جبران خسارت واحد‌های مسکونی دفاع مقدس ۱۲ روزه از طریق تراکم فروشی

باشگاه خبرنگاران جوان؛ محبوبه کباری- سیدامیرحسین گرکانی رئیس پژوهشکده سوانح طبیعی امروز در یک‌صد و سی و نهمین نشست از سلسله‌نشست‌های تخصصی به مناسبت هشتمین سالگرد زلزله سال ۱۳۹۶ سرپل ذهاب، با اشاره به اهمیت حفظ تاریخ و تجربیات حوادث و سوانح گفت: خیلی مواقع جملاتی با این مضمون می‌شنویم که اگر ملتی تاریخ خودش را نداند، مسیر توسعه و پیشرفت برایش مسدود می‌شود. این جملات معمولاً به تاریخ‌های دوره‌های هخامنشیان اشاره دارند، اما من معتقدم که گاهی تاریخ بسیار نزدیک‌تر است؛ ما ۸ سال و ۶ سال پیش را فراموش کرده‌ایم؛ بعد از زلزله سرپل ذهاب و سیلاب سال ۹۸ در ۲۵ استان، نظام مدیریت بازسازی کشور چگونه عمل کرد و حاکمیت چگونه به این بحران پاسخ داد.

وی افزود: متأسفانه در بازسازی پس از جنگ اخیر، برخی نگرانی‌ها و پیامدها که توسط کارشناسان مطرح شد، کنار گذاشته شد. در این مسیر، مردم جنگ‌زده تهران را مقابل جمعیتی از پیمانکاران قرار دادیم و به آن‌ها گفته شد جبران خسارت از طریق فروش تراکم شهر انجام شود.

گرکانی یادآور شد: مهندس تابش، رئیس فقید بنیاد مسکن، همواره بر بهره‌گیری از حضور دانشگاهیان در بازسازی تأکید داشتند. حضور اساتید شناخته‌شده در کنار بنیاد مسکن و دستگاه‌های اجرایی، نقش مؤثر و ارزشمندی در بازسازی پس از زلزله کرمانشاه ایفا کرد.

وی افزود: در بازسازی بعد از گیلان و زنجان نیز دفاتر تسهیلگری ایجاد شد تا حضور دانشگاهیان نه فقط در فرآیند بازسازی، بلکه در مدیریت مشارکتی آن مؤثر باشد.

رئیس پژوهشکده سوانح طبیعی تصریح کرد: مصوبه بازسازی زلزله کرمانشاه تنها سه روز پس از وقوع زلزله صادر شد و مسئولیت بازسازی به بنیاد مسکن سپرده شد. این مسئولیت صرفاً محدود به مسکن نبود و حتی سازمان‌های دیگر نیز تحت یک فرماندهی واحد فعالیت کردند. این اقدام نشان‌دهنده اهمیت برنامه‌ریزی و تمرکز مدیریتی در مواجهه با سوانح است.

گرکانی در پایان با تأکید بر ضرورت مطالعه اثرات و پیامدهای اجتماعی بازسازی خاطرنشان کرد: همکاران علوم اجتماعی و دانشگاهیان باید کمک کنند تا اثرات اجتماعی بازسازی پس از جنگ اخیر به طور خاص در تهران ارزیابی و دیده شود.

اطهره نژادی مدیرگروه مخاطرات محیط زیستی پژوهشکده سوانح طبیعی امروز (چهارشنبه، ۲۱ آبان) در یک‌صد و سی و نهمین نشست از سلسله‌نشست‌های تخصصی به مناسبت هشتمین سالگرد زلزله سال ۱۳۹۶ سرپل ذهاب با اشاره به‌ضرورت تقویت تاب‌آوری اجتماعی در کشور گفت: پروژه تاب‌آوری اجتماعی را در استان‌های مختلف کشور آغاز کردیم.

وی افزود: از استان کرمانشاه و همچنین از استانداران استان‌های همجوار، نامه‌هایی دریافت کردیم که در آن خواسته بودند پروژه تاب‌آوری اجتماعی در استان‌هایشان ادامه یابد. این درخواست‌ها برای ما جالب بود، چراکه نشان می‌داد تجربه کرمانشاه باوجودآنکه یک پروژه ملی محسوب می‌شد، به دلیل محدودیت منابع مالی نتوانست در تمامی مناطق کشور اجرا شود، اما همان میزان اجراشده نیز دستاوردها و درس‌های مهمی برای ما داشت.

نژادی بیان کرد: در جریان اجرای آن طرح، از استانداران خواسته بودیم که دولت، بخش خصوصی، جامعه مدنی و دانشگاه‌ها همگی در کنار یکدیگر بنشینند و با بررسی مسائل، برای افزایش تاب‌آوری اجتماعی راه‌حل‌های مشترک پیدا کنند. چراکه اگر ما در اتاق‌های دربسته در پایتخت برای مردم تصمیم بگیریم، نتیجه آن چیزی می‌شود که امروز در جامعه مشاهده می‌کنیم.

وی تصریح کرد: اما واقعیت این است که ماجرای بم را نمی‌توان فراموش کرد. آن حادثه یکی از عجیب‌ترین فجایع کشور بود که شاید در قرن‌ها نمونه‌اش تکرار نشود. آنچه پس از آن رخ داد نیز جای تأمل داشت، چراکه باید پرسید آیا تاکنون کسی از نگاه بازماندگان بم، کسانی که از یک خانواده یا حتی از یک طایفه فقط یک نفرشان باقی ماند، این رویداد را روایت کرده است؟

مشاور عالی وزیر راه و شهرسازی یادآور شد: ما همواره شاهد روایت‌هایی از سوی نهادهای دولتی، چهره‌ها یا سازمان‌های مردم‌نهاد بوده‌ایم، اما کمتر پیش‌آمده که این فاجعه از زوایای مختلف و با نگاه بازماندگان واقعی مورد واکاوی قرار گیرد. باید ببینیم آیا ما یک نگاه واحد به این پدیده داریم یا هر گروهی بر اساس زاویه دید خود به آن پرداخته است.

نژادی با تأکید بر اهمیت ادامه مطالعات در حوزه تاب‌آوری اجتماعی اظهار کرد: به دلیل بحران‌های متعدد و پیچیده‌ای که در جامعه امروز با آن مواجه هستیم، تقویت تاب‌آوری اجتماعی ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است. یکی از همکاران پژوهشکده در جلسه امروز از عبارت «بحران‌های روزافزون» استفاده کردند که تعبیر بسیار دقیقی است؛ زیرا ما در میانه بحران‌هایی ایستاده‌ایم که روزبه‌روز گسترده‌تر می‌شوند و لازم است برای مواجهه مؤثر با آن‌ها آماده باشیم.

مدیرگروه مخاطرات محیط زیستی پژوهشکده سوانح طبیعی در پایان خاطرنشان کرد: باید بتوانیم با هم‌فکری و همکاری میان پژوهشکده‌ها، دانشگاه‌ها و سایر نهادهای مرتبط، مسیر مطالعات و اقدامات را به شکل هماهنگ پیش ببریم.