معرفی سیستم لوله کشی و انواع آن

سیستم لوله‌ کشی مخصوص ساخمان‌ها با توجه به نوع ساختمان مجزا بوده و از متریال متفاوتی در سرهم کردن هر کدام از آنها استفاده می‌شود. هر کدام از این سیستم‌های لوله‌کشی کاربرد و عملکرد خاص خود را خواهد داشت ولیکن در نهایت از تمام این سیستم ها جهت رساندن مواد به کلیه قسمت‌های ساختمان استفاده می‌کنند.

لوله از جمله قطعات اصلی در سیستم‌ لوله‌ کشی از جمله لوله‌کشی ساختمان است و در انواع مختلفی وجود خواهد داشت. جنس، کاربرد و میزان استفاده از لوله‌ها با توجه به نوع سیستم متفاوت است. در ادامه در مورد ویژگی‌های مختلف لوله‌ها و انواع آن صحبت خواهیم کرد.

لوله در سیستم لوله کشی ساختمان

کاربرد اصلی لوله‌ها در هر جنس و هر اندازه‌ای حمل یا انتقال مایعات، گازها و دیگر ذرات ریز تعریف می‌شود. از یک دید دیگر می‌توان لوله را یک تیوپ ساخه شده از جنس فلز، چوب، پلاستیک، بتن و در نهایت فایبرگلاس تعریف کرد. سیستم‌ لوله‌ کشی علاوه بر لوله شامل قطعات و اجزای مختلفی هستند که می توان با آنها لوله ها را به یکدیگر متصل کرده و از آنها استفاده کرد. تمام این کاربرد ها توسط اجزایی مثل سایر اتصالات و فلنج ها انجام می‌شود.

شاید این سیستم بدین صورت خیلی ساده و راحت تعریف شود ولی تنها با لوله و اتصالات آن نمی‌توان یک سیستم لوله ‌کشی را راه‌اندازی کرد. اجزا و قطعات بسیار زیادی مانند مبدل‌های حرارتی، پمپ‌ها، مخازن، شیرآلات ساختمانی هم در راه‌اندازی سیستم‌ لوله ‌کشی ساختمان کاربرد دارند. ذکر این نکته الزامی است که سیستم لوله ‌کشی ساختمان از مهم‌ترین شریان های صنعت هستند و نقش مهمی را در یک جامعه صنعتی ایفا می‌کنند.

معرفی ساختمان لوله ها در سیستم لوله کشی

لوله یک جسم استوانه‌ای شکل با درون خالی است. در اکثر موارد سطح و شکل لوله‌ها دایره‌ای شکل خواهد بود ولی می‌توان آنها را در اشکال دیگری هم مشاهده کرد. لوله ها در هر شکل یا جنسی که باشند وظیفه انتقال مواد را دارند. با توجه به موادی که منتقل می‌کنند می‌توان از آنها در اندازه‌ها و جنس های مختلف استفاده کرد. نکته قابل توجه در این قسمت قابلیت جابه جایی موادی است که قصد انتقال آنها از داخل لوله‌ها را داریم. ماده های مایع، گاز و از این قبیل مواد می‌توانند به راحتی از داخل لوله‌ها منتقل شوند.

در برخی موارد ممکن است از اسم تیوپ برای لوله ها استفاده کنند و این کار بسیار رایج خواهد بود ولی به خاطر چند تفاوتی که دارند نمی‌توان گفت که تیوپ و لوله نام‌های متفاوت برای یک قلم جنس هستند. از جمله تفاوت های تیوپ با لوله می‌توان به روش اندازه گیزی آنها، جنس، اندازه و در برخی موارد می‌توان در ویژگی های دیگری آنها را متفاوت دانست.

جنس و مواد سازنده لوله ها

برای ساخت لوله‌ها برای سیستم لوله‌ کشی می‌توان از مواد مختلفی استفاده کرد که از جمله آنها شیشه، سرامیک، فلزات، پلاستیک، بتن، آلیاژها و فایبرگلاس اشاره کرد. برای تولید لوله ها سایر شرکت‌های مهندسی تولیدکننده با استفاده نظرات مهندسین مواد دست به تولید و ساخت لوله ها می‌زنند. مهندسین مواد با توجه به گزینه‌های متعددی مواد مورد نیاز برای ساخت لوله ها را انتخاب می‌کنند. گزینه‌های موثر در انتخاب مواد شامل میزان فشار و درجه حرارت طرح، هزینه ها و سرویس سیال می‌شود.

در قسمت‌های مربوط به نفت و گاز از لوله‌های خاصی استفاده می‌شود که در زیر به انواع این لوله ها اشاره شده است:

• لوله فولادی کربن
• لوله فولادی ضد زنگ
• لوله آهنی گالوانیزه
• لوله های فولادی از نوع آلیاژی

برای ساخت لوله‌ها در اندازه‌ها و جنس‌های مختلف به طور کلی دو روش وجود دارد. هر دو روش تقریبا شبیه به یکدیگر هستند ولی در برخی قسمت ها تفاوت‌هایی با هم دارند و در حاصل دو نوع لوله درزجوش و بدون درز ساخته می شود.

ضخامت، طول و اندازه انواع لوله ها

لوله‌ها با توجه به نوع استفاده و کاربرد در سیستم لوله ‌کشی در اندازه و ضخامت مختلفی ساخته و استفاده می شوند. این اندازه‌ها توسط یکسری استاندارد‌های بین‌المللی در نظر گرفته شده و باید مطابق با آنها ساخته شود. قطر لوله‌ها از دو روش آمریکایی شمالی و اروپایی بر اساس میلی متر مشخص می‌شود.

برای تعریف طول لوله‌ها می‌توان به فاصله ابتدا تا انتهای لوله بسنده کرد. این فاصله برای هر کاربرد و در هر موقعیتی متفاوت خواهد بود و همچنین می‌توان گفت قابل تغییر است. برای تعیین طول لوله‌ها از برخی اصطلاحات رایج مثل طول تکی عمومی، طول برش و طول دوتایی عمومی استفاده می‌شود. طول تکی و طول دوتایی از نام آنها مشخص بوده ولی طول برش نیاز به توضیحات بیشتری خواهد داشت. منظور از طول برش طول لوله‌هایی است که برای استفاده در یک قسمت خاص به همان اندازه و در همان طول برش داده می‌شوند.  از دیگر مشخصات مهم لوله‌ها که با توجه به آن لوله را دسته‌بندی می کنند می‌توان به انتهای لوله ها اشاره کرد. به طور کلی لوله ها با توجه به انتهای لوله به چند دسته ساده،رزوه‌ای و مورب دسته‌بندی می‌شوند.