اتفاقا اخلاق گرایی و عبادت جز خدمت به خلق نیست و خدمت به خلق از طریق قدرت و حکومت اسلامی، بهتر از شرایط دیگر، قابل تحقق است و امامان و فقها و ولایت فقیه سعی دارد که از طریق سازوکارحکومت اسلامی به مردم خدمت وعدالت اجرا شود و اگر کسانی در این چارچوب تخلف کنند و مثل داعش سواستفاده کنند، حسابشان از سیاست و اسلام جداست و همان طور که امام خمینی ره بارها تاکید کردند دیانت ما عین سیاست ما و سیاست ما عین دیانت ماست و لذا کار سیاست و حکومت جدای از اندیشه اسلامی و تقوا و اخلاق گرایی ورابطه با خداوند نیست و خداوند متعال  و پیامبر نیز بارها توصیه کرده اند به خدمت به خلق و ایجاد فرصت هایی که از طریق حکومت برای خدمت به مردم ایجاد می شود. 

5028758
 
پربازدید ها
پر بحث ترین ها

مهمترین اخبار سیاسی

سیاسی
«باشگاه خبرنگاران» داود منظور رئیس سازمان برنامه و بودجه معتقد گفت: بر اساس گزارش مرکز آمار ایران، رشد اقتصادی ۶.۷ دهم درصدی در ۹ ماه اول سال ۱۴۰۲ تحقق یافته است.
سیاسی
«باشگاه خبرنگاران» عضو کمیسیون کشاورزی گفت: دولت در مهار آب‌های مرزی توجه داشته باشد چون در سیلاب اخیر در سیستان و بلوچستان بیشتر آب‌ها به دریا ریخته شد.
سیاسی
«باشگاه خبرنگاران» کارشناس غرب آسیا گفت: بعد از جنگ غزه، کابینه نتانیاهو دچار فروپاشی خواهد شد و مجبور است انتخابات زودهنگام برگزار کند.
سیاسی
«باشگاه خبرنگاران» امیر عبداللهیان از سفر رئیس‌جمهور به عشق‌آباد در آینده خبر داد و گفت: امیدواریم در هفته‌های آینده شاهد جهشی در حجم تبادل تجاری بین دو کشور باشیم.
سیاسی
«باشگاه خبرنگاران» وزیر امور خارجه که به منظور رایزنی با مقامات عالی ترکمنستان عازم این کشور شده بود، پنجشنبه شب نهم فروردین ماه عشق‌آباد را به مقصد تهران ترک کرد.
سیاسی
«باشگاه خبرنگاران» وزیر دفاع و پشتیبانی نیرو‌های مسلح با رئیس مجلس شورای اسلامی دیدار و گفتگو کرد.
سیاسی
«باشگاه خبرنگاران» وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران که به ترکمنستان سفر کرده است، با سردار بردی محمدف رئیس جمهور این کشور دیدار کرد.
سیاسی
«باشگاه خبرنگاران» نوروزی گفت: ایران یکی از معدود کشور‌هایی است که دانش و فناوری جداسازی ایزوتوپ‌ها را به شکل بومی توسط دانشمندان جوان خود کسب کرده است.
سیاسی
«باشگاه خبرنگاران» رییس جمهور گفت:مردم غزه نه تنها منتظر حمایت برخی دولت‌های اسلامی نماندند بلکه با مقاومت بی‌نظیر خود بی‌خاصیت بودن نهادها، تشکل‌های بین‌المللی مدعی حقوق بشر را ثابت کردند.
سیاسی
«باشگاه خبرنگاران» قالیباف گفت: هیمنه رژیم صهیونیستی با تمام راهبرد‌های تکنیکی و تاکتیکی در حوزه داخلی و خارجی در همان هفته نخست پس از عملیات طوفان الاقصی فرو ریخت.

مشاهده مهمترین خبرها در صدر رسانه‌ها

صفحه اصلی | درباره‌ما | تماس‌با‌ما | تبلیغات | حفظ حریم شخصی

تمامی اخبار بطور خودکار از منابع مختلف جمع‌آوری می‌شود و این سایت مسئولیتی در قبال محتوای اخبار ندارد

کلیه خدمات ارائه شده در این سایت دارای مجوز های لازم از مراجع مربوطه و تابع قوانین جمهوری اسلامی ایران می باشد.

کلیه حقوق محفوظ است