به گزارش روز جمعه ایرنا، در این مقاله علمی آمده است: «صفحات زمین بر روی مواد مذاب در حرکت هستند و سالانه چند سانتی متر حرکت می کنند که در اثر این حرکات انرژی در محل گسله ها ذخیره شده و هنگام آزاد شدن زمین لرزه رخ می دهد.»



ادامه این مطلب در پی می آید:



استان ایلام در مناطق با خطر زلزله خیزی متوسط قرار گرفته است و در مسیر گسل های اصلی و مخرب کشور قرار ندارد. این استان بیشترین تراکم گسل های محلی (بیش از صد گسل) و زمین لرزه های کشور را داراست و منطقه تکتونیک فعال به لحاظ زمین شناسی محسوب می شود اما وقوع زمین لرزه های مخرب با ساختار زمین شناسی استان مطابقت ندارد.







**نقشه گسل های استان ایلام







در چند سال اخیر گسل های جلیزی، سیاه کوه و اناران فعال شده اند و منشا اکثر لرزش های محلی استان هستند. کوه کاسه ماس مورموری، با قرارگیری چندین گسل کوچک، مهمترین نقطه لرزه خیز استان محسوب می شود؛ با توجه به حداکثر قدرت لرزه ای آن (6 ریشتر)، ترک خوردگی ساختمان ها و تخریب منازل فرسوده و ریزش کوه از پی آمدهای آن است، این خط گسلش، از سه گسل ترکیبی تشکیل می شود که بزرگترین لرزش ثبت شده چند صد سال اخیر استان محسوب می گردد، مطالعه زمین شناسی گسل نشان می دهد که با توجه به کوتاه بودن طول گسل، تا شعاع 10 کیلومتری می تواند خطراتی برای ساختمان های ناپایدار ایجاد کند.







**موقعیت زلزله مورموری







یکی دیگر از فعال ترین خط گسلش استان، در جنوب شهرستان دهلران از روستای جلیزی شروع و تا مرز عراق به طول 40 کیلومتری ادامه می یابد، آخرین فعالیت این شکستگی مربوط به شهریور 1387 است که بیش از 20 بار زمین در چندین نوبت لرزید. که بزرگترین لرزش با بزرگی حداکثر 5/5 ریشتر بوده است.



این گسل در چند روز گذشته فعالیت داشته و تا 8/4 ریشتر فعالیت لرزه ایی آن به ثبت رسیده است، که برای مساکن ناپایدار روستایی بخش موسیان می تواند آسیب های محدودی را در پی داشته باشد.



بر اساس ثبت اطلاعات مرکز ژئوفیزیک دانشگاه تهران، تمامی گسل های استان فعالیت خود را در چند روز گذشته آغاز کرده و با توجه به دوره بازگشت 30 ساله به تخلیه انرژی مشغول هستند، بنابراین در چند روز آینده شاهد لرزش های دیگر نیز در سطح استان خواهیم بود.



اطلاعات 500 سال گذشته نشان می دهد, زلزله ویرانگری در استان ایلام رخ نداده و دلایلی مبنی بر اینکه شهرهای تاریخی استان بر اثر این پدیده از بین رفته باشند وجود ندارد؛ بر اساس اطلاعات تاریخی و معاصر، استان فاقد دوره های بازگشت زلزله های مخرب است در تاریخ طبری زلزله ای با عنوان زلزله در شمال کبیرکوه در سال 258 هجری قمری اشاره شده که در آن بیست هزار نفر کشته و آبادی های زیادی ویران شد، حال آن که با توجه به تاریخ وقوع آن مربوط به کوه راندگی دامنه شمالی کبیرکوه بوده و مرتبط به ایجاد زلزله نیست، بنابراین فرض خرابی شهرهای باستانی در استان بر اثر زلزله رد می شود.



زمین لرزه های را می توان ناشی از آزاد شدن انرژی زمین در شکستگی های تاقدیس های کاسه ماس، سیاه کوه و دالپری دانست به دلایل کوچک بودن طول گسله ها، نرم بودن جنس زمین و... پیش بینی می شود که به تدریج از شدت لرزش ها کم شده و تا اوایل شهریور فعالیت ها پایان یابد.



به نظر می رسد که زمین لرزه های اخیر می تواند باعث ترک خوردگی ساختمان ها، تخریب بافت فرسوده، ریزش کوه و آسیب به تاسیسات زیربنایی و جادها در سطح محلی (شعاع چند کیلومتری گسل ها) گردد اما فرض وقوع زلزله های مخرب و ویرانگر با واقعیت های زمین شناسی استان (کوتاه بودن طول گسل ها و نبود دوره بازگشت زلزله) مطابقت ندارد.



زلزله پدیده ای خطرناک نیست بلکه ساختمان های ناایمن و مساکنی که به دور از ضوابط مهندسی ساخته می شوند، می تواند خطر آفرین باشد، که لزوم دوری از ساخت و ساز های ناپایدار و بافت های فرسوده توصیه می گردد.



در پایان، با توجه به لرزه خیزی بالا در استان، لزوم استحکام بخشی و مقاوم سازی مساکن استان از ضرورت ها است و کمک های دولتی و اعطای وام های تسهیلاتی در بخش مسکن می تواند تا حدی در آینده مشکلات را مرتفع گرداند.



به گزارش ایرنا، زمین لرزه 6،1 ریشتری صبح دوشنبه 27 مردادماه در بخش «مورموری» آبدانان با وارد کردن خسارت به 17 هزار واحد مسکونی، تجاری، اداری و تاسیسات زیربنایی این شهرستان و مناطق پیرامون آن باعث مجروح شدن حدود 500 نفر شد.



مورموری با هشت هزار نفر جمعیت در فاصله 55 کیلومتری آبدانان و 210 کیلومتری شهر ایلام قرار دارد.



همچنین زمین لرزه دیگری به بزرگی 5.8 ریشتر شامگاه همان روز، بخش «موسیان» دهلران واقع در 250 کیلومتری جنوب باختری ایلام را لرزاند که به منازل مسکونی، تجاری، اداری و زیرساختی این شهرستان آسیب عمده زد.



تاکنون بیش از 460 پس لرزه در کانون های اصلی زمین لرزه استان ایلام (مورموری و موسیان) ثبت شده است.



شدیدترین این پس لرزه ها عصر چهارشنبه گذشته به بزرگی 5.6 ریشتر در منطقه مورموری روی داد که باعث مجروح شدن 12 نفر دیگر شد.



زمین لرزه های پرقدرت استان ایلام خوشبختانه هیچ کشته و تلفات انسانی به همراه نداشته است.



به گفته استاندار ایلام، زمین لرزه های آبدانان و دهلران به 18 هزار واحد مسکونی، تجاری، اداری و زیرساختی این شهرستان ها و مناطق پیرامونی آنها خسارت جزیی و کلی وارد کرده است.



حجم خسارت نیز بیش از 120 میلیارد تومان برآورد شده است. ک/1



565