فرهنگی‌هنری 11:58 - 07 مهر 1399
نشست آینه‌های ایثار با موضوع مروری بر ادبیات خاطره نویسی زنان در دفاع مقدس با حضور جمعی از نویسندگان و پژوهشگران زن و آذر خزاعی نویسنده کتاب پلاک ۱۴۰ در فرهنگسرای امام(ره) برگزار شد.

نشست مروری بر ادبیات خاطره نویسی زنان در دفاع مقدس برگزار شد

به گزارش ایسنا،آذر خزاعی  در ابتدای این نشست گفت: خاطرات کتاب تا پلاک ۱۴۰ برایم تجربه زیستی بسیار بزرگی را در بر داشت. اینکه نزدیک باشی و از تجربه‌های شخصی بهره‌گیری  و فرصت سخن گفتن با عزیزان اهل قلم را داشته باشی و به منابعی ناب برسی که به دست خودشان تولید شده و اینکه در میانه دریای خروشان زمان بین اکنون و گذشته‌ای دائم التغییر شناور باشی و در مسیر دیالوگ خودت و مصاحبه شونده باشی و در سرزمین حائل بین شفاهیت و نوشتار از هم بپاشی و از نو جان بگیری چه تجربه‌ای می تواند بزرگتر از این باشد .

وی اظهار کرد:تلاش کردم تا دیگران را در این اقیانوس خروشان  شور و احساس و حماسه شریک سازم. اینکه اگر می‌خواهیم به عمق معنای این روایت‌ها راه یابیم و درباره پیچیدگی‌های زندگی و تجربیات شخصی و تاریخی رویتگران آنها منصفانه به قضاوت بنشینیم باید راه و روش خواندن روایت‌های مذکور و کشف نمادها و منطق مستتر در آنها را بیاموزیم.

دفاع مرزبندی ندارد

در ادامه،شهلا آبنوس نویسنده و منتقدادبی با طرح  یک سوال که  آیا مسئله دفاع مقدس موضوعی مردانه است اظهار کرد: جواب این پرسش را  محقق گرامی احمد شاکری در کتاب «آنک جنگ اینک داستان» فرمودند که دفاع مقدس به لحاظ موضوعی که دارد یک موضوع مردانه است و این چیزی است که حالا من روی این تامل دارم.

وی ادامه داد: من روی این قضیه تامل دارم اگر موضوعی مردانه است چرا من زن وارد جنگ شدم اگر موضوع موضوعی مردانه است پس چه شد که من زن وارد جنگ شدم. وقتی به یادم می‌آورم در مناطق جنگی  چه‌ها بر سر من نوعی گذشته است. می‌اندیشم که  چرا برخی‌ها می‌گویند جنگ موضوعی مردانه است.؟

آبنوس گفت:نکته قابل تأمل همین هست آیا قرار بود زن‌ها وارد جنگ بشوند خب البته که نه. ما همچین قراری نداشتیم تا روزی که عزیزان دلاور ما،بچه‌های ما ، برادران ما، پدران ما بودند تا روزی که امام بود و می‌گفت که جایی برای زن‌ها نیست. بحث جنگ در دفاع مقدس یک چیزی نیست که ما بخواهیم تفکیک کنیم بگوییم اینجا مردانه است، اینجا زنانه است. نمی‌توانیم مرزبندی کنیم. تمام نوشته‌ها مردانه هستند حالا ما آمدیم درباره بحث خاطرات صحبت کنیم. حالا چه نیازی هست که ما بعد از۴۰  سال اینجا دور هم جمع شویم که خاطرات زنانه،خاطرات مردانه یعنی چه که ما خط کشی کنیم مگه ما فمنیست هستیم .؟

وی در پایان گفت: وقتی که یک خانم کتاب تا پلاک ۱۴۰ را می‌نویسد و  خاطراتی می‌آورد،حالا خاطره به چه درد می‌خورد. هیچ بحث فمینیستی در کار نیست. اما می‌بینیم که باز هم اینجا در خاطره نویسی،غالبا مردها هستند که خاطره تعریف می‌کنند. ما باید آسیب شناسی کنیم که دلیل این کارچیست ؟آیا مردها بیشتر خاطره دارند و زنان هیچ خاطره‌ای ندارند؟ این بحث آسیب شناسی نیاز دارد.

