کشورهای پیشرو در علم طب، طب تسکینی را به عنوان یکی از ارکان اصلی ارائه خدمات سلامت در جامعه میشناسند که تأییدکننده و حمایت کننده حیات و زندگی است. تفکر حاکم بر این نوع طب، با بهبود ارتباط دو جانبه به بیمار کمک میکند تا بر مراقبتهای خود، کنترل بیشتری داشته باشد،گزینههای موجود جهت درمان خود را بهتر بشناسد، انرژی لازم برای انجام کارهای روزانه را داشته باشد و مهمتر از همه کرامت و شأن انسانیاش حفظ شود.
تغییراتی که بیماریهای صعب العلاج به مرور در بدن افراد مبتلا به این بیماریها ایجاد میکند، باعث اختلال در توانایی و ظرفیت بیمار برای ادامه زندگی روزمره میشود. موضوعی که علاوه بر کاهش کیفیت زندگی بیمار، تاثیرات روحی و روانی نیز بر بیمار و خانواده او میگذارد. چنین شرایطی ضرورت ارائه خدمات و حمایتهای پزشکی و اجتماعی متعدد به بیماران مبتلا به بیماریهای صعب العلاج را دو چندان میکند.
مراقبتهای حمایتی و تسکینی، از جمله راهکارهایی است که تلاش میکند کیفیت زندگی بیماران و خانواده آنها را در مواجهه با مشکلات ناشی از بیماریهای تهدیدکننده حیات، بهبود دهد. مطابق اعلام سازمان بهداشت جهانی، این مراقبتها امروزه باید در اولویت برنامههای سلامت عمومی و مدیریت بیماریهای خاص قرار گیرد. از این رو WHO مراقبتهای تسکینی را چهارمین گام کنترل سرطان پس از پیشگیری، تشخیص بههنگام و درمان میداند.
ظرفیتهای موجود جهت ارائه خدمات حمایتی و تسکینی به بیماران صعب العلاج در دنیا و همچنین لزوم حمایت همهجانبه افراد و سازمانها از برنامههای سلامت به منظور دستیابی به موفقیت در اجرای مداخلات حوزهی سلامت، سبب شد تا کشورهای پیشرفته مانند انگلستان و ایالات متحده به عنوان کشورهای پیشرو در ارائه مراقبت تسکینی، خدمات جامع و گستردهای به بیماران مبتلا به سرطان ارائه دهند تا تکمیلکنندهی نظام سلامت در تمامی مراحل مراقبت باشند.
کشور ترکیه نیز در سالهای اخیر پیشرفت زیادی در زمینه خدمات تسکینی داشته و جمعیت زیادی را تحت پوشش قرار داده است. اگرچه به باور صاحب نظران خدمات تسکینی و حمایتی، در کشور ما نسبت به کشورهای انگلستان، ایالات متحده آمریکا و ترکیه توجه کمتری به خدمات مورد نیاز بیماران صعبالعلاج و ساماندهی این گونه مراکز شده و یا مراکز ارائه این خدمات محدود است؛ اما افزایش تعداد این بیماران و لزوم حمایت از آنها، برنامهریزی و ارائه خدمات ویژه برای مواجهه بهتر بیماران با چالشها و مراقبت از بیماران و خانواده آنها را بسیار حائز اهمیت ساخته است.
بر این اساس، مؤسسه نیکوکاری کنترل سرطان ایرانیان(مکسا)، بعد از بررسی و نیازسنجی در حوزه ارائه خدمات به بیماران مبتلا به سرطان و همچنین بازدید در سطح ملی و بینالمللی به عنوان نخستین و تنها ارائه دهنده مراقبتهای حمایتی و تسکینی، تلاش کرد تا یکی از خدمات کمرنگ و مغفول نظام سلامت را به بیماران مبتلا به سرطان در کشور ارائه کند.
مکسا با اتکا به تجربه متخصصان خارج کشور، فعالیت خود را از سال 1388 برای ارائه خدمات حمایتی و تسکینی به بیماران مبتلا به سرطان در استان اصفهان آغاز کرد و در طول سیزده سال گذشته و به ویژه بعد از پاندمی کرونا این فعالیتها توسعه یافت تا جایی که اکنون مکسا چهار خدمت پزشکی، پرستاری، روانشناسی و مراقبت معنوی و همچنین تأمین تجهیزات پزشکی مورد نیاز در منزل را بدون هیچ ارتباط مالی با بیماران مبتلا به سرطان ارائه میدهد.
محمدرضا دیانی، مدیر عامل گروه توسعه سرمایهگذاری انتخاب، کمک و حمایت از متولیان این امر را به عنوان مأموریت خود در مؤسسه کنترل سلامت ایرانیان تعریف کرد تا بتواند همگام با حرفهایترین اقدام وزارت بهداشت در جهت کاهش هزینههای درمان برای دولت، خانوار و سیستم درمانی، اقدام ارزشمندی به لحاظ روانی نیز انجام شود.
اهداف پیش روی این مؤسسه مردم نهاد، برداشتن گامهایی بلند در کشور، جهت ارتقا کیفیت بیماران سرطانی و پاسخگویی به نیازهای گوناگون بیماران و خانوادههای آنها در مراحل گوناگون بیماری است تا به جامعهای توانمند، راضی و آرام در مواجهه با بیماری سرطان در راستای زندگی سعادتمندانه دست یابد.
از آنجا که بیمار سرطانی نیازمند آن است تا آگاهی خود را نسبت به این بیماری افزایش داده و از مشاورههای درست و علمی به آسانترین و در دسترسترین شکل بهرهمند باشد، مؤسسه مکسا شعبههایی در 6 شهر اصفهان، تهران، مشهد، کرمان، قم و کاشان جهت ارائه خدمات راه اندازی کرد؛ هرچند در فاز نخست چشمانداز خود ارائه خدمات حمایتی و تسکینی به بیماران مبتلا به سرطان را برای 17 مرکز استان تعریف کرده است.
در حال حاضر بیش از 900 هزار بیمار مبتلا به سرطان در کشور وجود دارد که از این تعداد بیش از 25 هزار بیمار تحت پوشش مکسا از خدمات متنوع این مؤسسه همچون بستری، مراقبت در منزل و خدمات کلینیکی بهرهمند میشوند.
مطابق آمار و ارقام موجود، سالانه بر تعداد بیماران مبتلا به بیماریهای صعبالعلاج که نیازمند دریافت خدمات و مراقبتهای حمایتی و تسکینی هستند، افزوده میشود. طبق تخمین سازمان بهداشت جهانی سالانه 40 میلیون بیمار نیازمند دریافت خدمات و مراقبتهای حمایتی هستند که 78 درصد آنها در کشورهایی با درآمد متوسط و کم، زندگی میکنند، بنابراین یکی از چالشهای ایران در آینده سیاستگذاری، برنامهریزی، سرمایهگذاری و ایجاد زیرساختهای لازم برای ارائه خدمات حمایتی و تسکینی بیماران صعب العلاج است که از امروز باید مورد توجه قرار گیرند.
اگرچه مکسا با حمایت گروه صنعتی انتخاب و محمدرضا دیانی، به عنوان نخستین مجموعه در کشور برای ارائه خدمات حمایتی و تسکینی به بیماران مبتلا به سرطان به این میدان گام نهاد، اما به نظر میرسد، دستگاههای اجرایی و بهداشتی و درمانی کشور نیز باید همگام با این مجموعهها حرکت و از آنها حمایت کنند تا علاوه بر ایجاد آرامش برای بیماران و خانوادههای آنها، در کاهش هزینههای درمان نیز نقش مهمی ایفا کند.
11802167