به گزارش خبرنگار مهر، ساختمان استوانه ای شکل تئاتر شهر را که رد کنیم از کنار جمعیت مترو سوار ایستگاه چهارراه ولی عصر که بگذریم به پارک کوچک دانشجو رسیده ایم. حوض بزرگی که پیرمرد و پیرزنهای بازنشسته صندلی های اطرافش را پرکرده اند.صندلی خالی برای جوانترها هم هست. اما آنها ترجیح می دهند ایستاده گوشه ای از پارک دور هم جمع شوند و برخی نیز بی هدف در پارک قدم می زنند. کودکی از میان چهره های تازه به دنبال مشتری فال هایش است .

غروب است و خیابان حاشیه پارک،ترافیک سنگینی دارد.اما آرامش وسکوت درپارک حکمفرمااست.انگار پیرترها که مشتریان دائمی پارک هستند حرف هایشان برای هم ته کشیده باشد.خیره اند به اوج و فرودهای فواره های حوض.اما در کناراین سکوت وآرامش صحنه هایی می بینی که نمی توانی به سکوت و آرامش این پارک اعتماد کنی.مردانی که چهره ای زنانه دارند وبا تاریک شدن هوا بر تعدادشان افزوده می شود.

بوفه ای در ابتدای پارک است. به بهانه خریدن چای می روم و از مردم فروشنده درباره حال و هوای پارک می پرسم می گوید: این پارک یکی از پر آسیب ترین پارک های تهران است که می توان در آن کلکسیونی از آسیب های اجتماعی را در آن یافت حتی با وجود حضور پلیس هم نمی توان در این پارک احساس امنیت کرد .

کمبود سرویس بهداشتی در پارک دانشجو

پسر جوان که ترم سه رشته حقوق است و از مشتریان بوفه می گوید: این جا کمی که زیاد مکث کنی گمان می کنند مشتری هستی، حالا یا ساقی ها یا مردانی که به دنبال مشتری برای خودشان هستند. برای همین نباید این جا زیاد به کسی خیره شوی. حرفهای او را زنی میانسال که در همسایگی این پارک زندگی می کند هم تایید می کند . او می گوید: دختر دانشجویش حتی از رد شدن از این پارک هم حذر می کند وترس دارد. او از مزاحمتهایی می گوید که مشتریان این پارک برای محلشان ایجاد کرده اند.

این خانم 35 ساله سه مسئله کمبود سرویس بهداشتی، شلوغی بیش از حد و کمبود نظافت را مهمترین مشکلات پارک دانشجو می داند و می گوید: به دلیل شلوغی پارک دانشجو و صف طولانی سرویسهای بهداشتی این پارک برخی از افراد داخل پارک در کوچه های اطراف قضای حاجت می کنند که مشکلات بهداشتی بسیاری برای مردم محله ایجاد کرده است .

او ادامه می دهد: از مانی که مترو افتتاح شده است اوضاع نظافت این محل بدتر شده است چیپس و تخمه و... که می خورند نظافت می شود اما سطل زباله بسیار کم است و این زباله ها وضع جوی ها را خراب می کند و جمعیت موش ها را بسیار افزایش داده است. به جز نظافت تجمع اراذل و اوباش مهمترین معضلی است که خانم میانسال به آن اشاره می کند و می گوید: آدمهای با تیپ های عجیب و غریب در پارک جمع می شوند و آسایش و آرامش را از ساکنان سلب می کنند و آن احساس امنیتی که باید در این فضای سبز داشته باشیم، نداریم .

در هرگوشه از این فضای دایره ای  تصویری از معضلی اجتماعی است. از کودکان کار گرفته تا زنان خیابانی سالخوره و جوان. از توزیع کننده مواد مخدر تا کارتن خواب ها و متکدیان .اما کدام معضل مردم را این پارک فراری داده است .

مهمترین آسیبهای پارک دانشجو

دانشجوی 23 ساله ای که به علت نزدیکی محل تحصیلش به پارک دانشجو در هفته چند روز از این مکان عبور می کند مسئله کودکان کار را مهم ترین آسیب های پارک دانشجو می داند و می گوید:"این بچه ها علاوه بر این که روح و احساس ادم را جریحه دار می کنند، چون آدم می بیند که این ها به خاطر شرایط بد خانواده مجبور هستند در سن پایین کار کنند و در معرض آسیب هم قرار دارند در حالیکه این ها اگر حمایت شوند بعید نیست که فردا همین کودک تبدیل به یک نخبه شوند. "

اما مدیر امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری ناحیه 4 که پیشتر کارشناس آسیب های اجتماعی  محل استقرار پارک دانشجو بوده است می گوید:مهم ترین آسیب پارک دانشجو قرار گرفتن یا استقرار دو گروه از افراد اختلالات جنسی است که در واقع می توان گفت  سه گروه  بحث دختران فراری و زنان روسپی را هم می توان در همین مقوله قرار داد . دو گروه از افرادی که به ظاهر هیچ علائم و نشانه ای ندارند . کسانی که همجنس گرا هستند که ظاهر قضیه هیچ چیز را نشان نمی دهد . معمولا از دم دم های غروب تاریک شدن هوا تا 12 شب افراد با سن های مختلف یعنی هیچ محدودیتی وجود ندارد .

