۵ نقطهای که آدمهایش بیشتر از ۱۰۰ سال عمر میکنند
باشگاه خبرنگاران جوان - آبی آنها از جنس سنگ و خاک و گیاه نیست، آبیِ آنها نتیجه یک تحقیق گسترده و چند ساله علمی است که دانشمندش ترجیح داده این نقاط را روی نقشه جهان، به رنگ آبی ببیند؛ پنج نقطهای که آدمهایش بیشتر از ۱۰۰ سال عمر میکنند!
ادهم شرقاوی در یکی از کتابهایش نوشته بود «اگر آبی، زیباترینِ رنگها نبود، قطعا خداوند آن را برای آسمانهایش برنمیگزید!»؛ راست میگفت، اما حالا انگار کمی ماجرا پیچیده شده و در واپسین روزهای سال ۲۰۲۵ میلادی، نشانیِ زمینهایی به دستمان رسیده که مثل آسمانِ خدا، زیبا و آبیاند! آبی آنها از جنس سنگ و خاک و گیاه نیست، آبیِ آنها نتیجه یک تحقیق گسترده و چند ساله علمی است که دانشمندش ترجیح داده این نقاط را روی نقشه جهان، به رنگ آبی ببیند؛ پنج نقطهایی که آدمهایش بیشتر از ۱۰۰ سال عمر میکنند! و اینجا، میخواهیم ببینیم که رازشان چیست.
پیش به سوی جزیره سردینیا
اولین بار ایتالیاییها سرنخ را پیدا کردند. یک گروه از پژوهشگرهایشان باروبندیل را جمع کردند به مقصد «سردینیا» که جنوبیترین نقطه ایتالیا بود و برای رسیدن به آن باید از قلب دریای مدیترانه رد میشدند. ولی مگر آنجا چه خبر بود؟ شاید باورتان نشود اما واقعیت است و آنجا درصد آدمهای بالای ۱۰۰ سال خیلی زیاد بود. پژوهشگرهای ایتالیایی شروع کردند به تحقیق درباره اینکه دلیل عمر بالا و سرحال بودنشان ژنتیک متفاوت آنهاست یا اینکه سبک زندگی خاصی دارند؟ این مشاهدهها در آن زمان که حوالی سالهای ۲۰۰۰ میلادی بود توجه دانشمندان و محققان جهان را به خودش گرفت و یک پژوهشگر بلژیکی به اسم «میشل پولان» یک تنه وارد میدان شد تا به مدت شش ماه، یک تحقیق بزرگ آماری را انجام دهد.
اسمشان را مناطق آبی میگذارم
پولان بین آن آدمهای سندار چرخید، کنارشان زندگی کرد، با آنها مصاحبههای صمیمی و طولانی انجام داد و حتی سر قبر مردههایشان رفت و با تعجب دید که خیلیهایشان در ۱۶۵ و حتی سنهای بالاتر مُردهاند! کار این پژوهشگر این شده بود که هر کجا به او اطلاع میدادند یک آدم بالای ۱۰۰ سال زندگی میکند به آنجا برود و علاوه بر صحبت با او، اسناد رسمی اداره آمار و بهداشت آن منطقه را بررسی کند. روزهای پرکار و جالبی بود که در پایان شش ماه، نتیجه عجیبی برای پولان داشت. او هر بار که مطمئن میشد در یک منطقه، آدمی بالای ۱۰۰ سال عمر کرده یک علامت آبی میگذاشت اما بعد از شش ماه متوجه شد که پنج منطقه در جهان، بیشترین علامتهای آبی را دارند و این موضوع آنقدر پررنگ شد که نتایج تحقیقاتش را در سال ۲۰۰۴ منتشر کرد.
پنج منطقه آبی جهان را بشناسید
ماجرا کش پیدا کرده بود و هر روز دانشمندان تازهتری به این موضوع جلب میشدند تا جایی که پژوهشگری آمریکایی به نام «دان بوتنر» در همان زمان و طی پروژهای مشابه پولان، متوجه شد که در برخی مناطق جهان، تعداد افراد مسنی که بیشتر از ۱۰۰ سال عمر میکنند بیشتر از ده برابرِ افرادی است که در ایالات متحده به این سن رسیدهاند.این مناطق جغرافیایی، جزیره «اُکیناوا» در ژاپن، «سردینیا» در ایتالیا، «نیکویا» در کاستاریکا، «ایکاریا» در یونان و «لومالیندا» در ایالت کالیفرنیا آمریکا بودند که بوتنر برای نامگذاریشان اصطلاح «مناطق آبی» را علنی کرد. او با انجام چندین تحقیق دقیق بر روی این آدمها، نشان داد که علیرغم تفاوتهای جغرافیایی و فرهنگی، ویژگیهای مشترک زیادی در زندگی روزمره افراد مسن در این مناطق وجود دارد. این ویژگیها نه به ژنتیک که به شیوه زندگیشان مربوط میشد؛ سبک زندگیای که نتایج آن حتی بیشتر از آنچه که تصور میشد، تاثیرگذار بود و رازهای سر به مُهر خودش را داشت.
