به گزارش سرویس دینی جام نیوز، امام رضا علیه السلام بنا به مشهور روایات در روز یازدهم ذی القعده سال 148 دیده به جهان گشودند و در سن 55 سالگی یعنی در سال 203 ه.ق باز هر مأمون عباسی علیه اللعنه دیده از جهان فرو بستند و امام رضا علیه السلام در سال 183 یعنی سالی که پدر بزرگوارشان امام موسی کاظم علیه السلام شهید شدند در سن 35 سالگی به امامت نائل شدند، کل دوران امامت امام رضا علیه السلام 20 سال بود که این بیست سال مصادف بود با حکومت سه خلیفه عباسی که عبارت بودند:

1. هارون الرشید:امام رضا علیه السلام ده سال اول امامت خود را با این خلیفه عباسی معاصر بودند.

2. محمدامین: امام رضا علیه السلام از سال دهم تا پانزدهم امامت خود را با این خلیفه معاصر بودند.

3. عبدالله المأمون: اما رضا علیه السلام پنج سال پایانی امامت و عمر شریف خود را در زمان این خلیفه که هفتمین خلیفه عباسیان بود، سپری نمودند.



آموزه های اخلاقی امام رضا علیه السلام

1. کرم و بخشش: هر گاه برای امام رضا علیه السلام سینی غذا می آوردند، حضرت بهترین و گواراترین آن را در همان سینی می نهاد و دستور می داد تا آن را برای مستمندان ببرند، سپس می فرمود: « خداوند می دانست که هر کسی توانایی این را ندارد که بنده ای را آزاد کند لذا (سیرکردن گرسنه را) وسیله او برای رفتن به بهشت قرار داد.»(محاسن برقی 146/2)

2. عبادت و پرهیزگاری: اگرچه ما توان عبادت کردن به اندازه ائمه معصومین(ع) را نداریم ولی هر یک به قدر طاقت خود مکلفیم به عبادت بپردازیم؛ امام رضا علیه السلام پس از اینکه یک سوم شب سپری می شد، تسبیح، تهلیل و تکبیرگویان و در حالی که حمد خداوند متعال را می گفت از بستر برمی خاست و پس از مسواک کردن، وضو می ساخت و آماده نماز شب می شد. حضرت در هر دو رکعت اول نماز شب سوره حمد و سی مرتبه توحید می خواند، همچنین حضرت، چهار رکعت نماز جعفر طیار(که شرح آن در مفاتیح الجنان آمده است) را می خواند و آن را جزء نماز شب قرار می داد.

حضرت چون به زمان طلوع فجر نزدیک می شدند، نماز نافله صبح را می خواندند که بدین شرح است: دو رکعت نماز است که در رکعت اول حمد و سوره کافرون و در رکعت دوم، حمد و سوره توحید خوانده می شود. (لازم به ذکر است برای این نماز فضیلت زیادی ذکر شده است.) سپس حضرت پس از دمیدن صبح، اذان و اقامه می گفتند و نماز صبح می گذاردند و چون نماز را به پایان می رساندند تا برآمدن خورشید به تعقیبات می پرداختند و آن هنگام سر به سجده شکر می نهادند و با بالا آمدن روز سر از سجده برمی داشتند. (عیون اخبارالرضا 183-180/2)

3. وفای به عهد: وعده ای که مؤمن می دهد به منزله همان نذری است که باید به آن عمل کند ولی (ترک آن) کفاره ندارد.

4. رفتار حکیمانه: از دیگر آموزه های مهمی که از حیات امام رضا علیه السلام که به عالم آل محمد صلی الله علیه و آله و سلم ملقب است، می توان گرفت این است که در رفتار و کردارمان شرایط را بسنجیم. برخی از مردم گمان می کنند حرف حق را باید گفت، هر کجا که باشد و در هر شرایطی که باشد، در حالی که این تفکر مخالف سیره اهل بیت علیهم السلام است.

امام رضا علیه السلام در چهار سال ابتدایی امامتش از آن جا که می دانست تحت مراقبت جاسوسان هارون است لذا از فعالیتهایی نظیر اعلان امامت، ایراد خطبه، دیدارهای عمومی، حضرت در مجامع عمومی اجتناب می نمود یعنی حضرت سکوت حکیمانه ای کرد و همین سکوت حکیمانه موجب شد تا هارون به امام رضا علیه السلام آزار نرساند و امام در فرصت مناسبی که در زمان ولایتعهدی فراهم آمد به پرورش شاگردان برجسته ای همچون صفوان بن یحیی، حسن بن محبوب و یونس بن عبدالرحمن پرداخت و شمار راویان احادیث امام رضا علیه السلام را تا 37 نفر شمرده اند. همچنین امام رضا علیه السلام در این دوره توانست با مناظره خود که با دوگانه پرستان و بزرگان و اندیشمندان سایر ادیان و سایر فرقه های اسلامی برگزار کرد، همه را مجذوب علم خویش سازد و معارف حقه اهل بیت علیه السلام را گسترش دهد.



برای آگاهی بیشتر ر.ک:

توحید، شیخ صدوق، ص 417 - 441

عیون اخبار الرضا ج1،