سرویس اقتصادی فردا: با گذشت حدود 6 سال از اجرای قانون هدفمندی یارانه ها اما هنوز این طرح نقایص جدی دارد که مهم ترین آن تطابق نداشتن میزان مبلغ ماهیانه با مخارج روزمره است. در همین رابطه با دکتر حجت الله عبدالملکی، اقتصاددان و عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق گفتگو کردیم.

دکتر حجت الله عبدالملکی در خصوص تطابق نداشتن مبلغ یارنه با مخارج این روزهای مردم به خبرنگار فردا گفت: واقعیتی وجود دارد و آن اینکه ارزش واقعی یارانه ای که الان پرداخت می شود با یارانه ای که سال ۸۹ پرداخت می شد برابری نمی کند. سطح عمومی قیمت ها در این چند سال بیشتر از ۱۰۰ درصد رشد داشته و کالاهایی که نیازمندی های اساسی مردم هستند این میزان بیش از ۲۰۰ درصد رشد داشته است. 

وی ادامه داد: در چنین شرایطی با ثابت ماندن مبلغ ریالی یارانه ها در حد ۴۵ هزار تومان می شود برآورد کرد ارزش واقعی این مبلغ برای خانواده ها نسبت به آغاز پرداخت یارانه ها به یک سوم کاهش پیدا کرده است. اما این به معنای ضرورت افزایش مبلغ یارانه ها برای همه اقشار نیست.

این کارشناس مسائل اقتصادی تصریح کرد: در عین حال باید پذیرفت که در وضعیت فعلی حدود ۷۰ درصد از مردم نیازمند دریافت یارانه هستند. در صورتی که قانون هدفمندی یارانه ها و قوانین بودجه در ۳ سال اخیر به درستی اجرا می شد و با شناسایی  و حذف ۳ دهک بالای درآمدی به درستی می شد مبلغ یارانه سه دهک پایین درآمدی را دو برابر کرد. ضمن اینکه درآمدهای قانون هدفمندی یارانه ها طی سال های اخیر به دوبرابر افزایش یافته است. این بدان معناست که هم اکنون سالانه بیش از ۸۰ هزار میلیارد تومان از اجرای قانون هدفمندی یارانه ها عاید دولت می شود. 

عبدالملکی خاطرنشان کرد: اگر همانند گذشته علاوه بر ۵۰ درصد در نظر گرفته شده برای توزیع به صورت نقدی بین خانوارها دولت به اقتضای سال های رکود ۲۰ درصد سهم خود را نیز به صورت نقدی به 7 دهک مورد نظر پرداخت می کرد مبلغ یارانه ها می توانست حدود ۴۰ درصد افزایش یابد. بدین ترتیب دولت می توانست به دهک های اول تا سوم به ازای هر نفر ۱۲۰ هزار تومان و به دهک های چهارم تا هفتم به ازای هر نفر بین ۶۰ تا ۶۵ هزار تومان پرداخت کند. البته این موارد براساس قانون هدفمندی یارانه ها و با لحاظ شرایط رکود می تواند به صورت موقت مطلوب باشد. اما در میان مدت و بلند مدت با تقویت بخش های تولیدی و افزایش سطح درآمد عمومی جامعه از یک سو و تقویت نظام تامین اجتماعی از جمله ارتقای بیمه های بیکاری و مستمری های از کار افتادگی از سوی دیگر لازم است به مرور سطح نیاز دهک ها پنجم و ششم و هفتم به یارانه نقدی کاهش یابد.

دکتر عبدالملکی در خاتمه گفت: دو نکته دیگر درباره یارانه ها وجود دارد؛ اول اینکه لازم است دولت توضیح دهد میزان درآمدهای افزایش یافته حاصل از هدفمندی یارنه ها (که معادل کل یارانه های نقدی پرداخت شده به مردم است یعنی حدود ۴۰ هزار میلیارد تومان) را چگونه هزینه کرده است؟ 

از سوی دیگر طی سال های ۹۴ و ۹۵ چند میلیون نفر از لیست دریافت یارانه ها حذف شده اند. دولت توضیح دهد سهم یارانه افراد حذف شده را برای چه کاری هزینه کرده است؟