فرهنگی‌هنری 18:41 - 15 تیر 1404
سیدرضا صالحی‌امیری در یادداشتی نوشت: فرهنگ ایرانی و فلسفه عاشورا شالوده ایستادگی ملت ایران در عصر تهاجم ترکیبی است.

فلسفه عاشورا؛ شالوده ایستادگی ملت ایران در عصر تهاجم ترکیبی

باشگاه خبرنگاران جوان ـ سیدرضا صالحی‌امیری، وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی در یادداشتی نوشت: در پهنه تاریخ، گاه لحظاتی فرا می‌رسد که زمان از حرکت بازمی‌ماند و ملت‌ها، به‌جای پیمودن خط تقویم، به ژرفای حافظه جمعی خود بازمی‌گردند. عاشورا، یکی از همین لحظات سرنوشت‌ساز است؛ میراثی ناملموس و جهانی که فراتر از یک رخداد، قاعده‌ای تفسیری و دستگاهی معنایی برای فهم نسبت انسان با حقیقت و قدرت فراهم می‌آورد.

در روزگاری که مرز میان قدرت نرم و سخت درهم‌شکسته و صورت‌بندی‌های نوینی از تهاجم بی‌صدا رقم خورده است، عاشورا دیگر تنها امری آئینی یا عاطفی نیست، بلکه ضرورتی راهبردی برای بقا در مصاف جنگ‌های ترکیبی است؛ نبرد‌هایی که عصب جامعه را نشانه می‌گیرند، حافظه را می‌فرسایند و امید را آماج قرار می‌دهند.

در هفته‌های اخیر، ملت ایران در معرض یکی از پیچیده‌ترین جلوه‌های این جنگ شناختی قرار گرفت؛ تهاجمی ۱۲ روزه که سلاحش نه‌فقط باروت، که روایت‌ها نیز بود. اتاق‌های عملیات دشمن، با تولید روایت‌هایی تقلیل‌گرا، شکاف‌افکن و گسست‌محور، در پی فروپاشی تصویر یکپارچه ایران در ذهن ایرانیان و جهانیان بودند.

اما آن‌چه رخ داد، در چارچوب تحلیل‌های کلاسیک نمی‌گنجد: ملت ایران، نه با فرمان سیاست، بلکه در سکوتِ هویت، بار دیگر ایستاد؛ ایستادگی‌ای برخاسته از حافظه فرهنگی و نه هیاهوی رسانه‌ای. در این لحظه، ایران و عاشورا همچون منبعی الهام‌بخش، نهفته‌ترین لایه‌های انسجام ملی را فعال ساختند.

عاشورا، صرفاً سوگواری نیست؛ بازخوانی فلسفیِ نسبت انسان با مرگ، کرامت و قدرت است. حسین‌بن‌علی (ع)، پیش از آن‌که نماد مظلومیت باشد، معمار گفتمان مقاومت است؛ مقاومتی که بر بنیان آگاهی، شرافت و مسئولیت استوار است. در این منطق، حق اگرچه در اقلیت، همواره در کانون معنا قرار دارد.

ملت ایران، وارث این منطق است. آن‌چه در نبرد اخیر رخ نمود، احیای سرمایه‌ای نمادین بود؛ سرمایه‌ای ریشه‌دار در فرهنگ و عاشورا، که در میدان امروز بازتعریف شد: سرمایه اعتماد، سرمایه امید، سرمایه آگاهی.

باور دارم که میراث ملت‌ها تنها در معماری و اشیا مادی نهفته نیست، بلکه در «معنا‌های ذخیره‌شده در حافظه جمعی» است که تداوم می‌یابد. عاشورا، یکی از گنجینه‌های سترگ همین معناهاست؛ حافظه‌ای زنده که در لحظات بحران، ملت را از فروپاشی درونی مصون می‌دارد.

در این جنگ روایت‌ها، ملت ایران نشان داد که همچنان به یک «جان جمعی» متصل است؛ به یک «ایران مفهومی» که فراتر از جغرافیا و قومیت، در قلب و ذهن میلیون‌ها ایرانی، در داخل و در دیاسپورا، زنده است. این اتصال، تصادفی نیست؛ بلکه برآمده از ریشه‌هایی است که در کربلا آبیاری شده‌اند.

وظیفه ما، به‌ویژه در نهاد‌های فرهنگی و تمدنی، آن است که این حافظه را زنده نگه داریم، آن را بازخوانی کنیم و در قالب‌های نوین به جهان عرضه کنیم. زیرا در جهانی که معنا، کالایی کمیاب است، تنها ملت‌هایی می‌مانند که روایت‌های بزرگ برای ایستادگی دارند؛ و ما، بزرگ‌ترین این روایت‌ها را در اختیار داریم: ایران، عاشورا و فرهنگی ریشه‌دار که تا زمانی که زنده‌اند، هیچ جنگی توان شکستن این ملت را ندارد.

