سخنرانی مقام معظم رهبری در روز ۱۴ خرداد ماه امسال، در سالروز ارتحال امام راحل (ره) در خصوص ضرورت ایجاد تحول در بخش‌های مختلف بازتاب‌های گسترده‌ای در بین اقشار مختلف از جمله در بین اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها و مدیران و کارشناسان داشت.
ایسنا، منطقه ایلام برای روشن‌تر شدن ابعاد تحول‌آفرینی در بخش‌های مختلف جامعه، بخش دوم میزگردی با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین میهن پرست امام جمعه چوار و مدرس دانشگاه، دکتر یونس احمدی مدرس دانشگاه و دانش‌آموخته رشته دین‌پژوهی و مهندس خدابخش داودی‌نصر مدرس دانشگاه و دبیر جامعه مهندسان استان ایلام برگزار کرده است تا به فهم موضوع به سهم خود کمک کند.
در این میزگرد تاکید شد؛ اگر قرار است تحولی کارآمد ایجاد شود نوبت آن است که جامعه ما از صدر تا ذیل سراغِ گره گشائی از فلاسفه، اندیشمندان و الهیدانان صاحب سبک و پارادایمِ کشور مانند آقایان دکتر ابراهیمی دینانی ، دکتر داوری اردکانی و دکتر بیژن عبدالکریمی برود.
حجت الاسلام والمسلمین «میهن‌پرست» تحول یکی از مباحث بنیادین و مهم دین مبین اسلام است. اخیراً مقام معظم رهبری دست بر روی نکته‌ای گذاشته‌اند که از سمت مسئولان مغفول مانده بود. در بحث توسعه و پیشرفت جامعه، سیاستمداران و مسئولان ما یا خیلی تند می روند یا جا می مانند اصطلاحاً تعبیری که مقام معظم رهبری به کار بردند این است: بعضی‌ها دنبال خمودند یعنی همان تحجر فکری، از لحاظ فکری جا می‌مانند و بعضی‌ها دنبال جمودند که تحجر فکری است. و هر دوی این ها برای جامعه مضر است.
تمدن نوین اسلامی همه چیز را در درون خود دارد
وی با بیان اینکه تحول در ذات اسلام نهفته است، ادامه داد: در دعای سال تحویل که روایت معصوم است و می‌فرماید:« حول حالنا الی احسن الحال» خدایا مرا عوض کن این تحول است اگر بنا باشد ما فقط ایستا باشیم تحول نداشته باشیم جامعه دچار مشکلات می شود. تعبیری که رهبر انقلاب به کار می برند این است: «با پشتوانه تجربه گذشته، رقم زدن آینده روشن، انقلاب و نظام و دولت سرافرازی در دنیا باید ساخت.» یعنی نه باید گذشته را فراموش کنیم و نه اینکه نسبت به آینده بی‌تفاوت باشیم.
میهن‌پرست با اشاره به اینکه ما در پی ساختن تمدن جهانی هستیم و در ابتدای کار هستیم، گفت: تمدن نوین اسلامی همه چیز را در درون خود دارد اقتصاد، فرهنگ، سیاست و مسایل اجتماعی؛ تحوالی بزرگ خواهد بود در سطح دنیا و نوید ما این است که مقدمات صدور انقلاب به دنیا صادر شده است، اخیراً یکی از مسئولان امریکایی گفته بود ایران همه جای دنیا هست و نیست. این حرف خیلی معنا دارد. ما در حوزه سیاست خارجی پیشرفت‌های خوبی داشتیم. در حوزه علم هم پیشرفت‌های خوبی داشته‌ایم به گونه‌ای که در برخی از علوم جزء کشورهای برتر محسوب می‌شویم. در حوزه دفاعی ما پیشرفت‌های بسیار خوبی داشته‌ایم. این‌ها افتخارات جمهوری اسلامی است و باید به قله برسیم. نگاه مقام معظم رهبری به قله است. قله را اگر دیدیم باید هم دولت و هم مجلس و هم امت در سطح و تراز قله ساخته شود. باید زمینه برای رسیدن به قله در همه ابعاد فراهم شود.
