در برخی از کشورها پیش‌بینی شده تا 2سال آینده کتاب‌های الکترونیک از پدران خود یعنی همان کتاب‌های کاغذی پیشی بگیرند. برای خواندن این کتاب‌ها معمولا تبلت‌های معمولی یا کتابخوان پیشنهاد می‌شوند. بسیاری معتقدند که تبلت‌های کتابخوان صفحه نمایش مناسب‌تری برای خواندن کتاب دارند و چون خاص کتاب خواندن هستند امکانات ویژه‌ای را برای مطالعه در اختیار کاربران خود می‌گذارند. در طراحی و ساخت این دستگاه‌ها تلاش بر این است که کاربر احساس کند واقعا یک کتاب در دست گرفته‌است. تکنولوژی جالب E-ink یا همان جوهر الکترونیکی با ایجاد صفحه‌ای سیاه و سفید بدون شک به این حس دامن می‌زند. اما اگر بخواهید درباره بازار این دستگاه در کشورمان بدانید باید بگوییم متأسفانه هرچند موبایل و تبلت‌های معمولی برای مصارف روزمره خواهان دارند، این دستگاه‌ها با وجود قیمت پایین‌ترشان به‌دلیل سرانه پایین مطالعه مهجور مانده‌اند. ما برای آنها که از تبلت خود تنها برای کتاب خواندن استفاده می‌کنند، یا آنهایی که قصد دارند برای مطالعه یک دستگاه مناسب دست و پا کنند، نکته‌های مهم خرید این دستگاه را بررسی کرده‌ایم.

• نور صفحه نمایشگر

پیش از خرید از خود بپرسید که آیا می‌خواهید شب‌ها بدون آنکه نور یک چراغ بالای سرتان باشد کتاب بخوانید یا این موضوع اصلا برای‌تان مهم نیست. می‌توانید تصمیم بگیرید صفحه نمایشی که دارای نور داخلی است بخرید یا نه؛ یک صفحه نمایش معمولی که تنها قابلیت آن را دارد که چشم شما را از انعکاس نورهای مزاحم خورشید در روز در امان نگه‌دارد، گزینه ارزان‌تری است و در مقابل، کتابخوان‌هایی که چراغ مطالعه داخلی دارند قیمت‌شان بیشتر است و حدود ۷۳۰ تا ۸۳۰ هزار تومان قیمت دارند. این در حالی است که یک کتابخوان که فاقد این قابلیت و البته کمی ساده‌تر است را می‌توانید با حدود ۴۳۰ هزار تومان خریداری کنید.

• لمسی یا غیرلمسی

برای آنها که می‌خواهند تنها با یک اشاره کوچک صفحات کتاب الکترونیک را ورق بزنند، بدون شک گزینه صفحه لمسی مناسب است. اما توجه کنید که این قابلیت تنها به ورق‌زدن صفحات خلاصه نمی‌شود. شما با این گزینه می‌توانید از امکانات صفحات لمسی مثل فعال شدن دیکشنری تنها با فشار‌دادن انگشت‌تان روی یک کلمه خاص برخوردار شوید. صفحات غیرلمسی هم‌چنین امکاناتی را دارند اما معمولا در قسمت پایین دستگاه چند دکمه برای حرکت بین صفحات و سطرهای کتاب تعبیه کرده‌اند. علاوه بر آن یک دکمه به‌عنوان انتخاب در آنها قرار دارد. درنظر داشته‌باشید که برخی از کتابخوان‌ها با صفحات لمسی، مثل تبلت‌های معمولی امکان فعال‌سازی کیبورد را دارند تا شما بتوانید چیزی تایپ کنید اما در صفحات غیرلمسی چنین ویژگی‌ای وجود ندارد، هرچند کتابخوان‌هایی وجود دارد که دارای دکمه‌های کیبورد برای تایپ هستند. اختلاف قیمت بین کتابخوان‌های با صفحات لمسی با نوع فاقد آن حدود ۱۰۰ تا ۲۰۰ هزار تومان است.

• امکان اتصال به اینترنت

این امکان به شما کمک می‌کند به‌صورت بی‌سیم به اینترنت متصل شده و به‌صورت آنلاین از وب سایت‌های فروش کتاب استفاده کنید. از طرفی با این قابلیت می‌توانید در محیط اینترنت جست‌وجو کرده و مثلا مقالات و اطلاعات بیشتری را در مورد کتاب یا موضوع مورد نظر خود بیابید. توجه کنید که اگر کتابخوان شما این قابلیت را نداشته‌باشد مجبور می‌شوید تمام کتاب‌های دلخواه خود را پس از خرید و دانلود از طریق کامپیوتر به این دستگاه منتقل کنید. برخی از کتابخوان‌ها حتی از سیم‌کارت‌های دیتا برای اتصال به اینترنت هم پشتیبانی می‌کنند. با تمام مزایای گفته شده در مورد امکان اتصال به اینترنت باید بگوییم که این گزینه در قیمت یک کتابخوان تأثیر دارد و ممکن است تا حدود ۱۵۰ هزار تومان آن را افزایش دهد که این رقم در مورد کتابخوان‌هایی با قابلیت پشتیبانی از سیم کارت بسیار بالاتر می‌رود.