در ادامه، فرزانه قلعه‌قوند، نویسنده و معاون پژوهشی انتشارات پیام آزادگان گفت:اگرچه به این مرزبندی اصلاً اعتقاد ندارم  و به قول نویسنده روسی کلاً جنگ چهرة زنانه ندارد اما زنها چه بخواهیم چه نخواهیم در جنگ حضور پیدا می‌کنند. چه مستقیم چه غیرمستقیم. آنهایی که غیرمستقیم  در جنگ هستند مثل نسل ما که  در جبهه حضور نداشتند اما پشت جبهه منتظر بودیم و کارهایی را می‌کردیم. آیا  در جنگ حضور مستقیم زنان باید بررسی شود؟  

وی ادامه داد:.من خیلی پرهیز می‌کنم از اینکه یکی بیاید برای تمجید کار من بگوید که این کار قلمش زنانه است. سعی می‌کنم دوری کنم از این مسأله که کسی در پیشانی کار بنویسد که قلمش زنانه است چون اصلاً اینجا بحث جنسیتی نیست. ما به عنوان انسان چه بخواهیم چه نخواهیم  در جنگ حضور داریم. جنگ مثل یک ویروس است که همه جا وارد می‌شود. چه من بروم در منطقه جنگی، چه حضور نداشته باشم.

این پژوهشگر تصریح کرد: بخش اسارت اینقدر لایه های پنهان و زیرپوستی دارد که من بعد از این همه سال که بر این موضوع کار می کنم هنوز بی اطلاعم . با اینکه ادعا می کنم از خانواده دفاع مقدسم . تعدادی رفتند اسیر شدند و برگشتند.نمی توان مدعی شد که  دیگرتمام شد و اینها برگشتند سر خانه و زندگی شان .

وی در پایان افزود: من نویسنده باید در  جنگ حضور داشته باشم مستقیم یا غیرمستقیم یا همسرم  درجنگ باشد درک کنم یا برادرم یا پدرم یا خودم امدادگر باشم یا نه من باید خیلی چله نشینی کنم تا به آن برسم یعنی حتماً باید مطالعه کنم حتما باید با خیلی از خانواده هایی که مستقیماً در جنگ بودند حشر و نشر داشته باشم تا بتوانم بشناسم دفاع مقدس را

وی خطاب به نویسنده کتاب گفت :  دلم می خواست باز در  این کتاب سراغ افرادی می رفتیم که خودشان زمان جنگ درک  کرده بودند . کودک پنج ساله یک تصوری از موشک باران دارد . ولی درک و دریافتی که یک آدم هیجده ساله دارد را قطعاً ندارد.

تاکید می کنم  زنانه بنویسند

الهه کسمایی ،تهیه کننده  ارشد تلویزیون و مدرس دانشگاه با اشاره به  موضوعیت تأثیرات جنگ در کودکی به خصوص دختربچه ها و نگاه آنها گفت : وقتی که جنگ بر ما حادث می شود  تفاوت سنی و جنسی و تو کجا هستی و من کجا هستم در حقیقت وجود ندارد. یعنی میاید مثل یک میهمان ناخوانده و مثل یک سیل همه را می برد . اینکه دور و نزدیکی از آن حادثی که اتفاق افتاده تعیین می کند.

وی گفت: من خاطره ای راکه در این کتاب نوشتم بیسی  است  برای صحبت کردنم. خاطره ی خودم، خاطره ی یه دختر بچه ای هست که دوران نه سالگی تا دوازده سالگی  را  در جنگ می گذراند. وقتی که درمورد بچه ها در جنگ صحبت می کنیم باید کارشناسی صحبت کنیم ،محققانه صحبت کنیم بخاطر اینکه بچه ها خودشان مستقیماً درجنگ ممکن است که حضور داشته باشد مثل بچه هایی که درخرمشهر و به هر حال درکرمانشاه و فضای جنگی که بوده حضور داشتند

این محقق افزود: اتفاقاً هم می گویم زنانه بنویسند به دلیل اینکه ما در تاریخ ادبیات مان زنانی را داشتیم که مثل پروین اعتصامی که  شعر می گوید ولی با ابزار زنانه با نخ و سوزن دارد ظلم راتشریح می کند قطعاً و قاعدتاً من بعنوان کسی که کودکی رابعنوان یک دختر در جنگ گذراندم الان دارم   به چیزهایی می رسم که قطعاً و قاعدتاً دخترانی که درجنگ نبودند ندارند .ولی من دارم هم اضافه دارم هم کم دارم هم ضربه خوردم هم چیزهای خوب یاد گرفتم .

