تصویر گل اول ایران بر تیم آمریکا در جام‌جهانی 1998 فرانسه که با ضربه‌ی سر استیلی به‌دست آمد و شادی بعد از گل او که با دست‌های باز در زمین می‌دوید، هم‌چنان در خاطره‌ها زنده است.

استیلی در سال 1346 در تهران به دنیا آمده ، در گروه سنی نوجوانان، جوانان، امید و بزرگ‌سالان تیم ملی حضور داشته و در 82 بازی ملی رسمی، 15 گل برای تیم ملی فوتبال کشورمان زده است.

او از سال 63 در ترکیب اصلی پاس جای گرفت و هشت سال بعد به پرسپولیس رفت. او که بار‌ها تجربه‌ی کار در فوتبال نوجوانان داشته است، امسال به‌عنوان مدیر فنی تیم ملی فوتبال امید انتخاب شد.

در آغاز بازی‌های جام‌جهانی 2018 روسیه، 20سال بعد از دوره‌ای که حمید استیلی فوتبالیست‌خوش اخلاق ایران، خودش در تیم ملی بازی می‌کرد و گل می‌زد، با او به گفت‌وگو می‌نشینیم.

• وضعیت تیم امید چه‌طور است؟

اردو‌های خوبی برگزار شده، سرمربی و کادر فنی خوبی هم داریم که کنار آقای کرانچار مشغول کارند.

• به بچه‌های تیم امید، امیدوارید؟

بله، اگر امید نداشتم که اصلاً دنبال این کار نمی‌آمدم. استعداد و توانایی‌های خیلی خوبی دارند و آقای کرانچار هم از بهترین گزینه‌ها بود. بهترین بازیکنان هم انتخاب شده‌اند. ما تیم زیر 21سال هستیم، اما الآن بازیکنان 15تا 18ساله هم در تیم می‌بینیم. این نشان از حضور بازیکنان خوب و با استعداد در فوتبال ایران دارد.

• کلاً به این نسل فوتبالیست چه‌قدر امیدوارید؟

صددرصد، چون من توی قسمت پایه، خیلی با فوتبالیست‌های جوان و نوجوان کار کرده‌ام. مثلاً چند سال پیش توی تیم راه‌آهن بازیکن‌هایی از نسل جدید را دیدم که بعداً به سطح عالی در فوتبال رسیدند. یعنی بازیکن‌هایی را دیدم که از «تست» آمدند و شدند «ملی‌پوش». «میلاد محمدی» و «مهرداد محمدی» دو برادر بودند که الآن یکی از آن‌ها در روسیه بازی می‌کند و دیگری در سپاهان.

«علی علی‌پور» هم بود که آن موقع در امید راه‌آهن بازی می‌کرد و الآن به لیگ برتر رسیده یا «رامین رضاییان» که او را به تیم ملی بزرگ‌سالان دادیم. الآن توی نوجوان‌هایی که فوتبال را به‌طور حرفه‌ای شروع می‌کنند استعداد‌ها خیلی زیاد است. باید اول آن‌ها را پیدا کنیم، بعد آموزش‌دادن آن‌ها اهمیت دارد؛ هم آموزش فنی و هم آموزش اخلاقی.

• آموزش اخلاقی؟

بله. یعنی این‌که از نظر رفتاری و اخلاقی چه‌طور زندگی کنند که بعد از یک سال از بین نروند. یکی از فوتبالیست‌های موفق الآن می‌گوید ما اگر فقط  دو ساعت در شبانه روز تمرین ‌کنیم، 22 ساعت باقی‌مانده باز هم در اختیار فوتبال هستیم. بازیکن‌های حرفه‌ای ساعت 10 شب را نمی‌بینند؛ ساعت 9 می‌خوابند.

• یعنی ممکن است کسی وارد ورزش حرفه‌ای شود و فقط یک سال باقی بماند؟

فوتبالیست‌ها از نوجوانی تمرین را شروع می‌کنند و در ابتدای جوانی وارد بازی‌های رسمی می‌شوند. اگر نوجوانانی استعداد و پشتکار داشته باشند ممکن است راهشان را به تیم‌های مطرح باز کنند. این‌جا دیگر باید مراقب زندگی حرفه‌ای خودشان باشند. هم این‌که توی زمین با بقیه‌ی بازیکن‌ها و مربی و کادر فنی چه‌طور رفتار کنند و هم این‌که با مدیر‌های تیم و باشگاه چه رابطه‌ای داشته باشند.

غیر از این هم باید بدانند بیرون از زمین چه لباسی بپوشند، دنبال چه تفریح‌هایی بروند، چه دوست‌هایی داشته باشند، وقتشان را چه‌طور بگذرانند، با پولشان چه‌کار کنند. دوستان خوب می‌توانند مراقب آدم باشند. بچه‌هایی که فوتبال را دنبال می‌کنند می‌دانند خیلی پیش آمده که بازیکنی می‌آید، یک سال خیلی خوب است و سال دیگر اصلاً نمی‌تواند بازی کند. زندگی حرفه‌ای ورزشی و اخلاقی برای فوتبالیست‌ها خیلی مهم است.