رازی که از رژیم غذایی طلایی شروع شد
راز آنها دقیقا همان چیزی بود که خیلی از ما کشته و مُرده آنیم و حذف آن از برنامه غذاییمان تقریبا فکری محال و حتی غیرممکن است. مطالعات پژوهشگرانی که نام بردیم به یک خوراکی مشترک رسیده بود: «گوشت!» برای ساکنان مناطق آبی، گوشت قرمز اولویت نبود و ساکنان آنجا تقریبا ۹۵ درصد رژیم غذاییشان را بر پایه گیاهان قرار داده بودند و مصرف گوشت، به ویژه گوشت قرمزشان، کمتر از ۵ بار در ماه بود.ولی این پرهیز خودساخته دلیلی بر مُردنِ آنها از گرسنگی نیست، و اتفاقا برعکس خیلی از ما ۱۰۰ درصد گوشتخوارها، روزانه چهار دسته از مواد غذایی یعنی «سبزیجات»، «حبوبات»، «غلات کامل» و «مغزها» را در بشقابهایشان جا داده بودند، موادی که فیبر، ویتامین، مواد معدنی، چربیهای غیراشباع و از همه مهمتر پروتئین بدنشان را بدون دردسر برایشان تامین میکرد.
راز اوکیناواییها در رژیم ۸۰٪ قاعده
فکر کردید بالای ۱۰۰ سالههای مناطق آبی، خوردن گوشت قرمزشان را کم کردند و همین؟ نه؛ رازهای دیگری هم هست که اوکیناواییها سرزمین خورشید، اسمش را گذاشتند «رژیم ۸۰٪ قاعده» و با همان توانستند بالای ۱۰۰ سال عمر کنند. خودشان میگویند این روش کمکشان میکند تا مصرف کالریهایشان محدود شود و تا حد زیادی از خطر ابتلا به بیماریهای مزمن و چاقی در امان باشند. حالا این رژیم جذاب چه شکلی است؟ این رژیم به معنای متوقف کردنِ غذا خوردن در زمانی است که آدم احساس کند تا ۸۰ درصد سیر شده است. ساکنان این مناطق به طور معمول آهسته غذا میخورند تا از پرخوری جلوگیری کنند. این مسئله به این دلیل است که هورمونهای کنترلکننده احساس سیری معمولا پس از ۲۰ دقیقه از شروعِ خوردن، به حداکثر مقدار خود در خون میرسند.
راز سوم را اگر بخوانید اصلا باور نمیکنید
اما راز سوم این مناطق که اگر بخوانید و بدانیدش اصلا باورش نمیکنید این است که در مناطق آبی، هیچ باشگاه ورزشی وجود ندارد! شاید بپرسید «مگر ممکن است؟» «پس آنها چطور تناسب اندامشان را حفظ میکنند؟» و در جواب باید نتایج تحقیقات دان بوتر و بقیه دوستانِ دانشمندش را به شما بگویم که معتقدند: « ساکنان مناطق آبی هیچ برنامه ورزشی سخت و شدیدی ندارند. با این حال، آنها از بدنهای قوی و سالم برخوردارند. راز این سلامت در شیوه زندگی طبیعی و بدون تلاشهای خاص برای حفظ تناسب اندام است.»آنها نیازی به بطری آبِ طعمدار شده و لباسهای ست ورزشی و ادا و اطوارهای ما ندارند چون «فعالیت بدنی»، به طور طبیعی و روزانه، در زندگی روزمرهشان جریان دارد؛ آنها حرکت میکنند، کار دارند و حتی وقتی ۱۰۰ سال از عمرشان گذشته، به جای آه و ناله، همچنان تمام بدنشان در حال زندگی و تکاپو است. برای نمونه، در جزیره سردینیا، دامداری یکی از شغلهای رایج ایتالیاییها است و سالمندان این جزیره، عاشقانه و با دستهای خودشان به باغبانی و مراقبت از باغهای کوچک خودشان میپردازند.
رازی که در کشورهای توسعهیافته نادیده گرفته میشود
ساکنان بالای ۱۰۰ سال مناطق آبی، راز قشنگ دیگری هم دارند که در خیلی از کشورهای توسعه یافته و حتی نیافته، آدمها یاد گرفتهاند و برایشان باب شده که از آن فرار کنند؛ رازی که همه ما اسمش را شنیدهایم و همیشه دور و برمان است اما گاهی هوا برمان میدارد که اگر خطش بزنیم موفقتر میشویم و چیزی نیست جز «ارتباطات اجتماعی و خانوادگی». اتفاقی که در مناطق آبی از آب خوردن و نفس کشیدن هم حیاتیتر است و آدمهای آنجا همیشه با هم در ارتباطاند.اما این ارتباطات فقط به محدوده خانواده محدود نمیشود، بلکه در سطح دوستان و نزدیکان هم وجود دارد. به عنوان نمونه، در «اُکیناوا» ژاپن، گروههایی به نام «موآی» وجود دارند که معمولا پنج دوست از دوران کودکی را شامل میشوند و این گروهها برای حمایت مالی و عاطفی از یکدیگر در تمام طول عمر به یکدیگر متکی هستند. مطالعات پولان و همکارانش نشان داده که احساس تنهایی میتواند ارتباط زیادی با بیماریهای مرگبار و افزایش نرخ مرگومیر داشته باشد و خب طبیعی است آدمهای مناطق آبی با این حجم از همدلی و آدمهای صاف و صادقی که دورشان دارند، بالای ۱۰۰ سال عمر کنند.
