از روز جمعه، دولت هشدار امنیتی درجه‌2 در سراسر کشور اعلام کرده‌است. این نخستین بار در 4سال گذشته است که چنین هشدار امنیتی درجه بالایی در انگلیس اعلام می‌شود. دلیل اعلام این آماده‌باش امنیتی و هشدار به شهروندان، اطلاعاتی است که سازمان‌های اطلاعاتی وامنیتی انگلیس به‌دست آورده‌اند و از احتمال انجام یک حمله تروریستی در این کشور حکایت دارد. به گفته سخنگوی دولت انگلیس، سازمان‌های اطلاعاتی شواهد و مدارک روشنی در اثبات انجام حمله ندارند اما نشانه‌هایی دارند حاکی از آنکه قرار است اتفاقی بیفتد، اتفاقی که عواملش، گروهی از شهروندان انگلیسی هستند که برای جنگ در کنار تروریست‌های داعش به سوریه و عراق رفته‌اند. سازمان‌های اطلاعاتی انگلیس می‌گویند عده‌ای از این افراد به کشور بازگشته‌اند و قصد انجام حمله دارند.

• جذابیت داعش برای انگلیسی‌ها

نگرانی از پیوستن شهروندان اروپایی به گروه‌های تروریستی مانند القاعده و حالا داعش، موضوع جدیدی نیست. از 3 سال پیش که سوریه به محلی برای تجمع تروریست‌ها برای جنگ با ارتش این کشور تبدیل شد، سازمان‌های اطلاعاتی غرب و تحلیلگران منطقه بارها درباره عضوگیری این گروه‌های تروریستی در کشورهای عربی و غربی هشدار داده‌بودند. اما ‌ماه گذشته، فیلم سربریدن خبرنگار آمریکایی جیمز فولی که توسط داعش منتشر شد، انگلیس را با شوک تکان‌دهنده‌ای روبه‌رو کرد.

مرد سیاه‌پوش نقاب‌زده‌ای که در این فیلم، سر خبرنگار آمریکایی را برید، لهجه بریتانیایی داشت. از آن روز، چهره پوشیده و نامشخص این مرد به همراه گمانه‌زنی‌ها درباره هویت او، تیتر رسانه‌های انگلیس و ماموریت سازمان‌های اطلاعاتی این کشور شده‌است. نخست‌وزیر انگلیس در همین روزهای اخیر در چند سخنرانی به این موضوع اشاره کرده و وزیرخارجه انگلیس، این موضوع را برای کشورش هولناک خوانده‌است.

در انگلیس اکنون همه برای شناسایی این مرد سیاه‌پوش خنجر به‌دست بسیج شده‌اند. وزارت دفاع انگلیس در گزارشی اعلام کرده که هر‌ماه 70تا 80شهروند انگلیسی به گروه تروریستی داعش می‌پیوندند. این یعنی عضوگیری داعش از میان انگلیسی‌ها از عضوگیری ارتش این کشور بیشتر است.

این تنها مسئله انگلیس نیست. همین دیروز هلند و نروژ با تصویب قانونی، از لغو تابعیت شهروندانی

خبر دادند که به داعش می‌پیوندند. در ماه‌های اخیر چند کشور اروپایی ازجمله آلمان، فرانسه، اسپانیا، ایتالیا، دانمارک، هلند و نروژ عملیات‌هایی برای دستگیری هسته‌های جذب نیرو برای داعش در داخل این کشورها انجام داده‌اند. دولت‌های اروپایی همچنین نشست‌هایی میان خود برای هماهنگ‌کردن اقدامات امنیتی و اطلاعاتی‌شان برای شناسایی شهروندانی که قصد پیوستن به داعش را دارند برگزار کرده‌اند.