امام جمعه شهر چوار افزود: پشتوانه پیشرفت، فکر و اندیشه است. در این راه التقاط، و تجدد و استحاله هست که اگر ما به گرفتار آن نشدیم ، موفق عمل کرده‌ایم. مقام معظم رهبری می‌فرمایند: تعدادی از سیاسیون هستند که دیندار و تعبدی هستند اما وقتی به فضا و جامعه جهانی می‌آیند خود را می‌بازند. بعضی‌افراد فکر می‌کنند برای پیشرفت در جامعه جهانی و حضور در جامعه جهانی باید دین را کنار زد، اینگونه نیست.
وی خاطرنشان کرد: گاهی ما در انقلاب ما استحاله رخ داده است یعنی بعضی مبانی یا کمرنگ شده یا از بین رفته‌اند، ما با مطلوب هنوز فاصله داریم.
این مدرس دانشگاه اضافه کرد: مقام معظم رهبری در بحث تحول‌خواهی کلمه پیشرفت را به کار می‌برد و کلمه توسعه را به کار نمی برد. در جریان توسعه، هر چیزی را که مقابلش باشد را له می‌کند و رد می‌شود کما اینکه این نگاه در بعضی از جناح ها در گذشته و حال داشتیم که معتقد است برای رسیدن به توسعه می‌شود حتی از روی محرومان عبور کرد. این حرف بسیار خطرناکی است.
وی عامل اصلی و انگیزشی و تحرکی تحول‌خواهی، تحول معنوی یا تحول معرفتی دانست و گفت: این هم شامل تحول در حیطه نظر است و هم عمل. به دنبال تحول‌خواهی معرفتی، تحول اقتصادی، اجتماعی، سیاسی خود به خود خواهد آمد.
امام جمعه چوار اظهار کرد: ما در بحث تحول خواهی باید به سمت عدالت‌خواهی حرکت کنیم و مسئولان جامعه باید با اجتناب از اشرافی‌گری به مسابقه دنیا روی نیاورند و چرا که مسابقه اشرافی‌گری مسئولان جامعه را در همین مسیر غلط قرار می دهد و این خطرناک است.
وی گفت: دو سه مصداق داریم که باید از نظر علمی روی آنها به عنوان موضوع کار شود ایکه ابعاد تحول خواهی چیست؟ و اینکه تحول خواهی معرفتی و معنوی و نگاه توحیدی چه میزان در جریان عمومی تول جامعه تأثیرگذار است؟ موضوع دیگر اینکه اختصاصات ملت بزرگ ایران و جوانان در تحول و تمدن سازی چیست؟ و دیگر اینکه بایسته‌های جوانان در تحول برای تمدن‌سازی چیست و تمایز تحول خواهی با تحجر و التقاط و تجدد خواهی چیست؟ که همه این ها جای بحث فروان دارد
اولویت‌ها در عرصه تحول کدام‌اند؟
«خدابخش داودی‌نصر» مدرس دانشگاه ، نیز در این میزگرد با بیان اینکه اگر وارد فاز عملیاتی شویم باید ابتدا ببینیم اولویت‌ها در عرصه تحول کدامند، اظهار کرد: تحول ابتدا باید درونی باشد و از خود ما شروع شود. معمولاً سازمانی تحول خواه است که سازمان یادگیرنده باشد به این معنا که با علم روز پیش برود و بداند اگر این کار را بکند موفق می‌شود.
