وقتی استرس دارید بدن شما فکر می‌کند با شیرها می‌جنگید

باشگاه خبرنگاران جوان - استرس مزمن به یکی از ویژگی‌های جدایی‌ناپذیر زندگی مدرن تبدیل شده است، اما دلیل آن شاید فراتر از چیزی باشد که فکر می‌کنیم. پژوهشی جدید نشان می‌دهد که بدن ما در مواجهه با محرک‌های استرس‌زای روزمره، مانند ایمیل‌های بی‌پایان، سروصدای ترافیک یا ضرب‌الاجل‌های کاری، واکنشی مشابه رویارویی با یک شیر درنده از خود نشان می‌دهد. این «ناهماهنگی تکاملی» میان بیولوژی باستانی ما و محیط مدرن، بدن را در حالت آماده‌باش دائمی قرار می‌دهد و به سلامت جسم و روان ما آسیب می‌زند.

نتیجه‌گیری مذکور حاصل مطالعه‌ای جامع است که توسط دو انسان‌شناس تکاملی به نام‌های کالین شاو از دانشگاه زوریخ و دنیل لانگمن از دانشگاه لافبورو، انجام شده است. پژوهشگران با گردآوری شواهد متعدد، استدلال می‌کنند که تحولات سریع فناوری و محیطی از سرعت تکامل بیولوژیکی ما پیشی گرفته است.

کالین شاو، این پدیده را با استفاده از یک مثال روشن توضیح می‌دهد:

ما در دوران اجداد باستانی‌مان، برای مقابله با استرس‌های حاد، مانند فرار یا رویارویی با شکارچیان کاملاً سازگار بودیم. این واکنش «جنگ یا گریز» نام دارد. یک شیر گهگاه از راه می‌رسید و شما باید برای دفاع یا فرار آماده می‌بودید. نکته‌ی کلیدی این است که شیر دوباره می‌رود. چنین تلاشی بقای شما را تضمین می‌کرد، اما هزینه‌ای بالا و زمان بهبودی طولانی مدتی نیاز داشت.

کالین شاو اما در زندگی امروزی، «شیرها» هرگز ما را ترک نمی‌کنند. مشکل با مدیر، ترافیک سنگین یا نگرانی‌های مالی، همگی سیستم عصبی ما را به همان شکل فعال می‌کنند، با این تفاوت که هیچ‌گاه فرصتی برای بازیابی کامل به دست نمی‌آید. به گفته‌ی پژوهشگران، استرس مداوم با طیف وسیعی از مشکلات سلامتی از جمله افت شناختی، بیماری‌های خودایمنی و کاهش نرخ باروری در ارتباط است. شواهد متعدد، از آمادگی جسمانی پایین‌تر در مناطق شهری گرفته تا ارتباط آلودگی هوا با آسیب مغزی، همگی این نظریه را پشتیبانی می‌کنند.

مطالعه نشان می‌دهد که ترکیب عواملی مانند نور مصنوعی، قرارگرفتن در معرض میکروپلاستیک‌ها و سبک زندگی کم‌تحرک، سلامت ما را از جهات مختلفی به خطر می‌اندازد. با وجود پیشرفت‌های چشمگیر در پزشکی و فناوری، انسان امروزی مضطرب‌تر و افسرده‌تر از اجداد خود است.

اما راه حل چیست؟ پژوهشگران بر اهمیت بازگشت به طبیعت تأکید دارند. مطالعات متعدد نشان داده‌اند که گذراندن وقت در فضای سبز یا حتی تماشای تصاویر طبیعت، می‌تواند سلامت جسمی و روانی را بهبود بخشد.

شاو و لانگمن خواستار اقدامات جدی برای حفظ مناطق سبز در محیط‌های شهری، محافظت از مناظر طبیعی باقیمانده و ایجاد فضاهایی هستند که مردم بتوانند واقعاً از استرس روزمره فاصله بگیرند. به نظر می‌رسد برای مقابله با «شیرهای» مدرن، باید دوباره به ریشه‌های تکاملی خود پناه ببریم.

مطالعه در نشریه‌ی Biological Reviews منتشر شده است.

منبع: زومیت