زنان ما مجبور نبودند در جنگ باشند

فرزانه فخریان ،مترجم و معاون فرهنگی انتشارات سروش  گفت: یک نکته ی اصلی که درمورد کتاب تا پلاک ۱۴۰ وجود دارد این هست که این کتاب یک انتخاب دارد. این ها خاطرات اهالی قلم از دفاع مقدس است و همین نقش آن بانویی که این کار رانوشته بیشتر از هر چیزی نشان می دهد من نمونه ای سراغ ندارم که در ادبیات خاطره نویسی دنیا یه همچین آنالیزه کردن و شخصی سازی و نوشتن دفاع مقدس اتفاق افتاده باشد

وی افزود: به زعم  خانم سوتلانا آلکساندرونا الکسیویچ جنگ چهره ی زنانه ای ندارد خب چون ایشان نوبل گرفته  خیلی معروف شد یا کارهای دیگری که به هر نحوی معروف نشدن یا ما در ایران ندیدمشان در آنها انتخابی نیست ،یعنی انتخاب یا زنانه مردانه است و این انتخاب هوشمندانه یک خصوصیتی را به کل کار وارد کرده اینکه مثال اگر بگویم اینکه ما خاطرات پرستاران از جنگ را می خواهیم بنویسیم اینها آن زمان پرستار بودند ولی خیلی از اهالی قلم الان اهالی قلم هستند و لزوماً درزمان جنگ در این طیف قرار نمی گرفتند این یعنی قیل از اینکه خانم خزاعی انتخابی داشته باشند که چه خاطره ای را بنویسند خود آن شخص انتخاب می کند و آن کسی که روایتگر است آن کسی که دست به قلم است .

این مترجم در ادامه یادآور شد: در ادبیات دنیا یک تفاوتی با ما دارد اینکه زنان ما مجبور نبودند در جنگ باشند ودرجنگهای دیگر دنیا مثل جنگهای جهانی زنانی در روسیه در آلمان، در فرانسه مجبور بودند که مثل یک سربازها در جنگ باشند و هیچ تفاوتی جنسیتی ایجاد نمی کرد .همان لباسی را باید می پوشیدند که مردان می پوشیدند اصلاً کسی دقت نمی کرد که جهان بینی  و  نقطه نظری که دارند با جنگ متفاوت باشد. پشت جبهه ها تفاوتی نبوده بین این که زنها آنجا قرار بگیرند یا مردها باشند امدادگرها لزوماً زن نبودند مردها هم بودند. اتفاقاً به خاطر این که می توانستند مقاومت داشته باشند .برای کمک به کسانی که آسیب دیدند این تفاوت بزرگی است که ما در روایت زنان مان از جنگ از زنان در جنگ داریم .

وی افزود:  ما با عنوان یک زن به جزئیات دقت می کنیم .در ادبیات دنیا به صورت افشاگری اتفاق افتاده و اتفاقاً این جزیی نگری در ادبیاتی که دیده شده نیست مگر آنجایی که به مرز افشاگری رسیده چون اینها اصلاً در موقعیتی نبودند که بتوانند نگاه زنانه داشته باشند کاملا نگاه یک انسانی که سرباز است را داشتند به همین خاطر دیدشان تفاوت خاصی با دید یک مرد ندارد الا اونجایی که دارن به سختیهای فاحشی که درگیرش شده بودن اشاره می کنند.

