در چنین شرایطی در نشست روز گذشته هیأت مدیره بورس کالا، درباره جزئیات تازه‌ای از بورس مسکن تصمیم‌گیری شد.

به گزارش همشهری، کارشناسان معتقدند مهم‌ترین مشکل بازار مسکن فقدان اطلاعات شفاف، نامشخص بودن نحوه قیمت‌گذاری و ساختار‌های حقوقی غیرکارآمد است در چنین شرایطی بنگاه‌های املاک به بازیگران اصلی ملک، زمین و آپارتمان تبدیل شده‌اند.

آنها قیمت‌ها را آنطور که باب میلشان است تنظیم می‌کنند، بر املاک با کیفیت احاطه دارند و روزبه‌روز قدرتشان در بازار مسکن افزوده می‌شود. هیچ‌کس نمی‌داند تعداد خانه‌های خالی چقدر است، قیمت واقعی آپارتمان‌ها چقدر است و خانه‌ها براساس چه کیفیت و استانداردی باید ساخته شود. همه اینها در بورس مسکن قابل ارائه است و اینها فقط بخشی از آن خدماتی است که بورس مسکن می‌تواند به شهروندانی هدیه بدهد که به‌طور عام از خدمات بنگاه‌های املاک ناراضی هستند.

• مخالفت اتحادیه مشاوران املاک

از روز شنبه که خبر تاسیس بورس مسکن منتشر شده است اتحادیه مشاوران املاک به گمان اینکه قرار است از سیطره‌اش بر بازار مسکن کاسته شود، به‌شدت با تاسیس این بورس مخالفت کرد. این در حالی است که قرار است در فاز نخست معاملات انبوه که مربوط به نهادها و سازمان‌های بزرگ است در تابلوی فرعی بورس کالا در قالب بورس مسکن انجام شود و این معاملات اساسا ارتباطی به اتحادیه مشاوران املاک ندارد. در چنین شرایطی در نشست روز گذشته هیأت مدیره بورس کالا درباره برخی جزئیات راه‌اندازی این بورس بحث و تبادل نظر شد.

حسن امیری معاون سازمان بورس و اوراق بهادار درباره جزئیات تاسیس بورس مسکن به همشهری گفت: زیرساخت‌های لازم برای راه‌اندازی معاملات مسکن فراهم شده و این معاملات می‌تواند از طریق تالار فرعی بورس کالا انجام شود.او به نشست روز گذشته هیأت‌مدیره بورس کالا اشاره کرد و گفت: در نشست هیأت‌مدیره بورس کالا درباره برخی جزئیات راه‌اندازی بورس مسکن بحث و تبادل‌نظر شد. قرار است معاملات مسکن به‌صورت فاز بندی اجرا شود در واقع ما دنبال بازار خاصی هستیم.

امیری در پاسخ به این سوال که آیا امکان راه‌اندازی یک بورس مستقل مسکن وجود دارد یا خیر،گفت: برای راه‌اندازی بورس مستقل مسکن نیاز به مصوبه شورای بورس است. در این زمینه اما قرار بر این است که ابتدا معاملات خاص مسکن در بورس کالا انجام شود اگر این معاملات موفقیت آمیز باشد این قابلیت وجود دارد که بورس مسکن در قالب یک بورس مستقل فعالیتش را ادامه دهد.

• حضور همه فعالان در بورس مسکن

در عین حال حامد مظاهریان معاون وزیر راه و شهرسازی درباره راه‌اندازی بورس مسکن به مهر گفت: تشکیل بازار سرمایه رسمی مسکن در دستورکار قرار دارد. در بورس مسکن هم فروشنده‌ها و خریداران انبوه و هم خرده‌فروشان واحد مسکونی ازجمله مسکن حضور خواهند داشت.

• اطلاعات ناکافی در بازار مسکن

سعید اسلامی بیدگلی عضو هیأت‌مدیره شرکت مادر تخصصی عمران و بهسازی شهری ایران نیز با اشاره به اینکه در همه دنیا تبادل اطلاعات از موضوعات مهم در حوزه مسکن است، افزود: یکی از مشکلات بازار مسکن در ایران این است که اطلاعات به خوبی در این بازار منتقل نمی‌شود و حتی در سال‌های گذشته دیدیم که اطلاعات مربوط به خرید و فروش مسکن هم به‌درستی اطلاع‌رسانی نمی‌شد.