• وزن و اندازه

اندازه صفحه نمایشگر در وزن آن بی‌تأثیر نیست. اکثر نمایشگرهای ۶ اینچی وزنی برابر ۱۷۶ تا حدود ۲۰۶ گرم دارند اما اگر سراغ یک نمایشگر ۱۳ اینچی بروید باید انتظار وزنی برابر ۳۵۸ گرم هم داشته‌باشید. البته ابعاد صفحه نمایش تنها دلیل سنگینی یک تبلت نیست. هر چند خیلی از کاربران با نمایشگرهای بزرگ‌تر راحت‌تر مطالعه می‌کنند اما شاید هنگام حمل و نقل یا حتی در دست گرفتن، دچار مشکل شوند. پس سعی کنید یک اندازه متعادل را انتخاب کنید و موقع خرید، آن را در دست خود امتحان کنید. لازم است بدانید که ابعاد صفحه در قیمت یک کتابخوان تأثیر‌گذار است، کتابخوان‌های با ابعاد بزرگ‌تر معمولا بسیار گران‌تر هستند و حتی گاهی تا حدود یک‌میلیون و ۸۰۰ هزار تومان و بیشتر هم قیمت دارند که البته عوامل دیگری به جز اندازه صفحه هم در آن تأثیر دارد.

• پشتیبانی از فارسی

اکثر کتابخوان‌ها از فرمت‌های متنی شناخته شده مثل MOBI، TXT، RTF، EPUB، DOCX و البته PDF که شناخته‌ شده‌ترین آنهاست پشتیبانی می‌کنند. اغلب کاربران ایرانی نگران آن هستند که این دستگاه‌ها قادر به پشتیبانی از فارسی نباشند. باید گفت وقتی این دستگاه با خواندن فرمتی چون ‌PDF مشکلی ندارد پس هیچ جای نگرانی نیست. حتی درصورتی که شما یک فایل با فرمت DOCX داشته‌باشید می‌توانید آن را به ‌PDF تبدیل کرده و بعد آن را به کتابخوان خود منتقل کنید. در این حالت ممکن است نتوانید از برخی امکانات موجود دستگاه در این فایل‌ها استفاده کنید؛ مثلا وقتی روی فایل‌های متنی با زبان انگلیسی زوم کنید، سایز کلمات هم با توجه به میزان زوم بزرگ می‌شود اما در حالت فارسی پس از زوم ابعاد کلمات تغییری نکرده و تنها ابعاد صفحه بزرگ می‌شود که این باعث افت کیفیت می‌شود. توجه کنید که پشتیبانی از زبان فارسی عاملی نیست که در قیمت تأثیر بگذارد. پس هنگام خرید هوشیار باشید که بابت این موضوع مجبور به پرداخت هزینه بیشتر نشوید.

• چند نکته کلیدی

گاهی تنها با یک‌بار شارژ کردن می‌توانید حدود ۶ تا ۸ هفته از کتابخوان خود استفاده کنید. توجه کنید این درصورتی است که میزان مطالعه شما روزانه نیم ساعت باشد و در تمام مدت به اینترنت هم متصل بوده و از چراغ مطالعه داخلی این دستگاه بهره‌بگیرید.

برخی از کتابخوان‌ها به دیکشنری داخلی مجهز هستند که البته ترجمه به فارسی در اغلب آنها موجود نیست. این دیکشنری در خود دستگاه موجود است و نیازی نیست آن را دانلود کنید.

کتابخوان‌های پیشرفته‌تر و البته گران‌تر دارای سیستم عامل‌هایی چون اندروید هستند. چنین کتابخوان‌هایی نسبت به کتابخوان‌های معمولی کارایی بیشتری چون استفاده از مرورگر وب و به اشتراک‌گذاری مطالب نیز هستند که لذت به کارگیری این دستگاه‌ را چند برابر می‌کند.

اگر دوست دارید از کتاب‌های صوتی بهره ببرید باید به‌دنبال کتابخوان‌هایی بگردید که دارای درگاهی برای هدفون هستند. علاوه بر آن برخی از کتابخوان‌ها دارای درگاه USB برای انتقال اطلاعات به دستگاه نیز هستند.

امکاناتی مثل تغییر اندازه متن و نیز نوع فونت گزینه‌های بسیار کارآمدی برای راحتی شما به هنگام خواندن هستند. پس حتما هنگام خرید درباره آن سؤال کنید. البته همانطور که پیش‌تر اشاره شد اکثر قابلیت‌های مربوط به اندازه و ظاهر متن در مورد زبان فارسی کاربرد ندارند. تنها راه شما در چنین زمانی این است که تنظیمات این‌ چنینی را در کامپیوتر روی فایل PDF مدنظرتان اعمال کرده و سپس آن را به کتابخوان خود منتقل کنید.