دبیر جامعه سلامی مهندسان استان ایلام یکی از استلزامات تحول، نوآوری و خلاقیت است و هر نیرویی نمی‌تواند باعث و بانی تحول شود، گفت: در حال حاضر اولویت‌ها در انقلاب اسلامی کدامند؟ مقام معظم رهبری فرمودند در بحث بودجه ریزی باید انقلاب ساختاری صورت گیردکه نگرفته و متأسفانه برخی مسئولان به تحول در این حوزه باور ندارند و یا مغرض هستند یا توانایی ندارند. مقام معظم رهبرب می فرماید نسخه درمانگر اقتصاد کشور، اقتصاد مقاو متی است. الان در سیستم دولتی ابلاغ شده تأمین برامه‌های اقتصاد مقامتی از محل منابع داخلی دستگاه و این به این معنی است که کاری انجام نمی شود.
وی افزود: مدیران، الگوی رفتاری تحول هستند مدیر هم می‌تواند عامل تحول و هم مانع تحول باشد. مشکلات ما بخشی نگری در مدیریت است. ما فقر مدیریتی داریمبرای ایجاد تحول زیرساخت فرادست کم نداریم، چشم انداز ۲۰ ساله در پیش چشم ماست و اقتصاد مقاومتی نسخه ماست.
نوبت گره‌گشائی از فلاسفه، اندیشمندان و الاهیدانان صاحب سبک است
دکتر «یونس احمدی» دکترای دین‌پژوهی نیز در این میزگرد اظهار کرد: موضوع تحول باید در قالب‌های کمی و قابل دستیابی ارائه شود. باید شاخص هائی در حوزه‌ی فردی و اجتماعی طرح و بعد عمل مقایسه انجام شود. این رفتار تطبیقی نشان می دهد که موضوع تحول در شرایط کنونی کشور که برخی شاخص‌ها مشخص شده‌اند و آژیر خطر و هشدار به صدا در آمده است، یک ضرورتِ وجودی غیر قابل اجتناب است. اولین مشخصه این امر هم " تحول در بسترِ ساختار" است.
این مدرس دانشگاه خاطرنشان کرد: در بحث تحول و مبانیِ آن نکته مهم این است که این تحول امروز در ابعاد اجتماعی آغاز شده و ما شاهد برخی رفتارهای اجتماعی هستیم که در بدنه خلاق جامعه دیده می شود. تحول همواره امری پوزیتیو و پیش برنده نیست. گاهی جامعه با رفتاهای بازدارنده و واکنشیِ خود از ما می‌خواهد که در مسیر، تغییر و تحول ایجاد کنیم.
وی گفت: پیامهای جامعه گاهی صریح است مانند نوعی عدم مشارکت و چیزی که در انتخابات آخر مجلس شورای اسلامی اتفاق افتاد و دارای پیام مشخص بود. این پیام باید بسیاری از آنتن‌ها را حساس می کرد اما این پیام‌ها گاهی صرفاٌ تاکتیکی و شوک‌آور و دارای تب تند نیست بلکه، استراتژیک، مزمن و دارای تب کند است و مستتر در یک رفتار عمیق تر مانند کاهشِ نرخِ فرزندآوری در جامعه و به تبع آن کاهشِ جمعیت و از سوی دیگر افزایش طلاق است. این یک تحولِ معکوس و بازدارنده است و نوعی عدم مشارکتِ استراتژیک محسوب می‌شود.
احمدی افزود: ممکن است نگرش یا ذهنیتی در تحلیل‌های خود، این نوع درک از موضوع را نداشته باشد اما این امر از واقعیت‌های موجود چیزی را تغییر نمی‌دهد. جامعه‌ای که با کاهش دادن جمعیت، پالس ارسال می کند نشان می دهد که دچار بی تفاوتی شده است.
این دین‌پژوه ادامه داد: به این ترتیب در فضای کنونی می بینیم که جامعه واکنش هائی مختلف به کنش های رسمی و حاکمیتی را در بطن خود آماده کرده است. به عنوان مثال اگر قرار است تحولی در آینده در جامعه باشد یکی از شاخص های اصلی آن افزایش مشارکت های تاکتیکی یا مرحله ای و استراتژیکِ مردم در ابعاد حکومت داری و تجلی‌های اجتماعی است.