اکنون که ملت ایران با تکیه بر حافظه تاریخی و الهام از عاشورا، از یکی از دشوارترین میدان‌های شناختی عبور کرده است، وظیفه ما تنها صیانت از این سرمایه‌ها نیست، بلکه بهره‌گیری خلاقانه از آنها برای ساختن فردایی روشن‌تر است. این ظرفیت‌ها، سرمایه‌هایی زنده و در حال جوشش‌اند؛ می‌توان و باید آنها را به نیرو‌هایی مؤثر در بازآفرینی «ایران فرهنگی» بدل کرد.

ما در آستانه فصلی تازه‌ایم؛ فصلی که در آن، ملت ایران نه‌فقط ایستادگی را تمرین کرده، بلکه الگویی برای معناخواهی در دنیای پساواقعیت ارائه کرده است. الگویی که باید در سیاست‌گذاری فرهنگی، آموزش عمومی، روایت‌سازی رسانه‌ای و دیپلماسی تمدنی متجلی شود. تنها از این رهگذر است که می‌توان از دل رنج، فرصت آفرید و از دل تهدید، تمدنی نو برساخت.


12204732
 
پربازدید ها
پر بحث ترین ها

مهمترین اخبار فرهنگی‌هنری

فرهنگی‌هنری
«باشگاه خبرنگاران» در روز‌های حمله دشمن صهیونیستی به کشور، برنامه تلویزیونی «پاورقی» با بهره‌گیری از زبان طنز، تلاش کرد واقعیت‌های جنگ رسانه‌ای را برای مردم روایت کند.
فرهنگی‌هنری
«باشگاه خبرنگاران» رئیس رسانه ملی اظهار کرد: ساختمان شیشه‌ای نماد سازمان صداوسیما و سازمان صداوسیما خانه هنرمندان است.
فرهنگی‌هنری
«باشگاه خبرنگاران» مستند «کد‌های سیاه» با واکاوی عملکرد رسانه‌های غربی، به روایت تقابل روایت‌ها و تلاش‌های تبلیغاتی ایالات متحده پس از ماجرای تسخیر لانه جاسوسی می‌پردازد.
فرهنگی‌هنری
«باشگاه خبرنگاران» شهید شادمانی در حمله جنایتکارانه رژیم صهیونیستی در جنگ ۱۲ روزه به شهادت رسید.
فرهنگی‌هنری
«باشگاه خبرنگاران» شهید شادمانی در حمله جنایتکارانه رژیم صهیونیستی در جنگ ۱۲ روزه به شهادت رسید.
فرهنگی‌هنری
«باشگاه خبرنگاران» معاون امور هنری وزیر فرهنگ و در دیدار با مدیرعامل صندوق اعتباری هنر بر اجرای طرح‌های جدید حمایتی از اصحاب فرهنگ و هنر تاکید کرد.
فرهنگی‌هنری
«باشگاه خبرنگاران» شاه‌حسینی، کارگردان فیلم دست ناپیدا، گفت: زنان در دفاع مقدس فعال‌تر بودند، لباس‌های شهدا را می‌شستند و با قناعت به جبهه‌ها کمک کردند.
فرهنگی‌هنری
«باشگاه خبرنگاران» مستند «شهیدِ روستا» روایتی از شهید حسین تک‌دهقان از شهدای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی روی آنتن می‌رود.
فرهنگی‌هنری
«باشگاه خبرنگاران» اداره کل هنر‌های تجسمی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، گزارش عملکرد خود در سه‌ماهه نخست سال ۱۴۰۴ را منتشر کرد.
فرهنگی‌هنری
«باشگاه خبرنگاران» سرپرست شبکه تهران گفت: رفع مشکلات و معضلات مزمن پایتخت در گرو فرهنگ سازی و آموزش عمومی در حوزه‌های مختلف است.

مشاهده مهمترین خبرها در صدر رسانه‌ها

صفحه اصلی | درباره‌ما | تماس‌با‌ما | تبلیغات | حفظ حریم شخصی

تمامی اخبار بطور خودکار از منابع مختلف جمع‌آوری می‌شود و این سایت مسئولیتی در قبال محتوای اخبار ندارد

کلیه خدمات ارائه شده در این سایت دارای مجوز های لازم از مراجع مربوطه و تابع قوانین جمهوری اسلامی ایران می باشد.

کلیه حقوق محفوظ است