فشار بیش از حد به رحم، عفونت رحم و عفونت واژینال در دوران بارداری از عوامل پارگی کیسه آب جنین هستند. پارگی زودرس کیسه آب جنین، باعث نشت مایع آمنیوتیک و خونریزی رحم و در نتیجه زایمان زودرس می‌شود. از سایر علائم پارگی کیسه آب جنین می‌توان به تغییر در ترشحات واژن، انقباضات رحمی، درد زیر شکم اشاره کرد.

دکتر زنان برای تشخیص این عارضه و تصمیم برای انجام زایمان زودرس، تست نیترازین، آزمایش فیبرونکتین جنینی و سونوگرافی را انجام می‌دهد. این متخصص، سلامت زنان و جنین را در شرایط حساس پارگی زودرس کیسه آب جنین، با تجویز آنتی‌بیوتیک و تزریق مایعات و کورتیکواستروئیدها حفظ می‌کند.

پارگی کیسه آب جنین در بارداری چیست؟

پارگی کیسه آب جنین، زمانی رخ می‌دهد که غشاهای محافظ اطراف جنین، به نام‌های آمنیون و کوریون پاره شده و مایع آمنیوتیک به بیرون نشت کند. این مایع، نقش محافظتی برای جنین دارد و به رشد و توسعه او کمک می‌کند. پارگی زودرس کیسه آب، قبل از هفته ۳۷ بارداری رخ می‌دهد و خطر عفونت و زایمان زودرس را افزایش می‌دهد. مهم‌ترین علت پارگی کیسه آب جنین، ضعف غشاها، عفونت رحم یا فشار بیش از حد بر رحم هستند. در صورت وقوع، باید بلافاصله به دکتر زنان مراجعه کنید؛ زیرا مدیریت صحیح و به‌موقع این شرایط، از عوارض جدی جلوگیری می‌کند.

پاره شدن کیسه آب جنین با چه علائمی همراه است؟

شناخت علائم پارگی کیسه آب جنین (PROM یا پارگی پیش از موعد غشاها) به مادران کمک می‌کند تا این وضعیت را تشخیص داده و به سرعت به پزشک مراجعه کنند. در ادامه، به شایع‌ترین علائم پارگی کیسه آب جنین اشاره کرده‌ایم:

• نشت یا خروج مایع گرم از واژن؛ معمولا به شکل یک جریان ناگهانی یا نشت تدریجی مایعی بی‌بو، شفاف و بی‌رنگ یا کمی متمایل به زرد اتفاق می‌افتد. تفاوت آن با ادرار، در این است که نمی‌توان آن را متوقف کرد.
• تفاوت با ترشحات واژن یا ادرار؛ گاهی تشخیص نشت مایع آمنیوتیک از ترشحات طبیعی واژن یا ادرار دشوار است. مایع آمنیوتیک معمولا بی‌بو است؛ درحالی‌که، ادرار بوی آمونیاک دارد. شما می‌توانید با بررسی بو و رنگ مایع از تفاوت آن با ادرار مطلع شد.
• علائم همراه؛ گاهی، پارگی کیسه آب با خونریزی یا لکه‌بینی همراه است. همچنین مادر، ترکیدن چیزی در رحم خود را احساس می‌کند.
• خطرات و اقدامات فوری؛ پارگی کیسه آب جنین، باعث افزایش خطر عفونت مادر و عفونت جنین می‌شود. همچنین، خروج مایع سبزرنگ یا قهوه‌ای (نشانه احتمالی مدفوع جنین یا مکونیوم) و احساس تب یا درد شکمی در مادر به مراقبت‌های اورژانسی نیاز دارد.

وجود انواع نشانه پارگی کیسه آب جنین، به مداخلات فوری پزشکی برای جلوگیری از بروز عفونت یا دیگر عوارض جدی مانند نرسیدن اکسیژن کافی به جنین یا فشرده شدن بند ناف نیاز دارد.

تشخیص و درمان اختلالات سیستم تولید مثل زنان، مشاوره جنسی و بارداری، تخصص دکتر زنان و زایمان است. از مهم‌ترین وظایف دکتر زنان می‌توان به مراقبت‌های پیش و بعد از زایمان، مراقبت‌های پس از زایمان، مدیریت درد زایمان و مشاوره باروری اشاره کرد. متخصص زنان و زایمان به درمان بیماری‌هایی مثل عفونت‌های زنان، اندومتریوز، پولیپ رحم، فیبروم رحم، پره‌اکلامپسی، سندروم تخمدان پلی‌کیستیک می‌پردازد. در صورت ابتلا به این بیماری‌ها، برای اخذ نوبت دکتر زنان می‌توانید از نوبت دهی دکتر زنان و زایمان در سایت دکتردکتر استفاده کنید.

