فاطمه طاهری: در فراز و فرود رویکردهای دولت ها نسبت به مشارکت زنان در عرصه های مدیریتی و تصمیم سازی، همواره زنان به عنوان نیمی از جامعه با اتخاذ رویکرد فعالانه تلاش کرده اند تا در عرصه های مختلف حضور داشته باشند تا با مشارکت آنها بتواند گامی در جهت ایجاد توازن جنسیتی برنامه ریزی ها باشد، ولی آنچه مهم است اینکه همواره رویکرد مردسالارانه اکثریت دولتها مانع از حضور زنان در مناصب مدیریتی و برنامه نویسی بوده است و همین موجب می شود که با پشت سر گذاشتن دولتهای متعدد با نگرش و اندیشه های مختلف سیاسی همچنان مشارکت برابر زنان در عرصه های مختلف محل بحث و چالش است.

هر چند که محمود احمدی نژاد با انتخاب اولین وزیر زن در ایران تابوی حضور زنان در عالی ترین مقام اجرایی کشور را شکست ولی رویکرد بدون انعطاف به حضور زنان موجب شد تاکنون شاهد تلاش برای اختصاص سهم ۳۰ درصدی به زنان در عرصه انتخابات پیش رو باشیم.

فاطمه آجرلو نماینده ادوار مجلس که البته خودش جزو سه زنی بود که برای نخستین بار در تاریخ جمهوری اسلامی ایران، برای تصدی وزارت رفاه و تأمین اجتماعی در دولت دهم از سوی محمود احمدی‌نژاد به مجلس معرفی شد، اکنون معتقد است تنگ‌نظری‌ها همچنان مانع حضور زنان است و تاکیدش بر این است که با قوانینی که مرتبط با دفاع از حقوق زنان است اصلاح شود.

مشروح گفت و گوی خبرآنلاین با او را می خوانید؛

وقتی به حضور زنان در مشارکتهای سیاسی نگاه می کنیم به نظر می رسد روند نزولی در این زمینه به وجود آمده است از نظر شما علت کناره گیری زنان از عرصه های سیاسی چیست؟ آیا در این زمینه بسترهای مورد نیاز ایجاد نشده است؟

در این زمینه باید به خاطره ای اشاره کنم در سال های گذشته وقتی خدمت مقام معظم رهبری رسیدیم ایشان یک نگاه حکیمانه ای به مساله زنان داشتند. از منظر ایشان باید به شکلی فعالیت های بانوان تنظیم شود تا در عرصه های سیاسی و فرهنگی حضور فعال تری داشته باشند و در این راه تشویق شوند. ایشان به موضوع افزایش حضور زنان به عنوان نمایندگان ملت در مجلس شورای اسلامی اشاره کردند بنابراین این نگاه رهبر حکیم و فرزانه ما است که استراتژی کلان نظام را در منویاتشان لحاظ می کنند.

ولی این را فراموش نکنید که اکنون نگرش اکثریت بر این است که حضور زنان در عرصه اجتماعی موجب فاصله گرفتن انها از خانواده می شود و بنابراین بر نقش تک بعدی زنان تاکید می کنند و حتی نگرشی بر این باور است که اکثریت آسیب های اجتماعی به علت حضور زنان در اجتماع است ! شما چه پاسخی به این تفکر دارید ؟

برای رسیدن به پاسخ این سوال می توانیم به زنان در عرصه دفاع مقدس نگاهی بیاندازیم که توانستند سربلند ظاهر شوند و این موفقیت به خاطرداشتن چنین پشتوانه محکم است از همین رو اگر مادری فرزند اولش شهید می شد فرزند دومش را آماده جهاد می کرد به خاطر این است که خود مادران هم در صحنه بودند و این گفتمان مختص گفتمان جمهوری اسلامی ایران است پس اگر امروز مشکلات و معضلات در حوزه فرهنگی، حوزه اجتماعی در حوزه های مختلف داریم مستلزم این است که از مشارکت زنان استفاده بهینه نمی شود. باید به این مساله توجه کنیم که در هر زمینه ای هرجا که سراغ بانوان رفتیم و آنها را به صحنه آوردیم و آنها ضرورت امر را تشخیص دادند با تمام قوا وارد صحنه شدند و حضورشان را حفظ کردند. بنابراین وقتی که ما می گوییم 63درصد از ورودی دانشگاه ها را خانم ها تشکیل می دهند از این توان علمی و پژوهشی باید در سایر جایگاه ها و جایگاه های مدیریتی کلان و جایگاه های حساس نظام هم باید استفاده شود.