 

شادی پس از گل استیلی در بازی با آمریکا/ عکس: سایت فیفا

 

• کمی به نوجوانی خود شما برگردیم. نوجوانی‌تان در کدام محله گذشت؟

من بچه‌ی نازی‌آباد هستم. فوتبال کم‌خرج‌ترین ورزش بوده و هست. ما با چهارتا آجر و یک توپ پلاستیکی توی کوچه و بعد هم توی زمین خاکی شروع کردیم.

البته الآن اوضاع به نسبت دوره‌ی ما فرق کرده. زمین‌های خاکی از بین رفته و شهرداری زمین‌های چمن مصنوعی ساخته است. این زمین‌های چمن خوب هستند، ولی خب آن موقع ما هر‌وقت که می‌خواستیم جمع می‌شدیم و می‌رفتیم. الآن هروقت که می‌خواهیم نمی‌توانیم به این زمین‌ها برویم. الآن باید زمین چمن مصنوعی را رزرو کنند یا اجاره کنند. ولی باز هم خوب است.

• توی نازی‌آباد چند زمین خاکی داشتید؟

ما توی چهارصددستگاه نازی‌آباد بودیم و سه تا زمین خاکی داشتیم. بچه‌های بزرگ توی زمین شماره‌ی یک باز می‌کردند که از همه بهتر بود. آن‌هایی که کمی کوچک‌تر بودند توی زمین شماره‌ی دو. به ما هم که از همه کوچک‌تر بودیم زمین شماره‌ی سه می‌رسید که از همه بدتر بود!

 

پیراهن شماره‌ی 9 استیلی در جام‌جهانی 1998 فرانسه

 

• یک نوجوان امروزی چه‌طور می‌تواند وارد فوتبال حرفه‌ای شود؟ درست است که بعضی تیم ها از نوجوان‌ها پول می‌گیرند تا آن‌ها را در تیم بازی بدهند؟

الآن واردشدن به فوتبال به‌خاطر همین مسائل مالی که پیش آمده، مقداری سخت شده است. خانواده‌ها هم به این‌جا که می‌رسد دیگر نمی‌توانند این پول را تأمین کنند. برای خودم هم پیش آمده که یک بازیکن نوجوان را به تیمی معرفی کرده‌ام و بعد دیده‌ام که بیش‌تر دنبال این بوده‌اند که این بازیکن چه‌قدر می‌تواند برای بازی‌کردن توی تیم پول بدهد نه این‌که چه‌قدر استعداد دارد. همین هم باعث شده که بازی‌کردن برای تیم‌های پایه سخت باشد.

• پس رسیدن به فوتبال حرفه‌ای برای نوجوانان ساده نیست؟

اگر بازیکنی شانس بیاورد و مربی خوب و دل‌سوزی پیدا کند، اتفاقاً سریع جلو می‌رود و به محض این‌که سنش مناسب بود تبدیل به فوتبالیست موفقی می‌شود.

برای همین تیم امید، ما خودمان یک فهرست داشتیم. من زنگ زدم و یک فهرست هم از مربی‌ها گرفتم. دنبال بازیکن‌هایی بودیم که شاید دیده نشده باشند. بعضی از باشگاه‌ها هم هستند که تیم بزرگ‌سال ندارند و اگر دیده نشوند نمی‌توانند رشد کنند. مثلاً تیمی مثل مقاومت تهران که من دیدم بین تیم‌های پایه‌ای همیشه خوب کارکرده است.

 

صحنه‌ای از فیلم «فوتبالیست‌ها» عکس: ورقا عامری

• بازیکن‌های نوجوان امروز چه‌قدر با نوجوانان زمان شما فرق دارند؟

فرقی که دارند استفاده از فضای مجازی است که فرهنگ را کاملاً عوض کرده است. موقعی که ما نوجوان بودیم، اصلاً چنین چیزی وجود نداشت.

 

• با توجه به تجربه و اطلاعی که دارید، به نظرتان موفقیت در فوتبال بیش‌تر به استعداد بستگی دارد یا به پشتکار و یا این‌که شانس تعیین‌کننده‌تر است؟

درباره‌ی شانس که گفتم اگر نوجوان‌های با استعداد؛ مربی خوبی به هم بیفتند، عالی است. ولی از بین پشتکار و استعداد، سهم پشتکار بیش‌تر است. یادم هست زمانی که خودم توی نوجوانی بازی را شروع کرده بودم، نسبت به بازیکن‌های دیگر دو برابر یا سه برابر تمرین می‌کردم. شب‌ها توی پارک تمرین می‌کردم یا با چند نفر جمع می‌شدیم و از در خانه به سمت بهشت زهرا‌^س می‌دویدیم.

