رازهای پنهان درون تارهای ابریشم؛ وقتی طبیعت به علم جان می‌دهد

باشگاه خبرنگاران جوان - دانشمندان در تازه‌ترین پژوهش‌های خود نشان داده‌اند که دو ماده‌ی طبیعی، ابریشم و کیتوزان، می‌توانند آینده‌ی پزشکی را متحول کنند. این ترکیبات زیست‌سازگار و تجزیه‌پذیر، توانایی عجیبی در ترمیم بافت‌ها، رساندن دارو به سلول‌ها و حتی جلوگیری از چسبیدن باکتری‌ها دارند.

متخصصان نشان دادند که چگونه با فناوری‌هایی مانند UV-Vis Spectroscopy و پلاسما تراپی می‌توان سطح این مواد را به نانوساختارهایی تبدیل کرد که رفتار سلول‌ها را در بدن تغییر می‌دهند. نتیجه؟ نسل تازه‌ای از مواد زیستی هوشمند که می‌توانند در درمان‌های دارویی و بازسازی بافت‌های بدن به کار روند.

زیست‌مواد هوشمند در خدمت درمان

پژوهشگران در تازه‌ترین مطالعات خود، توانسته‌اند با بهره‌گیری از فناوری‌های نانوساختاری و طیف‌سنجی، کاربردهای گسترده‌ای از دو ماده طبیعی ابریشم (Silk fibroin) و کیتوزان (Chitosan) را در حوزه پزشکی به نمایش بگذارند. این مواد به دلیل زیست‌سازگاری بالا، تجزیه‌پذیری طبیعی و قابلیت تغییر ساختار سطحی، به گزینه‌ای مناسب برای تولید داربست‌های بافتی، ترمیم زخم‌ها، و ساخت حامل‌های دارویی هوشمند تبدیل شده‌اند.

داروهایی که در دل ابریشم جای می‌گیرند

در این پژوهش‌ها نشان داده شده است که پروتئین ابریشم می‌تواند داروها و ترکیبات فعال دارویی را درون خود کپسوله کرده و به‌تدریج در بدن آزاد کند؛ روشی که در درمان‌های هدفمند از جمله سرطان، دارورسانی به بافت‌های آسیب‌دیده و کاهش عوارض جانبی داروها کاربرد دارد.

کاهش عفونت و کمک به ترمیم بافت‌ها

از سوی دیگر، تیم‌های تحقیقاتی توانسته‌اند با استفاده از فناوری پلاسما تراپی، سطح ابریشم و کیتوزان را به ساختارهای نانویی مجهز کنند که چسبندگی باکتری‌ها را کاهش داده و رشد سلولی را بهبود می‌بخشند. این ویژگی‌ها موجب شده از این مواد در ساخت بانداژهای ضدباکتری، غشاهای ترمیم‌کننده پوست و داربست‌های استخوانی زیستی استفاده شود.

نگاهی به آینده نانوفناوری زیستی

به گفته‌ی کارشناسان Thermo Fisher Scientific، ترکیب فناوری‌های نوینی چون UV-Vis، FTIR و AFM در تحلیل و اصلاح ساختار این مواد، راه را برای تولید ایمپلنت‌های هوشمند و سامانه‌های دارورسانی قابل کنترل هموار کرده است. هدف نهایی، ساخت موادی است که بدن آن‌ها را به‌عنوان بخشی از خود بشناسد و در فرآیند ترمیم یا درمان، از آن بهره ببرد.

کیتوزان چیست؟

کیتوزان پلی‌ساکاریدی طبیعی است که از پوسته میگو و خرچنگ به‌دست می‌آید. این ماده زیست‌سازگار و تجزیه‌پذیر، خاصیت ضدباکتری دارد و در پزشکی برای ترمیم زخم، دارورسانی و مهندسی بافت به کار می‌رود. در واقع پلی است میان دریا و پزشکی نوین.

جمع‌بندی:

ابریشم و کیتوزان دیگر تنها مواد طبیعی نیستند؛ بلکه پلی میان زیست‌شناسی و فناوری شده‌اند. آینده پزشکی، به‌ویژه در حوزه‌های ترمیم بافت، مهندسی بافت، و درمان‌های هدفمند دارویی، به‌روشنی به این دو ماده گره خورده است.

منبع: همشهری آنلاین