ولی بر خلاف دیدگاه شما اکنون حضور زنان در جایگاههای مدیریتی همچنان در هاله ای از ابهام قرار دارد .

بعضا بانوان نقدهایی به نگاه جنسیتی در زمان تصمیم گیری برای جایگاه ها و پست های حساس دارند. وقتی برای اولین بار سه خانم به عنوان وزیر معرفی شدند با چالش های جدی در این زمینه رو به رو شدیم و این گفتمان حضور زنان در عرصه های تصمیم گیری را پذیرفته نمی شد. اما امروز زنان در این زمینه نقد و بحث دارند که اگر خانم ها توانمند هستند چرا نباید در پست های مدیریتی و حساس و تاثیرگذار کلان کشور از وجودشان استفاده شود به نظر می رسد که بعضی زمان ها از زنان صرف مشارکت در پای صندوق های رای استفاده می شود و توانمندی های دیگر آنان لحاظ نمی شود. ما در حوزه های اجتماعی، در حوزه های تعلیم و تربیت تعداد زیادی خانم کارآفرین در کشور داریم که بخش اعظمی از اقتصاد مملکت را مدیریت می کنند. در این زمان که ما نیازمند یک مدیریت جهادی و شرایط اقتصاد مقاومتی هستیم باید از حضور همه اقشار بخصوص بانوان توانمند با نگاه ویژه استفاده شود.

به نظر شما حضور زنان در عرصه اجتماعی و سیاسی مانع تقویت بنیان خانواده است ؟

با توجه به اینکه نگاه ما بحث تحکیم بنیاد خانواده است حمایت هایی که باید انجام شود این است که هم باید از حضور خانم ها استفاده شود و از طرف دیگر ساز و کارهای لازم برای حفظ ارکان خانواده در قانون دیده شود. گاهی اوقات بعضی از قوانین به جهت دفاع از حقوق زنان سازو کار و ظاهرخوبی دارند ولی وقتی به مرحله عمل می رسد می بینیم که طرح کارشناسی نشده و مانع از حضور بانوان در عرصه های مختلف می شود.

پس می بینیم که حضور زنان در اجتماع در حوزه های مختلف ، حوزه های کلان، مجلس دستگاه های اجرایی و دولتی و دستگاه های حاکمیتی و بحث حضوردر عرصه های اجرایی کشور مستلزم باور توانمندی این قشر است و نیازمند این است که آنها را باور کنیم و عرصه را در اختیار آنها بگذاریم. آقایان زیادی وارد عرصه سیاست شدند و این حجم از آزمون و خطاها را تجربه کرده اند و تجارب زیادی را به دست آورده اند که نتیجه آن همیشه هم خوشایند جامعه نبوده است. باید توانمندی زنان را باور کنیم و فرصت ها را در اختیارشان بگذاریم تا توانمندیشان را نشان دهند البته خانم ها نشان دادند که در مدیریت قاطع هستند و برش دارند سلامت هستند و با توان همه جانبه کار می کنند؛ آنها از مشورت ها استفاده می کنند و ما کمتر این باور را در کشور داریم و به نظر من اصلاح این باور کمک می کند که یک مدیریت ویژه و جهادی در حوزه کلان کشور داشته باشیم.

