جعبه سیاه هواپیما چیست؟

هر استادی در کار فوت‌وفن خودش را دارد. روش کاری که در مشکلات راه‌حل ساز است. شاید بتوانیم جعبه سیاه هواپیما را فوت‌وفن هواپیما بدانیم. وقتی حادثه‌ای اتفاق می‌افتد. همه اجزای هواپیما به جز جعبه سیاه که سرسخت‌تر از بقیه اجزای هواپیما است، از بین می‌رود. فقط جعبه سیاه هواپیما سالم از دل حادثه بیرون می‌آید. اما این جعبه سیاه در واقعیت سیاه نیست. اینکه اسمش جعبه سیاه است؛ ولی رنگش سیاه نیست، جرقه است برای اینکه بیشتر با این جعبه آشنا شویم.

دکتر دیوید وارن جعبه سیاه را اختراع کرد

در اوایل دهه 50 دکتر وارن ایده ضبط داده‌های پرواز و مکالمه‌های کابین را به واحده‌ای فرستاد. در سال 1965 دکتر وارن به تحقیقات هوانوردی ملبورن یادداشتی فرستاد. در یادداشت از وسیله‌ای برای کمک به تحقیقات در مورد هواپیما نوشت. در همین سال نمونه‌های اولیه با نام " واحد پرواز ARL" آزمایش شد.

جعبه‌ای که جان تعداد زیادی اطلاعات را در حوادث نجات داد.

هنگامی که بلیط هواپیما می‌خرید. اطلاعات در جعبه سیاه ذخیره می‌شود. این جعبه را در قسمتی از هواپیما قرار می‌دهند که در زمان حادثه کم‌ترین آسیب یا اصلاً آسیب نبیند. باوجوداینکه چند روز از حادثه می‌گذرد، جعبه سیاه سالم است. می‌توانند اطلاعات را سالم از جعبه بیرون بیاورند. سؤال‌ها را از کجا شروع کنیم؟ از بعد حادثه یا قبل از حادثه؟ بگذارید سؤال‌ها را از ابتدا شروع کنیم که همه چیز برای ما روشن شود.

مأموریت جعبه سیاه در هواپیما چیست؟

نقش جعبه سیاه در هواپیما نگهداری اطاعات است. به‌طوری‌که در حادثه به اطلاعات آسیب نرسد. در هواپیما دو جعبه سیاه وجود دارد. دستگاه اف دی آر flight data recorder و دستگاه سی وی آر cockpit voice recorder است. وقتی بلیط هواپیما می‌خرید. اطاعات در دستگاه اف دی آر ذخیره می‌شود. صحبت‌های در کابین در دستگاه سی وی آر ضبط می‌شود. همچنین این دستگاه فقط 2 ساعت از اطاعات کابین را نگهداری می‌کند. بعد از اینکه حافظه پر شد. اطاعات قدیم حذف می‌شود و اطاعات جدید جایگزین آن اطاعات می‌شود. ازآنجایی‌که جعبه سیاه اطاعات (بلیط هواپیما _ ارتفاع_ زمان _ سرعت) را ذخیره‌سازی می‌کنند. ظرفیت این جعبه معادل 25 ساعت؛ یعنی طولانی‌ترین پرواز در جهان در نظر گفته شده است.

نارنجی، رنگ واقعی جعبه سیاه

از زمان جنگ جهانی دوم بریتانیا‌ها دستگاه را داخل جعبه سیاه قرار دادند. از آن زمان نام جعبه، جعبه سیاه شد. اما در واقعیت رنگ جعبه نارنجی روشن است. چون وقتی اطلاعات بلیط هواپیما با دیگر اطلاعات در زمان حادثه به‌دور دست‌ها پرتاب شد به‌راحتی جعبه پیدا شود یا به‌آسانی از بین دیگر اجزای هواپیما قابل‌شناسایی باشد.

