پایان جنگ «زرد» و «شیرین»؛ کدام سیب‌زمینی سالم‌تر است؟

 

سیب‌زمینی شیرین و سیب‌زمینی زرد که در آشپزی ایرانی متداول‌ترند، هر دو سرشار از مواد مغذی و فوایدی برای سلامتی‌ هستند.

 

با این حال معمولا سیب‌زمینی شیرین به‌عنوان گزینه‌ای «سالم‌تر» شناخته می‌شود، در حالی که متخصصان می‌گویند هر دو نوع سیب‌زمینی به‌ شرط انتخاب روش پخت سالم در یک رژیم غذایی متعادل جایگاهی ارزشمند دارند.

 

برخلاف تصور عمومی، سیب‌زمینی شیرین از خانواده‌ای متفاوت از سیب‌زمینی زرد است و ویژگی‌های تغذیه‌ای متمایزی دارد. این سیب‌زمینی‌ها منبعی عالی از فیبر، ویتامین‌های آ و ث، بتاکاروتن، پتاسیم، منگنز و آنتی‌اکسیدان‌ها هستند.

 

به‌ گزارش ایتینگ‌ول، یک عدد سیب‌زمینی شیرین متوسط با پوست، حدود ۴.۵ گرم فیبر دارد که معادل حدود ۱۶ درصد نیاز روزانه بدن است. از آنجا که بیشتر افراد، فیبر کافی دریافت نمی‌کنند، مصرف سیب‌زمینی شیرین (در کنار سایر سبزیجات، میوه‌ها، غلات کامل و مغزها) می‌تواند راهی ساده برای جبران این کمبود باشد.

 

فیبر نوعی کربوهیدرات است که بدن نمی‌تواند آن را تجزیه کند اما برای سلامتی روده مفید است زیرا حرکات روده را منظم نگه می‌دارد و به‌عنوان غذا برای باکتری‌های مفید روده عمل می‌کند و می‌دانیم که سلامت میکروبیوم روده نیز با کاهش خطر بیماری‌های مزمنی مانند دیابت و بیماری قلبی مرتبط است. فیبر همچنین می‌تواند به کنترل قند خون و احساس سیری کمک کند که برای کنترل وزن مفید است.

 

رنگ نارنجی سیب‌زمینی شیرین از آنتی‌اکسیدانی به نام بتاکاروتن می‌آید که آن را به منبعی عالی از این ماده تبدیل می‌کند. بتاکاروتن در بدن به ویتامین آ تبدیل می‌شود که از سلامتی چشم پشتیبانی می‌کند و ممکن است در برابر مشکلاتی مانند آب‌مروارید و کاهش بینایی ناشی از افزایش سن، محافظت ایجاد کند.

 

سیب‌زمینی شیرین همچنین منبعی غنی از پتاسیم است و یک پیمانه پوره‌شده آن حدود ۱۲۰۰ میلی‌گرم پتاسیم دارد (۲۶ درصد نیاز روزانه). پتاسیم به شل شدن دیواره‌ رگ‌های خونی کمک می‌کند، فشار خون را پایین می‌آورد و در نتیجه خطر حمله‌ قلبی یا سکته را کاهش می‌دهد.

 

ویتامین آ و بتاکاروتن موجود در سیب‌زمینی شیرین در سلامتی سیستم ایمنی نقشی مهم دارند. تحقیقات اولیه نشان داده‌اند که کمبود ویتامین آ ممکن است با تضعیف عملکرد ایمنی و افزایش خطر عفونت مرتبط باشد.

اگرچه سیب‌زمینی شیرین محبوبیت و شهرت بیشتری دارد، خوب است بدانیم که سیب‌زمینی زرد نیز سرشار از مواد مغذی مفید مانند پتاسیم، فیبر، آنتی‌اکسیدان و ویتامین‌های ب۶ و ث است. بهترین راه بهره‌مندی از فواید تغذیه‌ای آن خوردنش با پوست است (دقیقا مانند سیب‌زمینی شیرین).

 

سیب‌زمینی زرد مانند سیب‌زمینی شیرین، منبعی غنی از پتاسیم است و یک عدد سیب‌زمینی زرد متوسط حتی بیشتر از یک موز پتاسیم دارد.

 

سیب‌زمینی زرد همچنین حاوی ویتامین‌های ب۶ و ث است که هر دو برای عملکرد سیستم ایمنی اهمیت دارند. یک سیب‌زمینی پخته‌ متوسط حدود ۰.۸۶ میلی‌گرم ویتامین ب۶ (نیمی از نیاز روزانه) و ۳۶ میلی‌گرم ویتامین ث (حدود ۴۰ درصد نیاز روزانه) دارد.

 

ویتامین ب۶ در ساخت پادتن‌ها، تنظیم قند خون، عملکرد سیستم عصبی و تجزیه‌ پروتئین‌ها نقش دارد. ویتامین ث نیز به عملکرد صحیح سیستم ایمنی کمک می‌کند.

 

این نوع سیب‌زمینی نیز منبع خوبی از فیبر است (۴.۳ گرم در هر سیب‌زمینی متوسط). هر دو نوع سیب‌زمینی نوعی فیبر خاص به نام «نشاسته‌ مقاوم» هم دارند که در روده‌ کوچک هضم نمی‌شود بلکه در روده‌ بزرگ تخمیر می‌شود و رشد باکتری‌های مفید را تقویت می‌کند. این نوع نشاسته پس از پخت و سرد شدن سیب‌زمینی تشکیل می‌شود. پژوهش‌ها نشان داده‌اند که نشاسته‌ مقاوم بر عملکرد روده، سوخت‌وساز و کنترل وزن تاثیر مثبت دارد.

پاسخ کوتاه این است که خیر، زیرا هر دو نوع سیب‌زمینی سرشار از مواد مغذی هستند و می‌توانند بخشی از یک رژیم غذایی سالم باشند. هرچند از سیب‌زمینی شیرین تصویر سالم‌تری در ذهن‌ها وجود دارد، سیب‌زمینی زرد هم انتخابی مغذی است و پژوهش‌ها نشان می‌دهد خوردن متعادل سیب‌زمینی (به‌جز انواع سرخ‌کرده) کاملا سالم است. بنابراین به‌ جای نگرانی درباره اینکه کدام نوع بهتر است، مهم‌تر این است که به روش پخت و مصرف توجه کنید.

 

برای کنترل بهتر قند خون و سلامت کلی، بهتر است آن‌ها را به‌ صورت بخشی از یک وعده‌ متعادل همراه با پروتئین، چربی‌های سالم و غذاهای پرفیبر مصرف کنید و به‌ جای سرخ‌ کردن به سراغ روش‌هایی مانند آب‌پز کردن، بخارپز کردن یا پختن در فر بروید.

 

منبع: ایسنا