سناریو افزایش قیمت لبنیات قانونی است؟ /تداوم گرانی لبنیات در سایه کمبود نظارت‌ها

باشگاه خبرنگاران جوان؛ آزاده محبی - بررسی ها نشان می دهد که قیمت فرآورده‌های لبنی از ابتدای سال در مدار افزایش بوده و با تغییر قیمت مصوب شیرخام روند افزایش‌ها تداوم یافته به طوریکه سناریو افزایش قیمت فرآورده‌های لبنی بدون توقف تا تیرماه استمرار داشته است که این امر با واکنش و گلایه خانوارها روبرو شده چراکه این افزایش های پی در پی نتیجه ای جزء کوچک شدن سفره خانوار و کاهش مصرف لبنیات در بر ندارد.

در بازدید و بررسی میدانی بسیاری از فروشندگان اذعان کردند که امسال نرخ محصولات لبنی طی دو مقطع زمانی افزایش یافته است؛ نخست پس از آغاز سال جدید و به‌دنبال افزایش هزینه‌هایی همچون دستمزد، حمل‌ونقل، سوخت، انرژی، بسته‌بندی و توزیع و دیگری از اول خردادماه همزمان با افزایش قیمت شیرخام بوده که این امر در سرانه مصرف اثر مستقیمی داشته است. این درحالی است که ستاد تنظیم بازار صراحتاً اعلام کرده هرگونه افزایش قیمت در شرایط فعلی باید با هماهنگی و دریافت مجوز از مراجع قانونی صورت گیرد.

در همین ارتباط غلامرضا نوری قزلجه وزیر جهاد کشاورزی گفت: در بحث گرانی باید میان کالا‌های مشمول ارز ترجیحی که قیمت‌گذاری آنها قانونی و الزامی است و دیگر کالا‌هایی که نظارت بر آنها بر عهده ستاد تنظیم بازار است، تفکیک قائل شد.

به گفته نوری قزلجه, در حوزه لبنیات چهار قلم اصلی تحت نظارت رسمی هستند و تاکنون افزایش قیمت غیرمجاز در این اقلام گزارش نشده است، اما درباره سایر محصولات، برخی شرکت‌ها اقدام به افزایش نرخ کرده‌اند که این موضوع بررسی و مقرر شد تا قیمت‌های غیرمتعارف اصلاح و بازگردانده شود. براین اساس تصمیمات لازم در جلسه ستاد تنظیم بازار اتخاذ و به شرکت‌های متخلف ابلاغ شده تا ضمن بازگرداندن قیمت‌ها، از ادامه تخلفات جلوگیری شود.

اعلام قیمت مصوبه لبنیات از هرج و مرج بازار جلوگیری می کند

علی احسان ظفری مدیرعامل اتحادیه تعاونی های لبنی گفت: وزارت جهاد کشاورزی براساس مصوبه عالی شورای قیمت گذاری، قیمت شیرخام را افزایش دادند که در نتیجه محصولات لبنی باید مصوبه ای در خصوص افزایش قیمت داشته باشند که تا به امروز مصوبه ای در خصوص افزایش قیمت لبنیات نداریم.

به گفته وی، با افزایش قیمت مواد اولیه و زیان واحدهای لبنی، خودسرانه اقدام به گرانی قیمت کردند که با افزایش قیمت شیرخام انتظار می رود هرچه سریع تر تصمیمی در خصوص تعیین تکلیف قیمت لبنیات اتخاذ شود تا مردم تکلیف خود را بدانند.

ظفری  با بیان اینکه قیمت هرکیلو شیرخام از از ۱۸ هزارتومان به ۲۳ هزارتومان و چربی ۳.۲ از ۳۰۰ به ۴۵۰ تومان افزایش داد، افزود: قیمت چربی عملا ۵۰ درصد افزایش یافت و مجموعه چربی و شیرخام فراتر از ۲۰ تا ۲۵ درصد بوده است که براین اساس قیمت لبنیات باید ۳۵ درصد افزایش یابد. گفتنی است وزارت جهاد متولی تنظیم بازار هر ۲ بخش بوده که متاسفانه تنها قیمت شیرخام را بالا برده و بخش دیگر را رها کرده است.

مدیرعامل اتحادیه تعاونی های لبنی با تاکید بر تعیین تکلیف قیمت لبنیات در بازار بیان کرد:  دولتمردان باید به وظیفه خود در خصوص تعیین تکلیف قیمت لبنیات اقدام کنند، در غیراین صورت هرج و مرج در بازار اتفاق می افتد. با توجه به آنکه مردم حقوقشان افزایشی نداشته است، موافقیم که نباید این افزایش قیمت رخ بدهد. اما وقتی مواد اولیه گران شده، نباید واحد تولیدی زیان کند.