جعبه سیاه در کدام قسمت هواپیما فرار دارد؟

بعد از اینکه بلیط هواپیما را خریدید، به فرودگاه رسیدید، وقتی سوار هواپیما می‌شوید به بدنه هواپیما توجه کرده‌اید؟ به نظر شما در زمان حادثه کدام قسمت بیشترین آسیب را می‌بیند؟ اگر حدس می‌زنید که قسمت انتهای هواپیما کم‌تر آسیب می‌بیند، باید گفت حدس شما درست است. در زمان حادثه قسمت جلوی هواپیما با سرعت بیشتر به پایین می‌آید، بیش‌ترین آسیب را می‌بیند. قسمت انتهایی هواپیما سرعت پایین‌تری دارد. کم‌تر آسیب می‌بیند. به همین خاطر جعبه سیاه هواپیما در قسمت انتهایی هواپیما قرار دارد که در زمان حادثه کم‌ترین آسیب را ببیند. جعبه سیاه از حادثه جان سالم به درآورد.

در حادثه فقط برای جعبه سیاه اتفاقی نمی‌افتد

در بیشتر حادثه‌های که برای هواپیما اتفاق می‌افتد. فقط جعبه سیاه است که آسیب نمی‌بیند. لایه‌های مقاوم این جعبه مستطیلی شکل است که باعث می‌شود این جعبه آسیب نبیند. جعبه سیاه سه‌لایه دارد که در برابر شدیدترین ضربه‌ها، فشارها و حرارت مقاوم است. اگر از بیرون جعبه سیاه را ببیند. متوجه لایه آلومینیومی آن می‌شوید. لایه دوم جعبه سیاه ضخامت 2.54 سانتی‌متر دارد که در زمان آتش‌سوزی از جعبه محافظ می‌کنند. آخرین لایه جعبه سیاه پوسته فولادی است که 6 میلی‌متر قطر دارد. این لایه ضدزنگ است از قطعه الکترونیکی جعبه محافظ می‌کنند. اطلاعات بلیط هواپیما و دیگر اطلاعات در حادثه زنده می‌مانند.

در برخی حادثه‌ها جعبه سیاه آسیب می‌بیند

در برخی اتفاق‌ها که به بدنه هواپیما آسیب خیلی جدی وارد می‌شود. جعبه سیاه هواپیما آسیب می‌بیند ممکن است حافظه دچار مشکل شود و اطاعات بلیط هواپیما بازیابی نشود. البته جعبه سیاه مقاومت بالایی دارد حرارت شدید تا 1100 درجه سلسیوس و فشار عمق 6 هزارمتری را تحمل می‌کنند. یکی از معایب جعبه سیاه این است که بدون دسترسی فیزیکی به آن نمی‌توانیم به اطلاعات آن دسترسی پیدا کنیم.

جست‌وجو برای پیداکردن جعبه سیاه بعد از وقوع حادثه

بعد از اتفاق، جست‌وجو کنندگان دنبال جعبه سیاه می‌گردند. بعد از اینکه جعبه را پیدا کردند. برای خروج اطلاعات از آن جعبه را به آزمایشگاه می‌برند. اطلاعات را دانلود و بررسی می‌کنند. درصورتی‌که در حادثه جعبه سیاه آسیب‌دیده باشد. واحد حافظه را خارج و تمیز می‌کنند. بعد جعبه را به آزمایشگاه می‌برند.

زبان رسمی جعبه سیاه، زبان انگلیسی

زبان انگلیسی‌زبان رسمی جعبه سیاه است. زبان فرانسوی‌زبان دوم این جعبه به‌حساب می‌آید. چون در هوانوردی از زبان فرانسوی استفاده می‌شود.

اهمیت وجود جعبه سیاه در هواپیما

جعبه نارنجی‌رنگ هواپیما دو دستگاه دارد که وظیفه ضبط و نگهداری اطاعات را به دوش می‌کشد اطاعات بلیط هواپیما در دستگاه اف دی آر ذخیره می‌شود. این جعبه در قسمت انتهایی هواپیما قرار دارد که در زمان حادثه کم‌ترین آسیب به آن وارد شود. جنس لایه‌های جعبه از مقاومت بالایی برخوردار است. به همین خاطر نقش جعبه سیاه در هواپیما بسیار مهم است. همه آنچه که در طول پرواز اتفاق می‌افتد، جعبه سیاه ذخیره‌سازی می­کنند. ازآنجایی‌که جعبه سیاه شاهد همه اتفاقات در حادثه بوده است. بعد از اتفاق علت آن را پیدا می‌کنند. کمک زیادی به می‌کند که حادثه دوباره اتفاق نیفتد.