 

عکس: آرشیو عکس روزنامه‌ی همشهری

• هیچ‌وقت فکر نکردید فوتبال را رها کنید؟

یک‌بار از تیم ملی خط خوردم. اوایل کارم در رده‌ی بزرگ‌سالان بود. هیچ‌کسی را هم نداشتم که از من حمایت کند. توی ورزشگاه امجدیه (شیرودی) فهمیدم که اسم من در تیم نیست. از همان‌جا تا پارک شهر پیاده رفتم و فکر کردم که چه‌کار کنم. با خودم تصمیم گرفتم آن‌قدر خوب باشم که دیگر نتوانند اسمم را خط بزنند. از آن به بعد همین کار را پیش گرفتم و همیشه بودم و 12سال توی تیم ملی ایران ماندم.

• در نوجوانی چه موفقیتی به دست آوردید که یادتان مانده باشد؟

یادم است یک دفعه در سطح جوانان گل زدم و پاس گل هم دادم. آن‌موقع فقط دو مجله‌ی ورزشی چاپ می‌شد و هیچ رسانه‌ی دیگری هم نبود که مخصوص ورزش باشد. مجله‌های «کیهان ورزشی» بود و «دنیای ورزش». عکس من را کوچک چاپ کردند و نوشتند که آینده‌ی خوبی دارد.

آن‌موقع مجله را به مادرم نشان دادم. خیلی خوب بود و باعث شد که خانواده‌ام بیش‌تر با فوتبال بازی کردن من موافق شوند. نمی‌دانم آن مجله را هنوز دارم یا نه. باید بگردم.

• خسته نمی‌شوید مردم هر وقت شما را می‌بینند از جام جهانی 1998 می‌پرسند؟ چرا آن جام‌جهانی آن‌قدر مهم شد؟

آن‌موقع ایران بعد از 20 سال،‌ بار دیگر به جام‌جهانی رفت. قبل از آن فقط در سال 1978 میلادی به جام‌جهانی فوتبال رفته بودیم. آن‌موقعی که ما رفتیم فوتبالیست‌های ما زیاد تجربه‌ی بین‌المللی نداشتند. یعنی مثل الآن نبود که بازیکن‌هایمان در کشور‌های خارجی لژیونر هستند و آقای کی‌روش که هفت سال است مربی تیم ملی ماست، مربی شناخته‌ شده و معتبر بین‌المللی محسوب می‌شود.

آن‌موقع فقط یک بازی تدارکاتی با کرواسی انجام دادیم و رفتیم برای مسابقه با یوگسلاوی و آمریکا و آلمان. امسال تیم ملی ما قبل از جام‌جهانی کلی بازی تدارکاتی انجام داد که باعث امیدواری است.

فقط فکر می‌کنم آن‌موقع دوست‌های ما با علاقه‌ی خاصی و با تمام وجود بازی می‌کردند. فوتبال توی خانواده‌ها بود. الآن 20 سال از آن بازی‌ها گذشته ولی مردم همیشه به ما، بازیکن‌های آن سال‌ها، لطف دارند.

 

عکس تاریخی بازی ایران و آمریکا/ عکس: سایت فیفا

• دختران توپ و تور

وقتی خبر قهرمانی تیم فوتسال بانوان کشورمان را در آسیا شنیدم، خیلی خوشحال شدم. الآن قهرمان‌شدن این بچه‌های فوتسالیست انگیزه‌ی خوبی به بقیه داده است. مخصوصاً که در کشور ما امکانات ورزشی خانم‌ها نسبت به آقایان کم‌تر است. قبلاً که از این هم کم‌تر بود و اصلاً دیده نمی‌شدند.

حالا دیدن دختر‌هایی که با همه‌ی این محدودیت‌ها، باز هم ورزش را دنبال می‌کنند و دست بردار نیستند و برای رسیدن به هدفشان تاجایی که می‌توانند زحمت می‌کشند و عرق می‌ریزند باعث خوشحالی است.

قبلاً هم دیده بودیم که چه‌طور خواهران منصوریان در وُوشو خودشان را نشان دادند و الگوی بقیه‌ی دختر‌های رزمی‌کار شدند یا این‌که وقتی «کیمیا علیزاده» در تکواندو مدال المپیک گرفت، چه‌قدر سر و صدا کرد.

البته عده‌ای گفته بودند که این‌ها ورزش‌های انفرادی است، ولی حالا که در یک ورزش گروهی، قهرمان آسیا شدیم، دیگر همه‌ی این‌حرف‌ها از بین می‌رود و معلوم می‌شود که در ورزش‌های گروهی دختر‌ها هم می‌توانند وارد ورزش حرفه‌ای شوند.

به‌نسبت بقیه‌ی تیم‌ها زمان کوتاهی بود که تیم فوتسال بانوان تشکیل شد و شروع به مسابقه‌دادن کرد، اما بچه‌ها رفتند و به ژاپن پنج گل زدند. الآن فضای خوبی برای ورزش دختر‌های نوجوان درست شده است که باید از آن استفاده کنند.

 

عکس: سایت ای‌اف‌سی

 

---

عکس یک: مهبد فروزان