این مترجم در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، درباره سود و ضرر پیوستن ایران به قانون بین‌المللی کپی‌رایت گفت: به دلایل مختلف مخالف پیوستن به این قانون هستم. اگر خارجی‌ها می‌گویند مشکلات نشر ما به خاطر نپیوستن به قانون جهانی کپی‌رایت است به خاطر این است که با وضع خاص مملکت ما آشنا نیستند. چون ما برای پیوستن به این قانون مشکلات زیادی داریم. بر همین مبنا پیوستن به آن کاملا به ضرر ما تمام خواهد شد. مسئله هم صرفا مربوط به مسائل اقتصادی نیست، بلکه به مسائل فرهنگی برمی‌گردد.

دیهیمی اظهار کرد: مهم‌ترین آسیب هم این است که در حال حاضر پرداخت پول و حق کپی‌رایت تنها از سوی یک‌سری از ناشران بزرگ امکان‌پذیر است. در عین حال طرف خارجی هم از این‌که ترجمه در ایران با چه کیفیتی انجام می‌شود بی‌اطلاع است. در نتیجه در این صورت تنها سرمایه‌گذاران و ناشران بزرگ امکان خرید و ترجمه آثار را پیدا می‌کنند.

او در پاسخ به این‌ سوال که آیا ترجمه و چاپ آثار بدون پرداخت حق‌التألیف از نظر اخلاقی درست است، گفت: ما می‌توانیم بدون این‌که به معاهده کپی‌رایت بپیوندیم اخلاق را رعایت کنیم. اول این‌که اکثر کتاب‌هایی که در ایران ترجمه می‌شوند دوره قانونی پایبندی به قانون حق‌التألیف‌شان گذشته است. درباره ترجمه آثار کسانی که زنده هستند نیز می‌توان با کسب اجازه این مشکل را برطرف کرد چون عموم مولفان خارجی هم وقتی با چنین موقعیتی مواجه می‌شوند از طرف ایرانی طلب پول نمی‌کنند، بنابراین می‌توان با چنین رویکردی از نظر اخلاقی به این مسئله سروسامان داد.

او به مواردی که خود از طرف مقابلش اجازه گرفته است اشاره کرد و گفت: من برای ترجمه کتاب «درآمدی بر جامعه‌شناسی» از مولف آن آقای فیل زاکرمن اجازه گرفتم و ایشان نه تنها اجازه دادند و طلب پول نکردند، بلکه از این کار حمایت هم کردند.

دیهیمی در واکنش به این نظر که گفته می‌شود یکی از دلایل معرفی شدن آثار نویسندگان ایرانی در خارج از ایران همین مسئله نپیوستن به قانون بین‌المللی حقوق مولف است، گفت: این دلیل خیلی موجه نیست. دلیل ترجمه نشدن و معرفی نشدن آثار نویسندگان ما به دیگر زبان‌ها مشتری نداشتن آثار است. حتی آثاری مثل آثار آقای دولت‌آبادی هم که تا به حال ترجمه شده محدود است. برخی دیگر هم که قانون کپی‌رایت بر آن‌ها مترتب نیست. بنابراین پیوستن به کپی‌رایت جهانی به هیچ وجه باعث رونق ترجمه و فروش آثار ما در خارج از کشور نخواهد شد.

او افزود: ضمن این‌که با توجه به محدود بودن مخاطب آثار ایرانی در خارج از کشور برای مترجم خارجی صرف نمی‌کند که اثر ایرانی را تنها به خاطر چند صد نسخه ترجمه و منتشر کند. بنابراین درباره مسئله کپی‌رایت به نظرم باید مسائل و مشکلات را واقعی دید. مشکلات ما در زمینه نپیوستن به کپی‌رایت در حال حاضر خیلی جزیی و کاملا قابل برطرف کردن است، در صورتی که ما برای پیوستن به کپی‌رایت جهان فاصله زیادی داریم که نیازمند شناختن مشکلات نشر است.

او همچنین به مشکلات دیگر نشر ایران اشاره کرد و گفت:‌ پایین بودن تیراژ کتاب در ایران و همچنین پایین بودن قیمت آن از مشکلات نشر ماست. کتاب در مملکت ما فوق‌العاده ارزان است که اگر آن را به قیمت دلار محاسبه کنیم، تقریبا یک‌دهم قیمت کتاب در اروپا می‌شود. در این قیمت یک کتاب 700 صفحه‌ای با جلد گالینگور در ایران نهایتا 35 هزار تومان یعنی معادل 10 دلار است در حالی که قیمت چنین کتابی در خارج از کشور حدود 70 دلار است، بنابراین از این نظر هم ما یک اختلاف زیاد با بازار جهانی داریم. اما همین قیمت یک‌دهم در داخل کشور هم برای خانوار هزینه سنگینی است، به طور مثال یک دانشجو اگر بخواهد ماهانه 10 کتاب بخرد باید هزینه زیادی بپردازد که برایش سنگین است. به همین خاطر است که می‌گویم مشکلات ما در حوزه نشر زیاد هستند.

دیهیمی گفت: باید مسئله پیوستن به قانون کپی‌رایت و مشکلات نشر ما به صورت جدی‌تر شکافته شود و نظرهای کارشناسی باید همه‌جانبه‌نگر باشد.

انتهای پیام