در آن جا از پسر 14،15 ساله تا پیرمرد 60 تا 70 ساله . این ها هم همجنسگرا هستند و هم دو جنسه . بر اساس پژوهشی که شهرداری منطقه 11 منتشر کرده است ،مهمترین آسیب پارک دانشجو تجمع افراد دارای اختلال جنسی است.

او در خصوص آسیب های کلی منطقه نیزمی گوید: درشمال این منطقه که بوستان دانشجو است دو موضوع داریم یکی بحث دوجنسی ها است و یکی هم بحث اعتیاد.در مرکز منطقه سرقت و فروش کالاهای نامرغوب و دزدی و در جنوب هم بحث اعتیاد و کارتن خوابی . مهم ترین آسیب ها و معضلات موجود به شمار می روند .

نتایج یک پژوهش در خصوص پارک دانشجو

به گفته یکی از پژوهشگران اجتماعی این محله می گوید: خیلی از مراجعین پارک افرادی هستند که مشکلات روانی شدید دارند. فضای پارک فضای امنی نیست و حتی یک خانم محجبه نیز در این پارک نمی تواند راحت باشد و امنیت ندارد .بر اساس نتایج یک آماری گیری از میان 100 تن از مراجعه کنندگان پارک دانشجو که 68درصد آنها مرد و 32 نفر آنها زن بودند  توزیع فراوانی و درصدی مسائل غیر عادی پارک از دید پاسخگویان چنین بود؛بیش از 40 درصد پاسخگویان مسئله مردان زن نما و زنان مرد نما یعنی افراد مبتلا به اختلال جنسی را مهم تراز سایر مسائل دانسته اند .مسئله مواد مخدر در رده دوم قرار داشته و کودکان کار سومین جایگاه را در میان آسیب های پارک داشنجو دارند . در سال های گذشته در مواقعی حتی مصرف علنی مواد مخدر در پارک داشنجو مشاهده می شد اما در حال حاضر مصرف علنی مواد در پارک دیده نمی شود .

بخشی ازاین مسئله به خاطر نظارت بیشتر نیروی انتظامی است . یکی از همسایگان پارک که ساکن کوچه مجاور پارک است می گوید: در گذشته معتادها و کارتن خواب ها بسیار زیاد بودند اما حالا به دلیل حضور پلیس و جمع آوری شبانه افراد مشکوک این گونه مسائل به صورت علنی وجودندارد .

براساس پژوهش منتشر شده توسط شهرداری منطقه یکی از مسائل برجسته در پارک دانشجو حضور و تجمع افرادی است که از آنها تحت عنوان بیماران اختلالات جنسی یاد می شود .

این افراد دو دسته اند: گروهی از آنها دو جنسه هستند و گروهی نیز افرادی هستند که به همجنس خود تمایل دارند . محل تجمع و رفت و آمد آنها ضلع شمالی پارک است و در محدود پارک  تا پل کالج در تردد هستند. این افراد به گروه  سنی  یا اجتماعی خاصی محدود نیستند ،در بین آنها هم نوجوان 15 ،16 ساله است و هم افراد سالخورده . پارک دانشجو به عنوان پاتوق برای این افراد شناخته شده است .

چرا به پارک دانشجو نمی رویم

فعالیت این افراد معمولا با تاریک شدن هوا آغاز می شود و در روزهای پایانی هفته بیشتر از روزهای دیگر است . برخی از این افراد که در پارک حضور همیشگی دارند . همدیگر را کامل می شناسند . برخی از آنها یک شریک جنسی ثابت دارند. علائم و نشانه هایی رفتاری خاصی در میان آنها وجوددارد که همدیگر را شناسایی می کنند .ابتدا چند بار از کنار هم رد می شوند و به همدیگر زل می زنند .این زل زدن تا فاصله یک متری بعد از رد شدن ادامه دارد و سر در یک زاویه 90درجه می چرخد . سپس روی یک نیمکت نشسته و صحبت های خود را آغاز می کنند.

یکی دیگر از مسائل و آسیبهای موجود در پارک دانشجو مسئله کودکان کار است. البته این مسئله خاص پارک دانشجو نیست و شاید20کودک کار و خیابان در این محدوده وجود دارد .