با توجه به صحبت های شما، نگاه رهبری به مسئله حضور زنان در عرصه اجتماع و سیاسی مثبت است اما همان طور که در مثالی اشاره کردید چرا در پایه های دیگر نظام این مخالفت ها وجود دارد؟

بالاخره نظام ما یک نظام مشورتی است. مقام معظم رهبری نگاه بسیار حکیمانه و وسیع نسبت به مسئله زنان دارند و نگاه ایشان این بود که از توان زنان برای عرصه های تاثیرگذار و عرصه ها مختلف استفاده شود و محور اصلی نگاه ایشان بحث توانمندی زنان است و استفاده از این توانمندی در عرصه های مختلف در نظام اسلامی است. این نگاه مقام معظم رهبری نگاه بسیار حکیمانه ای است و به نظر می رسد که همه احاد جامعه و اقشار مختلف تاثیرگذار است و مسئولین باید دیدگاه خودشان را بر مبنای دیدگاه رهبری تنظیم کنند به هر حال رهبر امام این جماعت و ملت هستند و وقتی امام نگاه و استراتژی برای کشور دارند همه باید اطاعت کنند . متاسفانه بعضا عدم اطاعت ها فرایند خدمت گذاری در حوزه های مختلف کشور را با چالش مواجه می کند. وقتی مقام معظم رهبری با این گفتمان موافقند. به نظر من مخالفین باید دیدگاه خودشان را اصلاح کنند و بر این مبنا نظریاتشان را تنظیم کنند.

آیا یکی از علل کناره گیری زنان از مشارکت های سیاسی فراهم نبودن زمینه و بسترهاست؟

باید بگویم تنگ نظری ها اجازه نمی دهد. بخشی از بسترسازی ها به دست خود بانوان است و اینکه خودشان را باور کنند و توانمندیهایشان را باور کنند و در فرصتهایی که در اختیارشان قرار می گیرد خودشان و مدیریتشان را طوری اعمال کنند که خط بطلانی بر نظرات تنگ نظران باشند . آن موقع است که ما می توانیم بگوییم که خودباوری اجتماعی، خودباوری سیاسی در حوزه های مختلف در زنان ایجاد شده است البته بخش دیگر پشتیبانی خود بانوان از همدیگر است. ما بعضی موقع ها شاهد این هستیم که خودبانوان از حضور خانم های دیگر حمایت نمی کنند و اقبال نشان نمی دهند و حضور همدیگر را بر نمی تابند و فکر می کنم که این گفتمان با این نگاه هم نیاز به یک نوع اصلاحات خاص دارد. در این گفتمان دو محور وجود دارد یکی اصلاح تنگ نظری ها و نگرش های نه چندان مثبت که آقایان با این حوزه دارند و بحث دوم حمایت خانم ها از خانم های مدیر است البته ما نمی خواهیم یک نگاه جنسیتی خشن و فمنیستی نسبت به این حوزه داشته باشیم ولی ما می خواهیم بگوییم که زنان توانمند و قدرتمند هستند و در جایگاه هایی که قرار گرفته اند آزمایش خود را پس داده اند و نشان دادند که مدیران توانمندی هستند بنابراین از حضور این بانوان استفاده کنید و نمی خواهیم بگوییم که خانم هایی برای ورود به عرصه تصمیم سازی و تصمیم گیری شرکت کنند که مهیا و آماده نیستند.

خانم های توانمند و دارای اقتدار در حوزه های اجتماعی، سیاسی و فرهنگی را باور کنیم و توانمندی های شان را باور کنیم و بسترها با توجه به نگاه مقام معظم رهبری بسیار آماده و مهیا است منتها این بستر مهیا نیازمند حمایت خود بانوان از بانوان توانمند است و آنها را باور کنند و خود خانم ها هستند که باور کنند که می توانند متحول کننده باشند و باور کنند که می توانند انقلابی در هر حوزه ای که استعداد و تواناییش را دارند را ایجاد کنند. بنابراین استفاده و معرفی زنانی که کارنامه درخشانی دارند در ایجاد موج مثبت و حمایت از زنان موثر خواهد بود البته امیدواریم خانم های دیگر از مناطق محروم و مناطق برخوردار همه در صحنه بیایند تا در راستای ایجاد تحول در نظام جمهوری اسلامی همه سهیم باشیم .

۴۷۴۷