• چرا اروپایی‌ها جذب داعش می‌شوند

آمار و اطلاعاتی که تا‌کنون از شهروندان اروپایی و آمریکایی و استرالیایی عضو داعش منتشر شده، نشان می‌دهد بخش عمده‌ای از این افراد را جوانان نسل مهاجر تشکیل می‌دهند. البته شهروندان غیرمهاجر هم در میان اعضای داعش دیده می‌شوند. مثلا ‌ماه گذشته فیلمی از یک شهروند آمریکایی عضو داعش منتشر شد که قبل از انجام حمله انتحاری برای داعش در سوریه، مقابل دوربین به زبان عربی اما با لهجه آمریکایی، صحبت می‌کرد. شهروندانی از استرالیا یا اسپانیا هم فیلم‌های مشابهی از خود منتشر کرده‌اند.

دلایل پیوستن شهروندان غربی به داعش، موضوع تحقیق و تحلیل رسانه‌های غربی بوده‌است. تبلیغات اینترنتی داعش که به‌ویژه در شبکه‌های اجتماعی صورت می‌گیرد، علاوه بر تأکید بر ایدئولوژی تکفیری و جهادی مختص خود که باعث جذب کسانی می‌شود که مفهوم واقعی اسلام را درک نکرده‌اند، وعده پول و ماجراجویی را هم دربرمی‌گیرد. این برای جوانانی که در کشورهای اروپایی زندگی می‌کنند و شغل و آینده‌ای ندارند و در جامعه هم پذیرفته نشده‌اند، عامل جذابی است. تماشای فیلم سربریدن انسان‌ها یا غارت و یکه‌تازی در شهرها و روستاها، اکنون به سرگرمی برخی جوانان در این کشورها تبدیل شده‌است.

بررسی سابقه شهروندان غربی که به داعش پیوسته‌اند نشان می‌دهد، آنها از رانده‌شدگان جامعه خود هستند. اکثر آنها سابقه زندان یا جرائم خطرناک دارند و گروهی دیگر با وعده موهوم تابعیت یک کشور ساختگی به داعش می‌پیوندند. یک نمونه آن، فعالیت‌های اینترنتی یک جوان 26ساله لهستانی در تبلیغ داعش است.

این دانشجوی لهستانی که اتفاقا از نسل مهاجران هم نیست، ماه‌ها یک سایت اینترنتی را اداره می‌کرد که تصاویر، فیلم‌ها و بیانیه‌ها و اخبار مربوط به فعالیت‌های داعش در عراق و سوریه را از اتاق محل زندگی‌اش با یک کلیک در سراسر جهان منتشر می‌کرد. پلیس لهستان درجریان عملیات برای برخورد با سایت‌ها و تبلیغات اینترنتی گروه‌های تروریستی در شبکه‌های اجتماعی، به‌طور اتفاقی متوجه سایت اینترنتی این جوان لهستانی شد و او را دستگیر کرد.

• بومرنگ تروریسم

گروه تروریستی داعش، به ادعای بنیانگذارش، برای مقابله با آمریکا و ایجاد یک خلافت موهوم تاسیس شده و فعالیت می‌کند. حملات و مداخلات نظامی غرب در سال‌های گذشته در خاورمیانه، زمینه را برای ایجاد گروه‌های تروریستی مانند القاعده و داعش فراهم کرده‌است. اکنون خطر این گروه‌ها همچون حرکت بومرنگ، درحال بازگشت به مبدا است. مقامات نظامی و اطلاعاتی غرب، داعش را بزرگ‌ترین خطر تروریستی برای خاورمیانه و جهان خوانده‌اند.

این دولت‌ها نگران انجام حملات تروریستی توسط اعضایی از داعش هستند که بعد از آموزش جنگ چریکی و استفاده از مواد منفجره، برای انجام عملیات به کشورهایشان در اروپا و آمریکا برمی‌گردند. این خطری است که با حمله هوایی به مواضع داعش در خاک سوریه و عراق برطرف نمی‌شود و به قول وزیر دفاع آمریکا، تا سال‌ها ادامه خواهد یافت.