پارگی زودرس کیسه آب جنین چیست؟

پارگی زودرس کیسه آب جنین، وضعیتی‌ست که کیسه آمنیوتیک، پیش از هفته ۳۷ بارداری پاره شده و مایع آمنیوتیک نشت می‌کند. این اتفاق، برای حدود 8 تا 10 درصد از بارداری‌ها رخ می‌دهد و یکی از علل مهم زایمان زودرس به شمار می‌رود. عوامل خطر برای پارگی کیسه آب جنین در اوایل بارداری، شامل عفونت‌های رحمی، ضعف غشاهای آمنیوتیک، کشش بیش از حد رحم به علت چندقلوزایی یا زیاد بودن مایع آمنیوتیک و سابقه پارگی زودرس کیسه آب در بارداری‌های قبلی است. در این شرایط، خطراتی همچون عفونت برای مادر و جنین، زایمان زودرس و مشکلات مربوط به رشد نوزاد وجود دارد.

پارگی کیسه آب جنین، چه خطراتی برای جنین و مادر دارد؟

پارگی کیسه آب جنین، عوارض جدی برای مادر و جنین به همراه خواهد داشت. مهم‌ترین خطرات پارگی زودرس کیسه آب جنین برای جنین و مادر شامل موارد زیر هستند:

• زایمان زودرس؛ ابتلا به مشکلاتی مانند سندرم دیسترس تنفسی، عفونت‌های نوزادی و مشکلات مغزی و همچنین اختلال در رشد ارگان‌های جنین همچون رشد ریه‌ها و مغز در صورت تولد زودتر از هفته 34 بارداری
• عفونت جنین؛ عفونت مایعات و غشاهای آمنیوتیک (کوریوآمنیونیت)
• فشردگی یا پارگی بند ناف؛ قرار گرفتن در معرض خطراتی همچون کمبود اکسیژن و مشکلات رشدی به دلیل اختلال در خون‌رسانی و اکسیژن‌رسانی به جنین در اثر فشردگی یا پارگی بند ناف
• عفونت در مادر؛ افزایش خطر عفونت‌هایی مانند کوریوآمنیونیت و اندومتریت در مادر به‌ویژه در صورت طولانی شدن زمان بین پارگی کیسه آب جنین و زایمان
• جداشدگی زودرس جفت؛ نیاز به مداخلات فوری پزشکی در صورت جداشدگی زودرس جفت از دیواره رحم
• زایمان سزارین؛ به دلیل خطرات احتمالی مرتبط با پارگی زودرس کیسه آب جنین و وضعیت سلامت جنین

مراقبت‌های پزشکی به‌موقع و مدیریت مناسب پارگی کیسه آب جنین، احتمال وقوع این خطرات را کاهش می‌دهد.

علت پاره شدن کیسه آب جنین چیست؟

پارگی زودرس کیسه آب جنین، معمولاً به دلیل ضعیف شدن کیسه آب یا افزایش فشار بر آن رخ می‌دهد. پارگی کیسه آب جنین باید در اواخر بارداری و نزدیک به زمان زایمان، به‌ طور طبیعی رخ دهد؛ اما اگر مادر قبل از هفته 37 بارداری با پارگی زودرس کیسه آب جنین مواجه شود، خطراتی برای او و جنین به همراه خواهد داشت. در ادامه، به مهم‌ترین عوامل پارگی کیسه آب جنین زودتر از حالت طبیعی اشاره کرده‌ایم:

• ضعیف شدن کیسه آب و پارگی آن در اثر ابتلای مادر به عفونت‌های رحمی، دهانه رحم یا واژن
• فشار زیاد به کیسه آب به دلیل وجود مایع آمنیوتیک زیاد (پلی‌هیدرآمنیوس) یا بارداری چندقلو
• افزایش خطر پارگی کیسه آب جنین ناشی از سیگار کشیدن در دوران بارداری
• ضعیف شدن دهانه رحم و افزایش خطر پارگی کیسه آب جنین به دلیل سابقه جراحی یا بیوپسی دهانه رحم
• افزایش احتمال پارگی زودرس کیسه آب جنین به دلیل تجربه پارگی کیسه آب در بارداری‌های قبلی
• پارگی کیسه آب جنین به دلیل ابتلای مادر به پره‌اکلامپسی و تاثیر بر جریان خون به جنین
• پارگی زودرس کیسه آب جنین در اثر خونریزی واژینال در بارداری

گاهی، در این شرایط، دکتر زنان به دلیل وجود خطرات بالا، زایمان را تسریع می‌کند.

درمان پارگی کیسه آب جنین توسط چه پزشکی انجام می‌شود؟

درمان پارگی کیسه آب جنین را متخصص زنان و زایمان انجام می‌دهد. این متخصص، پس از تشخیص پارگی زودرس کیسه آب جنین، برای مدیریت این شرایط اقدامات لازم را انجام می‌دهد. اگر پارگی قبل از هفته 37 بارداری رخ دهد، متخصص زنان با تجویز آنتی‌بیوتیک‌ها و تزریق کورتیکواستروئیدها از زایمان زودرس جلوگیری می‌کند. آنتی‌بیوتیک، برای جلوگیری از عفونت جنین و مادر و کورتیکواستروئیدها برای رشد سریع‌تر ریه‌های جنین تجویز می‌شوند. همچنین، در این دوران، دکتر زنان با انجام آزمایش‌ها و سونوگرافی منظم بر سلامت زنان و جنین نظارت دقیق خواهد داشت.

منبع : مقاله پارگی کیسه آب جنین مجله سلامت دکتردکتر(https://drdr.ir/mag/preterm-premature-rupture-of-membranes/)