«ایمان» مقدسترین راز ۱۰۰ سالههای مناطق آبی
شاید حرف زدن از ایمان و این راز مقدس برای خیلیها خستهکننده باشد اما چه بخواهیم و چه نخواهیم، یکی از رازهای طول عمر مردمان آن جغرافیاهاست. آنها با عمق بیشتری به زندگیشان نگاه میکنند و باورهای محکمی دارند که اجازه مصرف الکل یا موادمخدر و حتی دخانیات را به آنها نمیدهد. چون معتقدند که زندگی عمیقتر از آن است که با این مسائل پیش پا افتاده لکهدار شود و هیچوقت زمان و سلامتیشان را صرف آن نمیکنند.برای نمونه در «اُکیناوا»، مردم به مفهومی به نام «ایکیگای» اعتقاد دارند که به معنای جستجو برای دلیلی است که صبحها به ما انگیزه میدهد تا بیدار شویم و روزی جدید را شروع کنیم. این روش به افراد کمک میکند تا خلأهای روحی که با افزایش سن، بزرگتر میشوند را پر کنند و به این ترتیب پیری برای آنها کمتر سنگین میشود و خیلی راحت، به اذن خدا، بالای ۱۰۰ سال عمر میکنند.
دانشمندان مشکوک وارد میشوند
هر تحقیق علمی و پژوهشی جای شک و شبهه دارد و نمیتوان ادعا کرد که همه حق با پولان و بوتنر است. حتی بعضی از پژوهشگران معتقدند که چنین مطالعاتی و نتایج آنها ممکن است گمراهکننده باشد چرا که ضوابط علمی دقیق و قابل اعتمادی ندارند.بهعنوان مثال، پژوهشگری از دانشگاه لندن به نام «سال نیومن» معتقد است که «مناطق آبی» تنها نتایج ثانویهای هستند که بر اساس دادههای ضعیف و نادقیق به دست آمدهاند و میگوید: «بسیاری از آمارهایی که در این تحقیقات منتشر شدهاند، ممکن است به دلیل اشتباهات در ثبت اطلاعات مربوط به بازنشستگان یا سرقت هویتی در طول زمان دچار نقص شده باشند. حتی در برخی موارد، دولتها اعلام کردهاند که اشتباهات بزرگی در ثبت اطلاعات تولد و مرگ وجود دارد. بهعنوان مثال، دولت ژاپن در سال ۲۰۱۰ اعلام کرد که ۸۲ درصد از افرادی که به عنوان افراد بالای ۱۰۰ سال ثبت شده بودند در واقع از دنیا رفته بودند. همچنین در سال ۲۰۱۲، دولت یونان اعلام کرد که ۷۲ درصد از افرادی که به عنوان افراد مسن دریافتکننده مستمری بازنشستگی ثبت شده بودند، فوت کردهاند.»
باور کنیم زندگی دور از ذهن نیست
با وجود همه این چالشهایی که بین دانشمندان، بالا و پایین میشود اما در این مناطق جغرافیایی آبی، همچنان آدمهایی وجود دارند که سنشان به بالای ۱۰۰ سال رسیده است و در مقابل این شک و تردیدها، پیام مهمی به ما یاد میدهند؛ پیامی که حرف حسابش میگوید زندگیِ طولانیتر و عمرِ بیشتر تنها به یک راز بستگی ندارد، بلکه با یک سیستم پیچیده و یکپارچه از عادتهای ساده و سالم اما روزمره شکل میگیرد که میتواند اثرات شگفتانگیزی بر سلامت و طول عمر داشته باشد.پس بیایید باور کنیم که زندگیِ با عمر بالا، حتی در این جهان سرشار از بیماریهای مزمن و تنهاییهای طاقتفرسای اجتماعی که روحمان را مچاله میکنند و حتی با وجود مشکلات اقتصادی، غیرممکن نیست؛ اما تنها به شرطی که مثل ساکنان مناطق آبی یاد بگیریم شکرگذار باشیم، به اندازه و سالم بخوریم، ایمانمان را نفروشیم و هر روز به امید انجام یک کار مفید چشمهایمان را از خواب باز کنیم، حتی اگر آن روز، ۱۰۰ ساله شده باشیم!
منبع: فارس
12248378
مهمترین اخبار وبگردی