وی در خصوص ابعاد تحول گفت: فکت‌های اجتماعی دلایل مختلفی دارند. واقعیت ها در جامعه را اصولی خاص تبیین می‌کنند یعنی علل و عوامل فرایندهای اجتماعی تک ساحتی نیست بلکه مجموعه ای از عوامل، سطحی از واقعیت اجتماعی و جریان اجتماعی را ایجاد می‌کنند.
احمدی اضافه کرد: در یک مدلِ مفروض، واقعیت‌های کنونی جامعه ما نشان می‌دهد که تبیین‌ها و عواملِ فلسفی-الاهیاتی و سپس عوامل جامعه شناختی-اقتصادی و در نهایت سیاسی-آرمانی دلایل شکل گیری حضور و مشارکت اجتماعی هستند. یعنی نگاه فلسفی،الاهیاتی سطحی پایه از مشارکت در جامعه ایجاد کرده است و هر مقدار رضایتمندی هایِ اجتماعی،اقتصادی و سپس آرمان پردازانه و سیاسی در جامعه زیاد شود مشارکت مردم در امور تقویت می‌شود. به عبارتی ما سه سطح مشارکت پایه فلسفی، میانیِ اقتصادی و بالایِ سیاسی با سهم یکسان را در جامعه معاصر داشته‌ایم و تجربه نشان داده است که تنگی یا گشایش‌های اقتصادی و یا فضای باز و بسته سیاسی در مشارکت‌های بنیادین اجتماعی در جامعه ما، تا سالهای اخیر بی اثر و یا کم اثر بوده است.
این مدرس دانشگاه ادامه داد: اتفاق تازه و نوپدیدی که در سالهای اخیر افتاده است و نماد آن در آخرین انتخابات رسمی کشور مشخص شد کاهش سطح مشارکت در میان طبقه و لایه بنیادی است. کشور ما "در سطحِ اجرائی" و در دهه اخیر نه شاهد گشایش های اقتصادی بوده است بلکه مواضع اقتصادی مردم همواره در حال افول و سقوط بوده است و نه شاهد فضای گشایشگر سیاسی و آرمانی که امواج مشارکت را به جریان اندازد.
وی گفت: به این ترتیب، رخنه در صف دوسوم آحاد جامعه یا شصت درصد آنها برای حضور و مشاکت امری قابل توجیه است. اما اتفاق تازه‌تر در سالهای اخیر عدم مشارکت کفِ سنتی، الاهیاتی و فلسفی است. یعنی کسانی که روزی در هر شرایطی در صحنه بوده‌اند امروز دیگر این نقش را بازی نمی کنند، به این ترتیب مشاهده می شود ساختار با رخنه فلسفی هم مواجه است.
احمدی افزود: با این نگرش بُعد و عمق تحول مشخص، و معلوم می شود ما نیازمند تحولات فلسفی الاهیاتی هستیم. نسخه‌ی این تحولات را کسانی که "مشارکت فعلی محصول اندیشهِ آنان است" نمی توانند بنویسند. علی رغم آنکه سعی این گروه مشکور است اما اگر کمی مصداقی تر باشیم، اکنون دیگر نوبت آن است که جامعه ما از صدر تا ذیل سراغ گره گشائی از فلاسفه، اندیشمندان و الاهیدانان صاحب سبک و پارادایم کشور مانند آقایان دکتر دینانی ، دکتر داوری اردکانی و دکتر بیژن عبدالکریمی برود.
وی تأکید کرد: اگر قرار است اتفاقی بیفتند و تحولی ایجاد شود، راه همین است و راه دیگری وجود ندارد، سایر راهها، تنها قیل و قالِ سیاست و آدرس اشتباه است.
انتهای پیام