• بورس مسکن قیمت‌ها را کاهش می‌دهد

محمدرضا پورابراهیمی عضو ناظر مجلس در شورای بورس هم ضمن دفاع از راه‌اندازی بورس مسکن گفت: «راه‌اندازی بورس مسکن می‌تواند به شفافیت اطلاعات اقتصادی کشور کمک کند.»او یکشنبه شب در برنامه تلویزیونی پایش گفت: «فاز اول راه‌اندازی بورس مسکن برای عرضه عمده بخش‌های دولتی و غیردولتی مانند شهرداری‌ها و بانک‌هاست. در فاز دوم بورس مسکن، مردم نیز می‌توانند از طریق بورس مسکن، مسکن خود را تأمین و اقدام به خرید و فروش مسکن کنند.»

نایب‌رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس تأکید کرد:راه‌اندازی بورس مسکن چند فایده دارد. اول اینکه بازار غیرشفاف مسکن تبدیل به بازار شفاف می‌شود و رانت اطلاعاتی از بین می‌رود. عرضه و تقاضای مسکن با راه‌اندازی بورس مسکن مدیریت می‌شود و می‌توان به نظارت دقیق‌تر دستگاه‌های نظارتی کمک کرد.وی تصریح کرد: کاهش بوروکراسی اداری، کاهش قیمت مسکن و تضمین ارائه تعهدات دوطرفه از مزایای راه‌اندازی بورس مسکن است.

• بی‌اطلاعی از سازوکار بورس

در شرایطی که بیشتر کارشناسان از مزایای راه‌اندازی بورس مسکن از قبیل افزایش کیفیت ساخت، کاهش قیمت‌ها، سرعت در انجام معاملات مسکن، کاهش زمان معاملات و مزایای مختلف دیگر صحبت می‌کنند حسام عقبایی، رئیس اتحادیه صنف مشاوران املاک استان تهران در سخنانی که آشکارا نشان‌دهنده ناآشنایی با مکانیسم بورس است به تاسیس بورس مسکن انتقاد کرد و گفت: «طراحان ایده بورس مسکن هیچ‌گونه مطالعاتی برای راه‌اندازی این بورس نکرده‌اند.

معمولا در دنیا کالاهای همگن را در بورس عرضه می‌کنند مانند نفت و طلا، مسکن یک کالای همگن نیست. ممکن است در یک ساختمان واحد غربی با واحد شرقی بسیار متفاوت باشد. اتحادیه صنف مشاوران املاک به‌شدت مخالف راه‌اندازی بورس مسکن است. عقبایی افزود:کسانی که طرح بورس مسکن را طراحی کرده‌اند، عنوان می‌کنند در فاز اول املاک دستگاه‌هایی مانند ستاد اجرایی فرمان امام(ره) و بنیاد مستضعفان را بفروشیم. کجای دنیا چنین بازار بورسی را راه‌اندازی می‌کنند که بورس کارگزار فروش ملک شود و کارمزد دریافت کند. راه‌اندازی بورس مسکن به بنگاه‌داری بورس کمک می‌کند و تجربه بنگاه‌داری بانک‌ها اینجا نیز اتفاق می‌افتد.»

• قیمت ملک سلیقه‌ای تعیین می‌شود

میثم باقری استاد دانشگاه در پاسخ به این پرسش که آیا بورس مسکن می‌تواند مرجعی برای تعیین قیمت املاک و مستغلات در کشور باشد؛ گفت: متأسفانه قیمت زمین در ایران بدون نظارت تعیین می‌شود و مشکل ما این است که کسی قیمت زمین را تعیین نمی‌کند بلکه به‌صورت عرف و سلیقه‌ای است و مشاوران املاک تأثیر بالایی بر قیمت‌ها دارند. قیمت مسکن حاصل جمع قیمت ساخت و متریال و قیمت زمین است.

باقری ادامه داد: بورس مسکن در بخش فیزیکال در ابتدای تاسیس و در مرحله اول می‌تواند در مورد قیمت پایه دخالتی نکند.به این صورت که خریدار و فروشنده مطابق با رویه‌های جاری با یکدیگر ملاقات نمایند و موافقت اولیه را در مورد قیمت انجام دهند. سپس معاملات در بورس مسکن صورت پذیرفته و تضامین از طرفین گرفته شود و با کارمزد‌هایی که کاملا مشخص است معاملات انجام شود. او افزود: در مرحله دوم در مورد املاکی مانند مسکن مهر که استانداردپذیری بهتری دارند قیمت‌های پایه اعلام شود و در مرحله سوم و با انجام مقدمات بحث شده معاملات مسکن تهران و سپس شهرستان‌ها کاملا به این بورس منتقل شود.