محمدجواد چیت‌ساز در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، اظهار کرد: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی طبق اساسنامه خود اهدافی را که مربوط به چالش‌های اساسی کشور در حوزه اجتماعی و فرهنگی می‌شود را در قالب "پرداختن به چالش‌های اساسی جامعه ایران در حوزه‌های اجتماعی و فرهنگی"، "گسترش پژوهش‌های کاربردی" و "پاسخ به نیازهای علمی، تخصصی و تحقیقاتی دستگاه‌های اجرایی" دنبال می‌کند و در این راستا مساله‌شناسی را در دستور کار قرار داده است.
رئیس پژوهشکده علوم اجتماعی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی افزود: در پژوهشکده علوم اجتماعی برای تحقق این اهداف در دهه هفتاد مسأله‌شناسی با رویکرد آینده‌پژوهانه صورت گرفت و مسائل و چالش‌های جامعه ایرانی مرور شد و در ابتدا دو موضوع کلان پژوهشی روابط نسلی و هویت ایرانی اسلامی مورد توجه قرار گرفت.
وی ادامه داد: بررسی سوابق علمی و پژوهشی کشور نشان می‌دهد این دو موضوع به ویژه موضوع روابط نسلی مورد توجه جامعه علمی، تحقیقاتی و حوزه سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی کشور در آن تاریخ نبوده است.
چیت‌ساز گفت: با درک این مهم پژوهشگاه این دو موضوع را در دستور کار خود قرار داد و با انجام پژوهش‌ها، نشست‌های تخصصی، انتشار کتاب، کارگاه‌های آموزشی و پژوهشی و... نوعی جریان‌سازی پژوهشی حول این دو موضوع در کشور به‌وجود آورد، به طوری که در حال حاضر با انبوهی از پژوهش‌ها در دانشگاه‌ها و مراکز علمی پژوهشی و دستگاه‌های اجرایی حول این موضوع روبه‌رو هستیم.
رئیس پژوهشکده علوم اجتماعی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی اظهار کرد: بررسی ابعاد مختلف هویت ایرانی ـ اسلامی و موضوعات پیرامون آن، پژوهشگاه را به موضوع پژوهشی دیگری رهنمون کرد و آن موضوع سبک زندگی ایرانی ـ اسلامی است. سبک زندگی بعد عینی فرهنگ عمومی است و می‌تواند گویای جهت‌گیری فرهنگی و اجتماعی در یک جامعه به شمار آید و ارتباط وثیقی با موضوع هویت ایرانی اسلامی داشته باشد.
وی ادامه داد: طبق منابع نظری روایت هویت، تمایز گروهی، ایجاد هویت و تعلق اجتماعی و ابزار هویت از کارکردها و پیامدهای سبک زندگی است. بنابراین موضوع سبک زندگی ایرانی ـ اسلامی در دستور کار پژوهشی پژوهشگاه قرار گرفت.
چیت‌ساز تاکید کرد: با بررسی‌ها و پژوهش‌های انجام شده در حوزه سبک زندگی مشخص شد با نوعی آشفتگی مفهومی و روش‌شناسی در پژوهش‌ها روبه‌روییم؛ همچنین در حوزه شاخص‌سازی با نوعی تقلیل‌گرایی مواجه هستیم.
رئیس پژوهشکده علوم اجتماعی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی با بیان اینکه از طرفی مفهوم‌سازی دقیقی از سبک زندگی و تعیین مرز مفهومی سبک زندگی از فرهنگ، خرده فرهنگ و شیوه زندگی و ... انجام نشده است، گفت: همچنین تلاش کمتری جهت بومی‌سازی این موضوع به ویژه در حوزه شاخص‌سازی صورت گرفته است و در سطح عملیاتی و سنجش سبک زندگی عمدتا بر مصرف مبتنی است.
وی با اشاره به اینکه جامعه آماری این پژوهش‌ها نیز محدود است و عمدتا در سطح دانشجویی، جوانان و جامعه آماری محدود انجام شده است، تصریح کرد: با بررسی صورت گرفته طرح پیمایش ملی سبک زندگی ایرانی ـ اسلامی در دستور کار پژوهشگاه قرار گرفت و با پیگیری‌های صورت گرفته عملیات اجرایی آن آغاز شد.
ضرورت‌های اجرای پیمایش ملی سبک زندگی ایرانی اسلامی
چیت‌ساز در ادامه با بیان اینکه طرحی در این راستا تدوین شده و در مراحل مختلف به تصویب رسید، به ضرورت‌های اجرای این پیمایش اشاره کرد و گفت: هر گونه تدوین و سیاست‌گذاری در خصوص سبک زندگی باید وابسته به تحقیقات باشد، از سویی دیگر این موضوع جزو قانون‌های مورد تاکید کشور است، بنابراین به صورت جدی باید مورد توجه قرار گیرد.
رئیس پژوهشکده علوم اجتماعی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی ادامه داد: همچنین روند رو به رشد فناوری‌های اطلاعات و ارتباطات همزمان ترکیبی از فرصت‌ها و تهدیدها را همراه دارد که از جمله در قالب انتقال محتوا و پیام، زمینه‌ساز تحولات فرهنگی و اجتماعی بسیاری است. یکی از حوزه‌هایی که از فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی مجازی تأثیر می‌پذیرد، سبک زندگی ایرانی ـ اسلامی است.
وی افزود: از سویی دیگر طبق ارزیابی‌های منابع نظری، موضوع سبک زندگی به نوعی نشاندهنده جهت‌گیری فرهنگی و اجتماعی جامعه است. با رصد سبک زندگی در جامعه ایرانی می‌توانیم به فهم تحولات اجتماعی جامعه نائل شویم.
چیت‌ساز ادامه داد: همچنین با توجه به اینکه قرار است پیمایش ملی سبک زندگی ایرانی اسلامی به تفکیک استانی انجام شود، امکان تحلیل وضعیت فرهنگی و اجتماعی در مقیاس استانی و منطقه‌ای فراهم است.
رئیس پژوهشکده علوم اجتماعی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی، ضرورت آگاهی سیاست‌گذاران در خصوص الگوی مطلوب سبک زندگی ایرانی اسلامی جهت برنامه‌ریزی برای کشور را از دیگر دلایل اجرای این پیمایش ملی و به تصویر کشیدن سبک زندگی عنوان کرد.
وی تاکید کرد: همچنین بومی‌سازی شاخص‌ها و نزدیک شدن به مدل‌سازی‌ها به مدل‌های ایرانی اسلامی از دیگر دلایل اجرای این طرح ملی است.
انتهای پیام