 وی افزایش مکرر قیمت لبنیات در طول سال را تکذیب کرد و افزود:موضوع افزایش چندباره قیمت محصولات لبنی در طول سال واقعیت ندارد و مسئولان وزارت جهاد و تنظیم بازار باید قیمت مصوب را اعمال کنند و سپس دستگاه های نظارتی پای کار بیایند و اجازه ندهند قیمت ها افزایش یابد. 

ظفری با بیان اینکه تشدید نظارت ها نقش مهمی در بازار لبنیات دارد، گفت: با تشدید نظارت ها و ابلاغ و مصوبه منطقی قیمت شاهد تخلف در بازار لبنیات نخواهیم بود، از طرفی قیمت درب و بطری دوغ و شیر و هزینه های پتروشیمی مرتب افزایش داشته که با این وجود نمی توان انتظار داشت که قیمت لبنیات بالانرود. 

گفتنی است سود کارخانه های لبنی کوچک و بزرگ کمتر از ۵ درصد است که همین امر موجب شده تا ۷۰۰ الی ۸۰۰ واحد لبنی به تعطیلی کشیده شود و اینکه هرساله تعدادی از این واحدها تعطیل می شوند، بدان معناست که رونقی در این بخش وجود ندارد و در مقابل واحدهای دامداری هرساله توسعه می یابد و شبه دولتی ها هرساله تعداد واحدها از ۱۰۰ درصد افزایش می دهد

اثر تغییر قیمت صنایع بسته بندی بر تولید لبنیات 

محمد فربد سخنگوی انجمن صنایع لبنی گفت: دامداران همیشه بدنبال اجرای مصوبه دولت در خصوص قیمت شیرخام بودند که از این بابت نگرانی نداریم، اما تغییر قیمت صنایع بسته بندی محصول و افزایش هزینه های  حمل و نقل بلافاصله اثرش در تولید می گذارد که  یکی از دلایل ناچیز بودن حاشیه سود صنایع لبنی همین موضوع است.

به گفته وی، دامداران روی قیمت نهاده های دامی مشکل دارند و صنعت لبنیات با چالش هایی در تغییر قیمت مواد پتروشیمی و صنایع بسته بندی روبروست که این ۲ عامل منجر به افزایش هزینه های تولید می شود.

فربد از کاهش سرانه مصرف لبنیات ناشی از کاهش قدرت خرید خانوار خبر داد و گفت: در حال حاضر رقابت بسیار سنگینی در بازار لبنیات کشور وجود دارد که موجب شده برخی شرکت‌ها برای حفظ سهم بازار، افزایش قیمت را به تأخیر بیندازند یا کمتر از حد واقعی بالا ببرند. با وجود افزایش هزینه‌ها، بسیاری از تولیدکنندگان تنها ۱۰ درصد قیمت محصولات خود را افزایش دادند تا فشار مضاعفی به مصرف‌کننده وارد نشود.

قیمت مصوب شیرخام جوابگوی هزینه های تولید نیست

مجتبی عالی مدیرعامل اتحادیه دامداران گفت: کارخانه های لبنی در برخی مواقع شیرخام را از دامداران با نرخ پایین‌تر از قیمت مصوب خریداری می‌کنند و از طرفی پول آن با تاخیر چندماهه پرداخت می‌کنند.

به گفته وی، در برخی مواقع دامدار ناشی از وضعیت نامساعد اقتصادی ناچار است که محصول خود را زیر قیمت مصوب به فروش برساند و به طور متوسط با مدت زمان ۴ تا ۵ ماه پول خود را دریافت کند.

عالی گفت: با توجه به گرانی نهاده های دامی و خرید جو با قیمت بالاتر از مصوب، افزایش هزینه های کارگری و خرید آب با تانکر قیمت مصوب هرکیلو شیرخام برای دامدار بالای ۲۸ تا ۲۹ هزارتومان است که براین اساس قیمت مصوب ۲۳ هزار و ۵۰۰ تومان قابل قبول نیست.

بنابر گفته فعالان بازار و فروشندگان فروشگاه های زنجیره ای از ابتدای سال قیمت لبنیات در برخی محصولات بیش از ۵۰ درصد افزایش یافته، درحالیکه هیچ گونه مصوبه ای برای این افزایش قیمت ها وجود نداشته است. حال انتظار می رود با تشدید نظارت ها از گرانفروشی که اثر مستقیمی بر سفره خانوار دارد، جلوگیری شود.