فخریان یادآور شد: آن لطافت زنان ایرانی را در ادبیات دنیا نمی بینیم حالا در آنهایی که دیده شده اند طبیعتاً ما همه را ندیدیم ولی در آنهایی که خیلی برجسته شدند . زن آنجا یک سرباز بوده آنجا یک عنصر بوده درواقع یک عامل بوده برای اینکه فقط پیش ببرداین مسیری که می خواهد درحالی که در جنگ ایران این شکلی نبوده. فکر می کنم که کتاب تا پلاک ۱۴۰ از این جهت کتابی هست که می تواند به اندازه ی «جنگ چهره ی زنانه ای ندارد » دیده شود  چون درکتاب جنگ چهره ی زنانه ای ندارد و کتابهای دیگری که به خصوص در ادبیات روسیه به خاطر نزدیک بودنشون به نوع روایتشان با نوع روایتی که ما داریم در دنیا دیده شده اصلاً جنس متفاوتی از دنیای روایت را می بینیم که خیلی راحت می شود جهانی وراحت ترجمه شود . عموم روایتهایی که در این کتاب هست  چه از زنان چه ازمردان ترجمه بسیار راحتی دارند. 

فرهنگسرای امام (ره)همزمان با هفته دفاع مقدس،   نشست « آیینه های ایثار» که مروری  بر ادبیات خاطره نویسی زنان در دفاع مقدس دارد را با مشارکت امور ادبی سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران در تاریخ ۶ مهرماه برگزار کرد.

انتهای پیام


10737902
 
پربازدید ها
پر بحث ترین ها

مهمترین اخبار فرهنگی‌هنری

فرهنگی‌هنری
«باشگاه خبرنگاران» برای همدردی با مردم و کودکان مظلوم غزه در ایام ماه مهمانی خدا، روز جمعه از جدیدترین دیوارنگاره میدان ولیعصر (عج) با عنوان «مثلا جنگ نیست» رونمایی شد.
فرهنگی‌هنری
«باشگاه خبرنگاران» اماکن متبرکه، هیأت‌ها و مساجد کشور همزمان با شب‌های قدر مجالس احیا و مناجات برپا می‌کنند.
فرهنگی‌هنری
«باشگاه خبرنگاران» ساعت بازدید از موزه‌ها، کاخ‌ها و محوطه‌های تاریخی به مناسبت شب‌های قدر کوتاه‌تر شد.
فرهنگی‌هنری
«باشگاه خبرنگاران» در شب‌های قدر ماه مبارک رمضان، نمایشگاه قرآن تا ساعت ۲۲ پذیرای بازدیدکنندگان خواهد بود.
فرهنگی‌هنری
«باشگاه خبرنگاران» مهدی نقویان رئیس سیمافیلم درباره ساخت چند سریال مهم در سال ۱۴۰۳، سرانجام سریال الف ویژه مسعود جعفری‌جوزانی در تلویزیون، تغییر در نظام پخش و رونق ساخت سریال‌های طنز توضیحاتی داد.
فرهنگی‌هنری
«باشگاه خبرنگاران» تلویزیون امروز فیلم‌های متفاوتی مانند «نیاز»، «دیپورت» و «شلیکی از میان دیوار» را راهی آنتن شبکه‌های سیما می‌کند.
فرهنگی‌هنری
«باشگاه خبرنگاران» وزیر فرهنگ گفت: در برنامه‌ریزی‌های کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، توجه به ایرانی‌گری ضروری است.
فرهنگی‌هنری
«باشگاه خبرنگاران» ویژه برنامه «و خدایی که در این نزدیکی است» رادیو جوان برای شب‌های قدر به مدت پنج شب از حرم مطهر رضوی با حضور کارشناسان مذهبی و مداحان پخش می‌شود.
فرهنگی‌هنری
«باشگاه خبرنگاران» پیامبر اکرم (ص) در روایتی به بندگانی اشاره می‌کنند که از رحمت الهی دور می‌شوند.
فرهنگی‌هنری
«باشگاه خبرنگاران» یکی از سوالات و شبهاتی که ممکن است برای خیلی از افراد به وجود آید این است که آیا واقعاً اسلام دین آسانی است؟ که در این مطلب قصد داریم به آن اشاره کنیم.

مشاهده مهمترین خبرها در صدر رسانه‌ها

صفحه اصلی | درباره‌ما | تماس‌با‌ما | تبلیغات | حفظ حریم شخصی

تمامی اخبار بطور خودکار از منابع مختلف جمع‌آوری می‌شود و این سایت مسئولیتی در قبال محتوای اخبار ندارد

کلیه خدمات ارائه شده در این سایت دارای مجوز های لازم از مراجع مربوطه و تابع قوانین جمهوری اسلامی ایران می باشد.

کلیه حقوق محفوظ است