روایت یک دهه هشتادی از پیوند فلسفه اشراق و پرترهنگاری در مستند
باشگاه خبرنگاران جوان؛ زهرا بالاور - مهدی نعمتی، فیلمساز جوان دهههشتادی که با دو اثر مستند «دشت هجران» و نماهنگ «یه جمع مهربون» در شانزدهمین جشنواره مردمی فیلم عمار حضور یافتهاست، درباره ورود خود به عرصه فیلمسازی گفت: «من با نویسندگی وارد عرصه فرهنگی هنری شدم. مطالعه عمیق در باب تمدن اسلامی و مواجهه با مکاتب فلسفی غرب، از دوران نوجوانی مرا به سمت شهید آوینی سوق داد. آشنایی با شخصیت و اندیشه ایشان، نقطه عطفی در زندگی هنری من بود؛ گویی آوینی الگویی برای ترجمه مفاهیم انتزاعی به زبان تصویر بود و البته همچنان هم هست. پس از آشنایی با این شهید، علاقه دیرینهام به نویسندگی، در قالب سینما نمایان شد. در عین حال که تحصیلات حوزوی (سطح دو) داشتم حدود چهار سال به طور جدی تکنیک سینما را آموختم؛ زیرا معتقدم برای بهرهگیری از ابزار، ابتدا باید بر آن مسلط بود.»
او درباره هدف خود از ورود به سینما گفت: «هدف من از ورود به عرصه فیلم سازی ایجاد یک پیوند میان مباحث عمیق فلسفی، بهویژه فلسفه اشراق و زبان سینما است. سینما برای من صرفاً یک وظیفه نیست، بلکه حرفهای است که با آن میتوانم اعتقاداتم را با زبان درست و ملموس بیان کنم.»
نعمتی درباره هدف خود از ساخت فیلم مستند «دشت هجران» که در بخش حافظه ملی شانزدهمین جشنواره مردمی فیلم عمار حضور یافته است، گفت: «این فیلم، مستند پرترهای درباره شهید خانمیرزا استواری است. در این فیلم سعی کردم پُلی بین هنر و فلسفه اشراق بزنم. هدفم این بود که عقل سرخِ شیخ اشراق را با معنای شهادت پیوند بزنم. همیشه برایم سؤال بود که چطور میشود مفاهیم ذهنی و انتقادی فلسفه را به تصویر تبدیل کرد. موقعی که با زندگی شهید خانمیرزا استواری آشنا شدم دیدم خصوصیات شخصیتی او دقیقاً همان ویژگیهایی است که در فرم ذهنی من بود. از همینجا تصمیم گرفتم این مستند را بسازم و قصه شکل گرفت.»
او ادامه داد: «نزدیک شش ماه فرآیند تحقیق و تولید این اثر زمان برد. تلاش کردم از قالبهای اشباع شده مستندهای شهدا فاصله بگیرم، چون اغلب به شکل مصاحبه یا نریشن هستند و به سلوک درونی شهید کاری ندارند. اما من تلاش کردم سلوک درونی را به تصویر تبدیل کنم، یعنی ایمان را به تجربه دیداری برسانم. این مستند از نظر فرم و محتوا تجربه سنگینی بود و بهنظرم در مستندسازی دینی، کاری شبیه این تا حالا کمتر انجام شده است.»
وی ادامه داد: چالش دهههشتادیها درعرصه هنر این کارگردان دهه هشتادی درباره چالشهای خود برای ورود به عرصه هنر گفت: «من در این عرصه متوجه شدم خود اشخاص از هنرشان مهمتر هستند. اگر کسی وابستگی یا پشتوانه نهادی نداشته باشد، خیلی سخت میتواند آثارش را به نمایش بگذارد. مثلاً اگر طرحی ارائه دهی بیشتر از اینکه بپرسند چه اثری ساختهای، میپرسند از کجا آمدهای و معرفت چه کسی بوده است. این مسئله برای من خیلی آزاردهنده بود. به نظر من یک چالش مهم برای ورود نسل جوان این است که بعضی اوقات خودت و روابطت مهمتر از کیفیت اثر و نوع تفکراتت واقع میشود.»
او در مورد آشناییاش با جشنواره مردمی فیلم عمار و انگیزهاش از شرکت در این جشنواره گفت: «جشنواره فیلم عمار به علت گستردگی و همچنین ماهیت مردمی بودنش در میان فیلمسازان مطرح است و من هم از همان زمانی که وارد عرصه هنر شدم با این جشنواره آشنا شده بودم. سال گذشته ماهیت مردمی بودن این جشنواره و دور بودنش از رابطه سالاری، موجب انگیزهام برای شرکت در این جشنواره شد. همچنین در فضای رسانهای ما، اغلب مراکز از آثار مرتبط با شهدا استقبال نمیکنند، اما جشنواره عمار بهلحاظ سلامت و صداقت محیط بهتری برای این سبک آثار است به همین دلیل این جشنواره را بستر مناسبی برای ارسال اثرم دیدم. همچنین اینکه این جشنواره از اول قالب و موضوعات مورد پذیرش خود را مشخص کرده و با همان معیارها داوری میکند صداقت این جشنواره را میرساند و برای من جذاب است.»
نعمتی از دغدغه خود و جوانان برای شرکت در جشنوارهها گفت: «امیدوارم سیاستهای جشنوارهها از ظاهرنمایی و ملاحظات غیرتخصصی دور شود. ما نیازمند داوری هستیم که زحمت پشت هر فریم را درک کند. اگر ایجاد دایره ارتباطی با اهالی هنر و داوری تخصصی شکل بگیرد، فیلمسازانِ متعهد، انگیزه بیشتری برای خلق آثار عمیق خواهند داشت.»
او از نقش جشنواره عمار در این دغدغه افزود: حضور در جشنواره عمار موجب انگیزه جوانان برای فیلمسازی میشود، زیرا در حال حاضر یک بستر مردمی است که فضا را برای دیده شدن آثار فراهم میکند. من فیلم میسازم که مخاطب ببیند. وقتی بستر پخش نباشد، انگیزه هم کم میشود. یک فیلمساز هم باید تولیدکننده باشد، هم سیاستمدار، هم پخشکننده؛ همه چیز از صفر تا صد پای خودمان است. امیدوارم جشنواره عمار از این فضا خارج نشود و روزبهروز فضای مناسب تری را برای دیده شدن آثار و ایجاد ارتباط بین اهالی فرهنگ و هنر فراهم کند.»
12247018
مهمترین اخبار فرهنگیهنری