اما چرا وجود تئاتر شهر هم نتوانسته فضای این پارک را فرهنگی کند .  یکی از دانشجویان رشته تئاتر که روی صندلی های سیمانی کنار ساختمان استوانه ای نشسته است می گوید: رفتن به فضای پارک یعنی چسباندن خود به مجموعه ای از انگ های اجتماعی . کسانی که به این بوستان می آیند خودبه مشکلات پارک آشنا هستند و از سویی افرادی که از بیرون به عابران پارک نگاه می کنند نا خودآگاه قضاوت هایی می کنند که پارک دانشجو به آن معروف است . بنابراین کمتر کسی حاضر است هر روز به این بوستان سری بزند و ما از حاشیه ساختمان تئاتر شهر جلوتر نمی رویم .

او ادامه می دهد: من سه سال است که هر هفته ای چهار روز به تئاتر شهر می آیم اما تاکنون یک بار هم قدم به پارک دانشجو نگذاشته ام. این پارک که پارکی متفاوت است . این جا حتی می توان  در حالی که ماموران پلیس در تردد هستند و مراقب امنیت و سلامت پارک . گوشه ای را پیدا کرد و مواد مخدر هم کشید . این را شاگرد نانوایی می گوید که یک بار در کنار دکه روزنامه فروشی پارک برای همراه داشتن شیشه دستگیر شده است .

او اما هنوز به پارک می آید و اگر نگاهی منتظر و جستجو گر داشته باشی و ظاهرت هم به ماموران نخورد از تو می پرسد که مشتری کدام جنس هستی؟ هوا رو به  تاریکی می رود .

توافق های فراموش شده تئاتر شهر

ساکنان ساختمان استوانه ای بیش ازهر همسایه ای از این معرکه گلایه دارند . حسین مسافر آستانه یکی از هنرمندان منتقدی است که نسبت به این همجواری اعتراض های دارد . او پیگیری های اهالی تئاتر را در دهه 80 یادآوری می کند و می گوید: اوایل دهه 80 بود که پیشنهاد شد دیواره هایی که اثر هنری نیز بود این مجموعه را از فضای اطرافش جدا کند این موضوع مورد موافقت شهرداری و دولت هم قرار گرفت اما تغییر دولت و عدم تعامل بین شهرداری و دولت سبب شد این طرح هرگز اجرایی نشود .

مسافرآستانه ادامه می دهد : آسیب های اجتماعی که در اطراف تئاتر شهر وجود دارد تناسبی با این ساختمان ندارد و متاسفانه هنرمندان هیچ نقشی هم در تصمیم گیری هایی که برای فضای اطراف آن می شود ندارند .

او با انتقاد از برگزاری نمایشگاه های بی ربط و ایجاد فضاهای کارگاهی در اطراف این بنای فرهنگی می گوید: برخی از هنرمندان واکنش هایی نسبت به این فعالیت ها و بی توجهی ها انجام داده اند اما باید این اعتراض های به صورت صنفی پیگیری شود .

پیاده راه فرهنگی پارک دانشجو تا تالار وحدت/ جا به جایی چند اثر حجمی

احمد مسجد جامعی عضو شورای شهر تهران اما چندان به جداسازی مکانهای فرهنگی از فضاهای عمومی اعتقادی ندارد.

او می گوید: کشیدن دیوارهای زخیم و بلند بر فضاهای فرهنگی و جدا سازی آنها از فضاهای عمومی نگاه ما را به شهر و شهروند نشان می دهد . ما باید این فضاهای فرهنگی را در معرض استفاده عموم قرار دهیم .

عضو شورای شهر تهران به طرحی که در همان سالها تدوین شده و توافقهای آن هم انجام و در صورتی که اجرایی می شد این راسته دیگر با این مشکلات روبرو نبود اشاره می کند و می گوید: این طرح در برنامه چهارم و در برنامه های شهرداری نیز بود که فاصله بین تئاتر شهر تا تالار وحدت به پیاده راه تبدیل شود و فضاهای عمومی این محدوده نیز رویکردی فرهنگی،هنری و خدماتی داشته که اگراین مطالعات اجرایی می شد ما امروزشاهد چنین مشکلاتی نبودیم .

مسجد جامعی تاکید می کند: هنرمندان برای برنامه ریزی در خصوص حریم ساختمان تئاتر شهر باید مشارکت داده شوند و این گونه که همان برنامه هایی که برای بوستان های دیگر اجرایی می شود در این مکان نیز استفاده شود مطلوب نیست .

او به جا به جایی چند اثر حجمی در این مکان اشاره می کند و می گوید: تمامی این آثار شناسنامه دارد و بر اساس تفکری جانمایی شده است.

خیابان هنوز شلوغ است و پرترافیک. ایستگاه اتوبوس پرازدحام است. مردم همچون سیل به در دهانه مترو در حال ورود و خروجند. از سنگهای سرخ و سفید پارک که پا به پیاده رو بگذاری انگار که به دنیایی دیگر وارد شده باشی.آن سوی خیابان ساختمان تئاتر شهر پشت آجرها و کارگاه عمرانی زیر گذر چهارراه ولی عصر پنهان شده است.